En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Aslan balığı
Zehirli balık cinsi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Aslan balığı (Pterois), Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus'un batı kısımlarında, Kızıldenizde, mercan kayalıklarda yaşayan zehirli deniz balıklarından oluşan bir cinstir. Aslan balığı, kırmızı veya siyah çizgilerle belirgin uyarıcı renkleri ve zehirli dikenlerle biten gösterişli sırt yüzgeçleri ile karakterize edilir.[1] İnsanlar için tehlike teşkil ederler. Kıyıya yakın yerler ile 50 metre derinlik arasındaki kısımlarda yaşarlar. Pterois akvaryumda beslenen popüler bir cinstir. P. volitans ve P. miles kuzey Atlantik, Karayip Denizi ve Akdenizde son zamanlarda dikkate alınması gereken istilacı türlerdendir.[2][3][4]
.jpg)
Remove ads
Taksonomi
Pterois, 1817 yılında Alman doğa bilimci, botanikçi, biyolog ve ornitolog Lorenz Oken[5] tarafından bir cins olarak tanımlanmıştır. 1856 yılında Fransız doğa bilimci Eugéne Anselme Sébastien Léon Desmarest Scorpaena volitans tanımlanmıştır, sonrasında Bloch tarafından 1878 yılında isimlendirilmiştir ve Linnaeus'un 1758'de tanımladığı Gasterosteus volitans ile aynı olan bu türü, cinsin tip türü olarak belirlemiştir.[5][6][6][7] Bu cins, Scropaenidae ailesi içinde Scropaeninae alt familyasında Pteroini oymağına sınıflandırılmıştır. Pterois cinsinin adı, Georges Cuvier'in 1816'da koyduğu Fransızca "Les Pterois" isminden türetilmiştir ve "yüzgeçler" anlamına gelir; bu isim, yüksek sırt yüzgeçleri ile uzun göğüs yüzgeçlerine bir göndermedir.[8]
Remove ads
Tanımı
Uluslararası Okyanus ve Atmosfer Dairesi'ne göre, "Aslan balıkları, baş ve vücutlarında belirgin kahverengi veya bordo ve beyaz çizgilere veya çizgilere sahiptir. Gözlerinin üzerinde ve ağızlarının altında etli dokunaçlar; yelpaze şeklinde göğüs yüzgeçleri; uzun, ayrık dorsal dikenler; 13 dorsal diken; 10-11 yumuşak dorsal kanat kılçığı; 3 anal diken; ve 6-7 yumuşak anal kanat kılçığına sahiptir. Yetişkin bir aslan balığı 45 cm uzunluğa kadar büyüyebilir.[9]
Genç aslan balıklarının türler arasında fenotipe göre değişiklik gösteren, göz yuvalarının üzerinde bulunan benzersiz bir dokunaçları vardır.[10] Bu dokunacın evrimsel olarak yeni avları sürekli cezbetmeye hizmet ettiği düşünülmektedir; ayrıca çalışmalar bunun cinsel seçilimde de rol oynadığını öne sürmektedir.[10]
Remove ads
Doğal yayılış alanları
Aslan balığı'nın doğal yaşam alanı Hint okyanusu ve Kuzey Pasifik Okyanusu'dur. Sığ mercan resiflerinin açık denize bakan kenarlarında, lagünlerde, kayalık alanlarda ve mezofotik resiflerde bulunabilirler ve farklı tuzluluk, sıcaklık ve derinlik seviyelerinde yaşayabilirler, bu özellikleri sayesinde Karayip denizi ve Akdeniz gibi farklı denizlerde yaşayabilir. Ayrıca bulanık kıyı bölgelerinde ve limanlarda sıkça bulunurlar, genellike düşmanca bir tavır sergileyerek diğer resif balıklarına karşı bögleci tavır sergilerler.
Türkiye sularına 2014 yılı civarında girdiği düşünülüyor. Türkiye sularına Süveyş Kanalı vasıtası ile giriş yapmıştır. Dolayısıyla lesepsiyon türdür.
Ekolojik ve ekonomik zararları
Yüzgeç pektoral (Göğüs) dikenleri zehirli bir türdür, doğal düşmanı pek yoktur ve küçük balıkları ustalıkla avlarlar bu sebeple ekosisteme fazlasıyla zararları vardır. Dolayısıyla ekonomik değeri olan balıkları da avlamasından ötürü ekonomiyi de etkiler. Türkiye ve diğer Akdeniz ülkelerinde İstilacı tür olarak tanımlanır ve avcılığı teşvik edilir. Bazı ülkelerde balığın ekonomiye kazandırılması(örneğin aslan balıklı yenebilir yemeklerin hazırlanması) için çalışmalar yapılmaktadır. Küresel ısınmayla deniz suyu sıcaklığının artmasına bağlı olarak Akdeniz ve Ege'nin Aslan balığının yaşamasına uygun yerler haline gelmesiyle balığın ilerleyen zamanlarda Kuzey Ege'ye, hatta Marmara'ya, oradan da Karadeniz'e geçme riski vardır.
Remove ads
Zehir etkileri
Aşırı ağrı, kusma, baş dönmesi, etkilenen bölgede kızarık, nefes darlığı, terleme gibi patolojilere neden olduğu saptanmıştır.[11] Alerjisi olanlarda ölüme bile yol açabilir.
Türler
Bu cinste şu an 11 tanımlanmış tür vardır:
- Pterois andover G. R. Allen & Erdmann, 2008
- Antenli aslan balığı Bloch, 1787 (Pterois antennata)
- Pterois brevipectoralis Mandritsa, 2002
- Pterois lunulata Temminck & Schlegel, 1843
- Pterois miles J. W. Bennett, 1828 (Şeytan aslan balığı)
- Pterois mombasae J. L. B. Smith, 1957 (Mombasa aslan balığı)
- Pterois paucispinula Matsunuma & Motomura, 2014 [12]
- Pterois radiata G. Cuvier, 1829 (Radiata aslan balığı)
- Pterois russelii E. T. Bennett, 1831
- Pterois sphex D. S. Jordan & Evermann, 1903
- Pterois volitans Linnaeus, 1758 (Volitan aslan balığı)
Remove ads
Resimler
Pterois lunulata
Pterois radiata
Pterois mombasae
Pterois volitans
Pterois miles
.jpg)
.JPG)
.JPG)
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads