Şahin

Başlığın diğer anlamları için Şahin (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Buteo ya da yaygın adıyla Şahin, Accipitridae (atmacagiller) familyasına bağlı bir yırtıcı kuş cinsidir.

Buteo
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Aves Takım: Accipitriformes Familya: Accipitridae Cins: Buteo

Genel özellikleri

Şahinlerin gövdeleri toplamda 30–71 cm uzunluğa, kanatları ise 67–161 cm uzunluğuna erişebilir. Yetişkinlerin ağırlığı 1200 g, yetişkin dişilerde ise 2000 g üzerine çıkabilir.^[1][2][3][4]

Üreme

Çalı çırpıdan yaptıkları yuvaları ağaçlarda veya yırtıcıların tırmanamayacağı yerlerdedir. Dişi genel olarak 2 ile 4 arası yumurtlar ve yumurtalar açılana kadar erkek yiyecek sağlarken kuluçkada kalır.

Taksonomi

Tanımlı türleri şunlardır:^[5]

Bilimsel ad[6][7]	IUCN Kırmızı liste durumu	Dağılım	Resim
Buteo buteo (Linnaeus, 1758)	LC IUCN[8]
Buteo japonicus (Temminck & Schlegel, 1844)	LC IUCN[9]
Buteo refectus Portenko, 1935	LC IUCN[10]
Buteo bannermani (Swann, 1919)
Buteo socotraensis Porter & Kirwan, 2010	VU IUCN[11]
Buteo jamaicensis (Gmelin, 1788)	LC IUCN[12]
Buteo rufinus (Cretzschmar, 1829)	LC IUCN[13]
Buteo lagopus (Pontoppidan, 1763)	LC IUCN[14]
Buteo regalis (Gray, 1844)	LC IUCN[15]
Buteo lineatus (Gmelin, 1788)	LC IUCN[16]
Buteo platypterus (Vieillot, 1823)	LC IUCN[17]
Buteo swainsoni	LC IUCN[18]
Buteo ridgwayi (Cory, 1883)	CR IUCN[19]
Buteo brachyurus Vieillot, 1816	LC IUCN[20]
Buteo albigula Philippi, 1899	LC IUCN[21]	Güney Amerika
Buteo galapagoensis (Gould, 1837)	VU IUCN[22]	Galápagos Adaları
Buteo nitidus Latham, 1790	LC IUCN[23]
Buteo plagiatus (Schlegel 1862)	LC IUCN[24]
Buteo albonotatus Kaup, 1847	LC IUCN[25]
Buteo solitarius (Peale, 1848)	NT IUCN[26]	Hawaii
Buteo ventralis Gould, 1837	VU IUCN[27]	Arjantin, Şili
Buteo oreophilus Hartert and Neumann, 1914	NT IUCN[28]	Doğu Afrika
Buteo trizonatus Rudebeck, 1957	NT IUCN[29]	Güney Afrika
Buteo brachypterus Hartlaub, 1860	LC IUCN[30]	Madagaskar
Buteo hemilasius Temminck & Schlegel, 1844	LC IUCN[31]	Orta ve Doğu Asya
Buteo auguralis Salvadori, 1865	LC IUCN[32]	Sahel ve Orta Afrika
Buteo rufofuscus (Forster, 1798)	LC IUCN[33]	Güney Afrika
Buteo archeri (WL Sclater, 1918)		Somali
Buteo augur (Rüppell, 1836)	LC IUCN[34]

Fosil

Cinse ait özellikle Kuzey Amerika'da birçok fosil keşfedildi. Bunlardan bazıları biyocoğrafyaya göre değerlendirilirken bazılarının Geranoaetus ile ayrımında sorunlar oluştu:^[35]

• †Buteo dondasi (Arjantin)
• †Buteo fluviaticus (ABD) – B. grangeri benzeri
• †Buteo grangeri (ABD)
• †Buteo antecursor
• †?Buteo sp. (ABD)^[36]
• †Buteo ales (ABD) – eski taksonuyla Geranospiza veya Geranoaetus
• †Buteo typhoius (ABD)
• †Buteo pusillus (Fransa)
• †Buteo sp. (İngiltere)^[37]
• †Buteo contortus (ABD) – eski taksonuyla Geranoaetus
• †Buteo spassovi (Bulgaristan)^[38]
• †Buteo conterminus (ABD) – eski taksonuyla Geranoaetus
• †Buteo sp. (ABD)
• †Buteo sanya (Çin)
• †Buteo sanfelipensis (Küba)

^[39]

Konuyla ilgili yayınlar

• "Raptors of the World" by Ferguson-Lees, Christie, Franklin, Mead & Burton. Houghton Mifflin (2001), 0-618-12762-3.
• Alcover, Josep Antoni (1989): Les Aus fòssils de la Cova de Ca Na Reia. Endins 14-15: 95-100. [In Catalan with English abstract]
• Ballmann, Peter (1969): Les Oiseaux miocènes de la Grive-Saint-Alban (Isère) [The Miocene birds of Grive-Saint-Alban (Isère)]. Geobios 2: 157–204. [French with English abstract] DOI:10.1016/S0016-6995(69)80005-7 (HTML abstract)
• Brodkorb, Pierce (1964): Catalogue of Fossil Birds: Part 2 (Anseriformes through Galliformes). Bulletin of the Florida State Museum 8(3): 195–335. PDF or JPEG fulltext 23 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Cracraft, Joel (1969): Notes on fossil hawks (Accipitridae). Auk 86(2): 353–354. PDF fulltext
• Mlíkovský, Jirí (2002): Cenozoic Birds of the World, Part 1: Europe. Ninox Press, Prague. 80-901105-3-8 Geçersiz ISBN PDF fulltext
• Wetmore, Alexander (1933): Status of the Genus Geranoaëtus. Auk 50(2): 212. DjVu fulltext PDF fulltext

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta Şahin ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Şahin ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.