Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi (Beyoğlu)

Aya Triada ("Kutsal Teslis"; Yunanca: Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος, Ierós Naós Agías Triádos) İstanbul, Beyoğlu'nda bulunan Rum Ortodoks kilisesidir. Taksim Meydanı'nın güneybatısında; Meşelik Sokağı, İstiklal Caddesi ve Sıraselviler Caddesi'nin kesişiminde bulunan kilise, İstanbul'daki en büyük Rum Ortodoks mabetlerinden biridir. Halen Rum cemaati tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.^[1]

Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi

Temel bilgiler
Konum	Taksim, Beyoğlu, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°02′08″K 28°59′03″D
İnanç	Rum Ortodoks
Açılış	14 Eylül 1880
Web sitesi	http://www.stavrodromion.org/tr/churches/agia-triada-stavrodromiou
Mimari
Mimar(lar)	Vasilaki İoannidis Efendi
Mimari biçim	Eklektik
Cephe yönü	Batı
İnşaat başlangıcı	13 Ağustos 1876
Tamamlanma	14 Eylül 1880
Özellikler
Kubbe sayısı	1
Çan kulesi sayısı	2
Malzemeler	Taş, mermer

Tarihçe

Kilisenin bulunduğu arazide daha önceleri eski bir Rum Ortodoks mezarlığı ve Aya Yorgi'ye atfedilmiş ahşap bir kilise bulunmaktaydı.^[1] Dönemin Rum Ortodoks cemaatinin ihtiyaçlarına karşılık veremediği gerekçesiyle kilisenin mezarlıkla birlikte yıkılıp yerine daha görkemli bir kilisenin yapılması kararlaştırıldı. Rum mimar Potesaros'un çizimlerine dayanarak Vasilaki İoannidis Efendi‘nin inşaatını yürüttüğü binanın, Sultan Abdülaziz döneminde verilen izinle 13 Ağustos 1876’da temelleri atılmıştır. Patrik III. İoakim döneminde, Haç Yortusu'na denk gelen 14 Eylül 1880 Pazar gününde resmi açılışı gerçekleştirilmiştir.^[1][2] Daha önceleri yerinde bulunan mezarlık, 1876 yılında Pangaltı semtine nakledilmiştir.^[3]

Mimari

Etrafı yüksek duvarlarla çevrili geniş bir bahçe içerisinde bulunan kilise binası, Yunan haçı planlı, merkezî kubbeli ve kâgir olup doğu-batı ekseninde uzanmaktadır. Giriş cephesinin ve aynı zamanda narteksin her iki yanında simetrik konumlanmış dört katlı, çinko kubbeli, neoklasik tarzda birer adet çan kulesi bulunmaktadır. İki kat sıralı, her katı beşer kemerden oluşan bir portik ve bunun tepesinde yer alan gül pencere, yapının neogotik ve neobizans etkileri taşıyan ön cephesinin önemli elemanlarıdır.^[3] Tüm bu farklı mimari stilleri bünyesinde barındırması itibarıyla yapı, eklektik bir üsluptadır.^[4] Kemerler, açık-koyu sıralı taş işçiliğiyle vurgulanmıştır. Cephede bulunan sütunlar, Korint başlıklıdır ve başlıkların üzerinde yer alan abakuslar haç ve çiçek motifleriyle bezenmiştir.^[5]

Kubbe kasnağında yer alan on iki pencere, İsa'nın on iki havarisini simgelemektedir.^[6] Kasnağın iç tarafında, her bir pencerenin yanında birer adet havari, kubbenin altında da İsa ikonası bulunmaktadır. Kilisenin zemini mermer kaplıdır. Orta nefin kuzeyinde bulunan ambon ve güneyinde bulunan despot koltuğu da mermerden yapılmış ve her ikisi de çeşitli kabartmalarla bezelidir. Binanın içindeki İsa, Meryem ve aziz tasvirleri usta ikonograf Sakellarios A. Maglis tarafından resmedilmiştir.^[5] Mermer süslemelerini ise heykeltıraş Aleksandros Krikelis yapmıştır.^[4] Tıpkı Ayasofya'da olduğu gibi, kubbeyi taşıyan dört pandantifin her birinin üzerinde altı kanatlı Seraf meleklerinin freskleri bulunmaktadır.^[7]

• 
  Ön cephesi (Mayıs 2012)
• 
  Kilisenin Taksim Meydanı'ndan görünümü
• 
  Kilisenin narteks bölümü
• 
  Kilise levhası
• 
  Kilisenin naos kısmı (Mayıs 2014)
• 
  Kilisenin galeri bölümü (Mayıs 2014)
• 
  Kilisenin ikonostasisi
• 
  Kubbenin içeriden görünüşü.
• 
  Kilisenin ambonu