AzTV

AzTV
Tam adı	Azərbaycan Televiziyası
Kuruluş	14 Şubat 1956 (Normal yayın)
Görüntü formatı	16:9
Ülke	Azerbaycan
Dili	Azerice
Yayın alanı	Azerspace-1 kapsama alanı
Eski adı	Bakı televiziyası studiyası (Bakü televizyon stüdyosu)(1958-1968)
Kardeş kanal(lar)	Medeniyyet TV İdman TV Radio Respublika
Websitesi	aztv.az
İzlenebilirlik
Uydu yayını
Azerspace-1	11169 H 20400 5/6
D-Smart	421.Kanal
Kablo yayını
KabloTV	140. kanal

Başlangıç

Azerbaycan Televizyonu, Azerbaycan Radyosu'ndan 30 yıl sonra, 14 Şubat 1956'da faaliyete geçti. Bakü'deki televizyon merkezi binasının inşasına 1954'te başlandı. İnşaat yeri olarak Bakü'nün en yüksek yerlerinden biri olan Mehdi Hüseyin seçildi. Azerbaycanlı inşaatçıların ve uzmanların Moskova ve Leningrad'daki meslektaşlarıyla birlikte inşa ettikleri ve uygun ekipmanlarla donattıkları telemerkez binası 1955'in sonunda teslim edildi. Şubat 1956'ya kadar, Bakü stüdyosunun test programları ara sıra yayımlandı.

Gösterinin ilk gününde genç oyuncu Naciba Malikova (Azerice: Nəcibə Məlikova, Azerice Kiril: Нәҹибә Мәликова) ekrana çıktı. "Göstərir Bakı!" (Bu Bakü!) konuşmasıyla açılış yapan Naciba Malikova, televizyonun başlaması vesilesiyle izleyicileri tebrik etti. O gün, ekranda "Bəxtiyar" (Bahtiyar) adlı uzun metrajlı film gösterildi.

İlk başta, Bakü stüdyosu haftada iki kez, ardından haftada üç gün 2 saatlik bir program yayımladı. İlk aşamada, televizyon, radyo, gazete ve tiyatro alanında uzman olmadığından çalışanlar buraya çalışmaya davet edildi. Televizyonun programlama, ağlar ve modeller hakkında hiçbir anlayışı yoktu. Bu nedenle, yeni kitle iletişim araçları bir imaj rölesi işlevi gördü. TV ekibi her gün izleyiciye ne göstereceğine karar verdi. Seçim zengin değildi: klasik ve pop müzik konserleri, uzun metrajlı filmler, tiyatro gösterileri, sosyo-politik konularda röportajlar, işçi öncülerinin konuşmaları gösterildi, spiker gazetelerden kısa 15 dakikalık haberler okudu. Ağustos 1956'dan itibaren Azerbaycan televizyonu haftada 5 gün yayın yapmaya başladı ve programların günlük hacmi 2 saat 20 dakikaya çıkarıldı. 1962'de günlük yayınlanan programların hacmi 7 saate çıktı. 70'li yıllardan itibaren Azerbaycan televizyonunun günlük program ve programlarının yayın hacmi 10 saate, 80'li yıllarda ise 18 saate çıkmıştır. Ocak 2005'ten itibaren televizyon 24 saat kesintisiz yayına geçmiştir.

Televizyon stüdyosu

1956 yılında Bakü televizyon stüdyosu ve Radyo Enformasyon Dairesi ayrı ayrı faaliyet gösteriyordu. Ekim 1957'de televizyon kurumu Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı'ndan çıkarıldı, Radyo Enformasyon Dairesi ile birleştirildi ve Azerbaycan Kabinesi'ne bağlı Devlet Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Komitesi adını aldı. 1970 yılında televizyon, Devlet Televizyonu ve Radyo Yayıncılığı Komitesi statüsünü aldı. 1991 yılında komite bir şirkete dönüştü. Haziran 2003'ten itibaren Azerbaycan Devlet Televizyonu'nun bir parçası olan Nahçıvan Televizyonu bağımsız yayıncı olarak faaliyet göstermeye başladı. 2005 yılından bu yana Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın emriyle şirket "Azerbaycan Televizyonu ve Radyo Yayıncılığı" Kapalı Anonim Şirketi'ne dönüştürüldü.

