En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Atbaşı Bulutsusu
Avcı takımyıldızındaki bir karanlık bulutsu Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Atbaşı Bulutsusu (parlak bulutsu IC 434 içindeki Barnard 33 veya B33 olarak da bilinir), Avcı takımyıldızındaki küçük karanlık bir bulutsudur.[1] Avcı Kuşağı'nın en solundaki Zeta Orionis (ζ Ori) veya Alnitak'ın hemen yanında, büyük ve koyu renkli moleküler bulutun bir parçasıdır.
Lynds 1630 olarak bilinen yoğun toz bulutunun güney bölgesinde, IC 434 denilen çok daha büyük, aktif yıldız oluşumlu H II bölgesinin kenarında görülmektedir.[2]
Atbaşı Bulutsusu Dünya'dan yaklaşık 422 parsek veya 1.375 ışık yılı uzaklıktadır.[2][3]
At başına benzemesi nedeniyle en kolay tanınan bulutsulardandır.[4] Işıyan gazların önünde, karanlık toz bulutlarından oluşan perdelenme sonucu "Atbaşına" benzeyen şeklinden dolayı en tanınan bulutsulardandır. Şekil ilk olarak 1888 yılında Harvard koleji gözlemevinde alınan B2312 fotoğraf plağında Williamina Fleming tarafından fark edilmiştir.
NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanan gök bilimciler, bulutsunun "yelesini" benzeri görülmemiş bir ayrıntıyla görüntüledi ve ultraviyole ışığın gaz ve tozla etkileşime girdiği fotodisosiyasyon bölgesinin karmaşıklığını ortaya çıkardılar.[5][6]
Remove ads
Tarihçe
Bulutsu, İskoç gök bilimci Williamina Fleming tarafından 1888'de Harvard Üniversitesi Gözlemevi'nde çekilen bir fotoğraf plakasında keşfedildi.[7][8] İlk açıklamalardan biri Edward Emerson Barnard tarafından yapılmış ve şu şekilde tanımlanmıştır: "Karanlık kütle, çap 4′, ζ Orionis'in güneyinde uzanan bulutsu şerit üzerindedir", kataloglama karanlık bulutsuyu Barnard 33 olarak tanımlar.[9]
Yapı
Özetle
Bakış açısı
Toz ve gazdan oluşan karanlık bulut, Orion moleküler bulut kompleksinde yıldız oluşumunun gerçekleştiği bir bölgedir. Kuzey Yarımküre'de kış akşamı gökyüzünde ve Güney Yarımküre'de yaz akşamı gökyüzünde belirgin olan Orion takımyıldızındadır.
Kırmızı ışıma, bulutsunun arkasındaki ve yakınlardaki parlak yıldız Sigma Orionis (σ Orionis/ σ Ori) tarafından iyonlaştırılmış hidrojen gazından (Hα) kaynaklanır.
Atbaşı'nın alt kısmı sol tarafa doğru gölge yapsa da, bulutsusunun koyu rengi büyük oranda yoğun tozdan kaynaklanır. Bulutsuyu terk eden gaz akıntıları, güçlü manyetik alanlar tarafından huni biçiminde akmaya zorlanır. Atbaşı Bulutsusu'nun altındaki parlak noktalar, henüz oluşum aşamasındaki genç yıldızlardır. Işığın Atbaşı Bulutsusu'ndan bize ulaşması yaklaşık 1.500 yıl sürer.[10]
Manyetik alanlar gazları yönlendirerek bulutsuyu akışlara bırakır ve bu akışlar arka plandaki parıltıya karşı ön plandaki çizgiler olarak gösterilir.[11] Parlayan hidrojen gaz şeridi muazzam bulutun kenarı belli eder ve yakındaki yıldızların yoğunlukları her iki tarafta da belirgin şekilde farklıdır.
Remove ads
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads