En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
İsmailağa Cemaati
Türkiye'de bir dinî tarikat Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
İsmailağa Cemaati, Mahmut Ustaosmanoğlu'nun İstanbul Fatih'te Çarşamba semtindeki İsmailağa Camii merkez olmak üzere oluşturduğu, Nakşibendiliğin Halidî koluna bağlı bir cemaat ve tarikattır. Ehl-i Sünnet İslam anlayışını benimseyen cemaatte tasavvufî söylemler ağırlıklıdır.[1] Cemaat, Türkiye'deki en kalabalık ve en etkili cemaatlerden biri olmaya devam etmektedir.
Cemaatin temelleri 1954 yılında Mahmut Ustaosmanoğlu'nun İsmailağa Camii'nde imamlık yapmaya başlamasıyla atılmıştır. Mahmut Ustaosmanoğlu'nun etrafında toplanan gönüllüler zamanla bir cemaat haline gelmiştir. Cemaatin resmi bir kuruluş tarihi olmasa da, 1980'lerin başında bir cemaat olarak kabul edilmesi yaygındır. Bu tarihten itibaren cemaat, kendi medreselerini ve vakıflarını kurarak faaliyetlerini daha da genişletmiştir. Manevî olarak cemaatin lideri, 2022 yılındaki ölümüne kadar cemaat üyeleri tarafından Efendi Hazretleri olarak anılan, 1954 yılından emekli olduğu 1996 yılına kadar İsmail Ağa Camii'nin imamlığını yapmış olan Mahmut Ustaosmanoğlu'ydu. Mahmut Ustaosmanoğlu'nun ölümünün ardından yerine lider ve şeyh olarak olarak Hasan Kılıç geçmiştir.[2] Kılıç, 2022'den 2024 yılındaki ölümüne kadar liderliğini sürdürmüştür.[3] Kılıç'ın ölümünden sonra Ahmet Fikri Doğan lideri ve şeyhi olmuştur.[4] Cemaat, kendini Sünni Müslümanların bir ilim ve kardeşlik cemiyeti olarak tanımlamaktadır.
Cemaatin erkek üyeleri arasında uzun sakallar, cübbeli ve şalvarlı kıyafetler ve namazlarda taktıkları sarıklar,[5] kadınlarında ise çarşaf yaygındır. Giyim-kuşam tarzı itibarıyla kendileri gibi giyinmeyenleri, özellikle kadınların modern giyim tarzlarını eleştiren bir anlayışa sahiptirler.[1]
1998 yılında Mahmut Ustaosmanoğlu'nun damadı ve cemaatin önde gelen hocalarından olan Hızır Ali Muratoğlu'nun İsmail Ağa Camii'nde öldürülmesi ve 2006 yılında yine cemaatin önde gelen hocalarından emekli imam Bayram Ali Öztürk'ün cinayetleriyle gündeme gelmiştir.[6]
Remove ads
Faaliyetleri
1990'larda grup Kafkasya'nın bazı bölgelerine (özellikle Azerbaycan'a) misyonerler göndermiş ve İsmailağa Camii'ndeki medresesinde insanları eğitmiştir. Türkiye'de 1997 yılında dini faaliyetlere getirilen yeni kısıtlamalardan sonra çalışmalar daha yavaş devam etmiştir.[7] Cemaatin bilinen kadarıyla özel okullar, medrese ve Kuran Kursları ve basın-yayın kurumları üzerinden çeşitli faaliyetleri vardır. Cemaat "Arapça ve Hafızlık Talebeleri, Tekamül Medreseleri ve İhtisas Medreseleri" ile isimlendirilmiş üç aşamalı eğitim vermektedir.[1] Haziran 2016'da yayımlanmasına başlanan İsmailağa Cemaatinin resmî dergisi İsmailağa Dergisi 2022 Nisan ayındaki 71. sayısı ile yayım hayatına veda etmiştir.[1] Cemaat Bugün 4 kıtadaki 40 ülkede 63 medrese ile faaliyet gerçekleştirmektedir.[8] Cemaatin İstanbul'da İsmailağa Külliyesi adında büyük bir binası bulunmaktadır. Külliyede cami, medrese, kütüphane, aşevi ve yurt gibi birçok tesis yer almaktadır.