2 Eylül 1956'ya kadar Bakü stüdyosu 100'e kadar uzun metrajlı film göstermişti. Bakü sakinleri televizyonda "Sovyet Azerbaycan", "Bilim ve Teknoloji", "Yabancı Chronicle", "Pioner" film dergilerini izleyebiliyordu. Moskova ve SSCB'nin diğer 13 cumhuriyetinden o ülkeyi ziyaret eden sanatçılar genellikle Bakü stüdyosundan performans sergiliyorlardı. İlk dönemde Bakü stüdyosu 30 metrekarelik iki odadan oluşuyordu. Yarıya bölünmüş odalardan birinde film ekipmanları kuruluyordu, diğerinde ise spikerlerin ve küçük müzik gruplarının performansları yayınlanıyordu. Stüdyoda yalnızca bir telekamera ve ayrıca hareketli görüntüleri ve slaytları göstermek için projeksiyon odasında iki kamera vardı. Üç kameradan biri spiker veya konuşmacı için, diğer ikisi ise film içindi. Stüdyodaki kamera arızalı olduğunda, spikerin açıklaması ve metni projeksiyon kabini'nden sağlanıyordu. 9 Haziran 1957'de Tevfik Behramov Stadyumu'ndan ilk kez bir futbol maçı yayımlandı. Stadyumdan gelen haberi radyo gazetecisi Walid Sanani yaptı. 28 Haziran'da öğrenci ve gençlik festivali o stadyumdan gösterildi. Azerbaycan Devlet Akademik Millî Dram Tiyatrosu, Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu, Azerbaycan Devlet Akademik Filarmonisi ve diğer konser salonlarından canlı yayınlar başlatıldı.

1958'de, o zamanlar modern bir teknik araç olarak kabul edilen Leningrad'dan (Şimdiki adı: St. Petersburg) 8 kanallı kartuş satın alındı ve televizyon merkezinde yeniden yapılanma çalışmaları başlatıldı. 60'lı yılların ortalarından itibaren stüdyolara yeni teknoloji tanıtıldı. 1965'ten beri çekim pavyonunda kullanılan KMZI-4 video kayıt tekniği, performansların video kasete aktarılmasını mümkün kıldı. 1970'lere kadar, yerel hava sahasında video ekipmanının olmaması televizyonun gelişimini yavaşlattı. Sadece 1970-1972'de, çekimler 16 milimetrelik film'le yapıldıktan sonra, haber programları raporlar yayımlamaya başladı. 1971'de piyasaya sürülen geliştirilmiş "Kadr-2" video sistemi, düzenleme için elverişli koşullar yarattı.

1970'ten itibaren Moskova televizyonu renkli yayın yapmaya başladı. 1973'ten itibaren Azerbaycan televizyonu sadece Bakü'de renkli yayına geçebildi. 70'lerin ortalarında KADR-3R video kaydedicinin piyasaya sürülmesi kaliteli elektronik montaj için koşullar yarattı. 1970'lerde ve 1980'lerde video teknolojisi radyo dalgalarına ulaştı.

1985 yılında Azerbaycan Televizyonu, teknik donanımı, film prodüksiyonu ve Merkez TV'de çeşitli programlarla yer alması nedeniyle SSCB'de 4. sıraya yükseldi.

1981'den 1991'e kadar olan dönemde, o zamanın en gelişmiş teknik araçları televizyon alanına girdi. Teknik olanakların genişlemesi, programların kalitesini her geçen yıl artırdı, yeni formlar bulunmasına yardımcı oldu. Doğrudan video kameralar aracılığıyla çekim yapmak, düzenlemek ve yayımlamak mümkün oldu.

Haber Spikerleri

Mayıs 1956'da ilk spikerler ekrana çıktı. Bunlar arasında Tamara Gözəlova, Nailə Mehdibəyova, Sevda Qənizadə, Sara Manafova, Rəna Nəsirova, Rəxşan Aslanova, Sima Xasıyeva ve Nizami Məmmədov vardı.

Daha sonra televizyonda bir kuşak yetenekli spikerler belirdi: Roza Tağıyeva, Rafiq Hüseynov, Ofelya Sənani, Şərqiyyə Hüseynova, Sabir Ələsgərov, Hicran Hüseynov, Həqiqət Əsgərova, Natəvan Hacıyeva, Tamilla Ələkbərova, Davud Əhmədov, Gülşən Əkbərova, Nərgiz Cəlilova, Ülkər Quliyeva, Aygül Qaradağlı, Dilarə Səlim, Rafiq Həşimov ve diğerleri.

