Çeşni

Aynı isimli parçacık fiziği terimi için çeşni (parçacık fiziği) sayfasına bakınız.

Çeşni (Farsça: çāşnī چاشنى, tadım)^[1] tadımlık, küçük miktarda yemek veya diğer yiyecek.

Hindistan'dan çeşitli baharatlar

Tarihçe

Osmanlı döneminde çeşni tatmakla yükümlü saray görevlilerine "çeşnigir",^[2] "çeşnicibaşı",^[3] "çeşnigir usta" veya "çeşniyar usta" denirdi.^[4] Bunların görevi yemekleri lezzet bakımından tatmak olduğu kadar, aynı zamanda, sultanın ve ailesinin güvenliği (zehirlenme olasılığı) ile de ilgiliydi.^[5]

Kullanımları

Etimolog Sevan Nişanyan'a göre çeşni, meze ile benzerlik gösterir.^[6] Rebecca Seal'in "Istanbul:Recipes from the heart of Turkey" başlıklı İngilizce kitabının turşu ve garnitürlere ayrılmış bölümü^[7] Türkçe olarak Çeşni başlığını taşımaktadır.

Günümüzde, gıda sanayiince üretilen besinlere tat (İng. flavour^[8]) veya koku (aroma) eklemek amacıyla kullanılan katkı maddelerine de çeşni denilmektedir.^[9]

Galeri

• 
  Dijon hardalı
• 
  Turp sosu (Bayır turpu ile)
• 
  Mayonez
• 
  Ketçap
• 
  Pesto
• 
  Çatni
• 
  Köri
• 
  Soya sosu, sirke, çili yağı ve karabiber-beyaz biber
• 
  Ördek sosu
• 
  Salsa sosu
• 
  Worcestershire sosu
• 
  Ançüez ezmesi
• 
  Tabasco
• 
  Vasabi sosu