Remove ads
Tartışmalar
Özetle
Bakış açısı
Bölünmeleri
Mahmut Ustaosmanoğlu'nun 2022'deki ölümünden sonra, İsmailağa Cemaati'nin liderliği konusunda bazı tartışmalar yaşandı. Mahmut Ustaosmanoğlu'nun dünürü Hasan Kılıç, cemaatin yeni lideri ve şeyhi olarak açıklandı. Ancak, Fatih Medreseleri cemaatinin kurucusu Masum Bayraktar, İsmailağa Cemaati lideri Mahmut Ustaosmanoğlu'nun kendisine ölümünden sonra iletişime geçerek şeyhlik verdiğini iddia etti, Bayraktar ve çevresi "Mahmud Efendi Cemaati" isimli farklı bir cemaat kurarak bölünmüştürler.[9] Ayrıca cemaatin önde gelen isimlerinden Ahmet Mahmut Ünlü "Cübbeli Ahmet Hoca" ve çevresi, Hasan Kılıç'ı şeyh olarak kabul etmediler. Ahmet Mahmut Ünlü, Hasan Kılıç ile görüşmek istediğini açıkladı. Ancak, İsmailağa Cemaati, Hasan Kılıç'ın bu görüşmeyi reddettiğini belirten bir video paylaşarak, 27 Mart 2024'te Ünlü'nün cemaatle olan bağının kalmadığını duyurdu.[10] Hasan Kılıç'ın 22 Nisan 2024'teki ölümünden sonra Ahmet Mahmut Ünlü ve çevresi İsmailağa Cemaatinden ayrı olarak İbrahim Uslu'yu önder belirlediklerini açıkladı. Aynı gün Hasan Kılıç'ın cenazesinde eski İsmailağa Camii imamı, Ahmet Fikri Doğan cemaatin yeni lideri ve şeyhi olarak belirlendi.[11] Ahmet Mahmut Ünlü ve çevresi, Doğan'ın şeyhliğini de kabul etmedi.[12] Bunun üzerine, 16 Mayıs 2024'te Ahmet Mahmut Ünlü ve çevresi, "Müceddid Mahmud Efendi Hazretleri Cemaati" adında yeni ve farklı bir cemaat kurduklarını açıklayarak bölünmüşlerdir.[13]
Siyaset
Deniz Baykal 2006 yılında Fatih ilçesinde "İsmailağa cumhuriyeti" kurulduğunu söylemiştir.[14] Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı İlhan Cihaner, 2007-2009 yılları arasında cemaatin izinsiz Kur'an kursları açtığı ve kız çocuklarının okula gitmesini engellediği yönündeki ihbarlar üzerine cemaati soruşturmuş ve telefon dinleme talimatı vermiştir fakat iktidarın müdahalesiyle engellenmişti. Türkiye'nin önde gelen bazı siyasetçileri Nakşibendi tarikatı ile bağlantılıdır; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İsmailağa cemaati ile bağlantısı olduğu söylenmektedir.[15]
Çocuk evliliği iddiası
İsmailağa cemaati bağlantılı Hiranur Vakfı'nın kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel'in 6 yaşındaki kızı Hatice Kübra Gümüşel'i, iddialara göre, 29 yaşındaki Kadir İstekli isimli bir cemaat üyesi ile dinî nikâhla "evlendirdiği" ve çocuğun yıllarca cinsel istismara maruz bırakıldığı iddia edildi.[16][17] Bu iddialar aile mensupları tarafından reddedildi, gelinlik fotoğraflarının hafızlık törenlerinde çekildiği iddia edildi.[18] 3 şüphelinin olduğu davada ilk duruşma 22 Mayıs 2023'te görülecekken duruşma tarihi Aile ve Sosyal Hizmet Bakanlığı talebi ile 30 Ocak 2023'e çekildi.[19][20] Duruşmada yargılamanın kapalı devam etmesi, davaya yayın yasağı getirilmesi, Kadir İstekli ve Yusuf Ziya Gümüşel'in tutukluluk hallerinin devamı ve 27 Şubat'a erteleme kararları alındı.[21] Ayrıca, cemaat mensupları adliye önünde protesto düzenledi.[22]
Dava 23 Ekim 2023'te sonuçlandı. Mahkeme "çocuğun nitelikli cinsel istismarı" suçlarından kızın zorla evlendirildiği Kadir İstekli'ye 30 yıl, Hiranur Vakfı'nın kurucusu ve baba Yusuf Ziya Gümüşel'e 20 yıl, anne Fatıma Gümüşel'e 16 yıl 8 ay hapis cezası verdi.[23]
Galeri
Manyasizade Caddesi'nden İsmailağa Camii
İsmailağa Camii köşesi İsmailağa Caddesi
İsmailağa Sokak'tan İsmailağa Camii
İsmailağa Camii avlusu
İsmailağa Camii avlusu
Avludan İsmailağa Camii
İstanbul Fener'de cemaate ait bir Kur'an kursu.
Remove ads
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads