Tiamin eksikliği
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tiamin eksikliği, tiamin (B1 vitamini) seviyesinin düşük olduğu tıbbi bir durumdur.[1] Şiddetli ve kronik formu beriberi olarak bilinir.[1][2] Yetişkinlerdeki iki ana tip ıslak beriberi ve kuru beriberidir.[1] Islak beriberi kardiyovasküler sistemi etkileyerek hızlı kalp atışına, nefes darlığına ve bacaklarda şişmeye neden olur.[1] Kuru beriberi sinir sistemini etkileyerek ellerde ve ayaklarda uyuşukluğa, kafa karışıklığına, bacakları hareket ettirmede zorlanmaya ve ağrıya neden olur.[1] İştahsızlık ve kabızlığın olduğu bir form da ortaya çıkabilir.[3] Çoğunlukla bebeklerde görülen diğer bir tür olan akut beriberi ise iştah kaybı, kusma, laktik asidoz, kalp atış hızında değişiklikler ve kalpte büyüme ile kendini gösterir.[4]
Risk faktörleri arasında çoğunlukla beyaz pirinçten oluşan bir diyet, alkolizm, diyaliz, kronik ishal ve yüksek dozda diüretik kullanımı yer alır.[1][5] Nadir durumlarda, gıdada bulunan tiaminin emiliminde zorlukla sonuçlanan genetik bir durumdan kaynaklanıyor olabilir.[1] Wernicke ensefalopatisi ve Korsakoff sendromu kuru beriberi formlarıdır.[5] Teşhis semptomlara, idrarda düşük tiamin düzeylerine, yüksek kan laktatına ve tiamin takviyesiyle iyileşmeye dayanır.[6]
Tedavi, ağız yoluyla veya enjeksiyon yoluyla tiamin takviyesidir.[1] Tedaviyle semptomlar genellikle birkaç hafta içinde düzelir.[6] Hastalık, gıdanın zenginleştirilmesi yoluyla nüfus düzeyinde önlenebilir.[1]
Amerika Birleşik Devletleri'nde tiamin eksikliği nadirdir.[7] Sahra altı Afrika'da nispeten yaygın olmaya devam etmektedir.[8] Tiamin eksikliği Asya'da binlerce yıldır tanımlanmaktadır ve 1800'lerin sonlarında pirincin işlenmesinin artmasıyla daha yaygın hale gelmiştir.[9]