TV kulesi

1956 yılında televizyon kulesinin inşası henüz tamamlanmamıştı. O zamana kadar Bakü stüdyosunun vericisi 44 metrelik konvansiyonel bir petrol kuyusuna yerleştirilmişti. 1957 yılında 180 metre yüksekliğindeki kule hizmete girdi. O dönemde kuleden yapılan yayınlar sadece başkent ve çevresinde izlenebiliyordu. 1960 yılında Bakü-Ağstafa radyo röle hattının hizmete girmesiyle Gökçay-Gence-Ağstafa istasyonlarında televizyon naklen yayın istasyonları faaliyete geçti. Bunun sonucunda Azerbaycan'ın çoğu bölgesel merkezinde ve yerleşim yerinde televizyon izlemek mümkün hale geldi. 1961 yılında Gence, Gökçay ve Şuşa'da güçlü televizyon istasyonlarının faaliyete geçmesiyle Gökgöl, Goranboy, Yevlah, Mingeçevir, Ağcabedi ve Dağlık Karabağ'da Bakü'den yayın almak mümkün oldu. Ocak 1962'de Nahçıvan'da kurulan küçük televizyon istasyonu sayesinde özerk cumhuriyet halkı televizyon programlarını izleyebiliyordu. 12 Mart 1963'te faaliyete geçen Nahçıvan stüdyosu, programlarını bu istasyon aracılığıyla yerel halka göstermeye başladı.

Program saatlerinin artırılması ve iletişim ve telekomünikasyon sisteminde ileri teknolojinin uygulanması yeni bir televizyon kulesinin inşasını gerektirdi. 1979 yılında İletişim Bakanlığı Bakü'de 310 metrelik bir televizyon kulesinin inşası için çalışmalara başladı. Temeli 1981 yılında atılan yeni televizyon kulesi 7 Haziran 1996'da hizmete girdi. Şubat 2004'ten itibaren AzTV programlarının Avrupa ülkelerinde daha kaliteli yayınlanması sağlandı. Bu amaçla Teleradio Prodüksiyon Birliği uzmanları televizyon kulesi kompleksine yeni bir dijital TV ve Up-link istasyonu kurdular. Şimdi Azerbaycan televizyonunun programları bu istasyondan Avrupa'ya "Hot Bird", Kuzey Amerika'ya "Galaxy 25" ve Asya'ya "Azerspace-1" uyduları aracılığıyla yayımlanıyor.

2007 yılında Azerbaycan Televizyonu Avrupa'ya yayın yapmanın teknik önemi nedeniyle "Avrupa kalitesi" madalyasıyla ödüllendirildi. 6 Kasım 2013'te 16:9 en boy oranında yayımlandı. Azerbaycan Televizyonu 2020'den itibaren tamamen HD formatına geçti. Programları yeni bir sunucu sisteminden yayımlamak için gerekli ekipman satın alındı. Bu, Azerbaycan Televizyonu'nun 63 yıllık tarihinde büyük bir dönüm noktası oldu. Azerbaycan Televizyon ve Radyo Yayıncılığı Kapalı Anonim Şirketi Başkanı Rovşan Memmedov, Sanat Konseyi'nin bir sonraki toplantısında bu görüşlerini dile getirdi. Programların daha etkili bir şekilde hazırlanması için 10'dan fazla düzenleme bilgisayarı satın alındığını kaydetti.

Ayrıca yakın gelecekte "Baku s Nadejdoy" ve "Hüquq və mən" programlarının yayımlanacağı da dikkat çekti. Sanat Konseyi üyeleri toplantıda görüş alışverişinde bulundu, Azerbaycan Televizyonu, "Medeniyyet TV" kanalı ve "İdman TV" de gösterilen programlar hakkında önerilerini ve yorumlarını dile getirdiler. Sanat Konseyi'nin bir sonraki toplantısı Ocak 2020'de yapıldı.

31 Mayıs 2021 tarihinden itibaren Azerbaycan Televizyonu, "İdman TV" ve "Medeniyyet TV" kanalı HD yayına başlamıştır.

Çok miktarda kaynak gerektiren bu süreç, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 2019 yılında imzaladığı Azerbaycan Televizyon ve Radyo Yayıncılığı Kapalı Anonim Şirketinin maddi ve teknik altyapısının güçlendirilmesine yönelik tedbirler hakkındaki emri doğrultusunda yürütüldü.

"Azerbaycan Televizyon ve Radyo Yayıncılığı" CJSC Teknik Prodüksiyon Birimi Müdürü Elnur Alizade, teknik ekibin birkaç gün boyunca çok çalıştığını söyledi:

"Texniki komanda dünən, bu gün və ümumilikdə bu proses boyu çox çalışdı. Növbəti məqsədimiz texniki bazamızı gücləndirməkdir."

"Teknik ekip dün, bugün, genel olarak bu süreç boyunca çok çalıştı. Bundan sonraki hedefimiz de teknik tabanımızı güçlendirmek."

Başmühendis Yolçu Aliyev, bunun sadece bir başlangıç olduğunu belirterek, "3 kanalımız olduğu için zor oldu ama asıl iş ondan sonra başlıyor" dedi. 28 Ocak 2022'de "Azerspace-1" uydusunda HD yayın formatına geçildi.

Bağımsızlık

1988 yılında Dağlık Karabağ sorununun başlaması Azerbaycan televizyonu için gerçek bir sınav oldu. Komünist Parti'nin kontrolü altında faaliyet gösterdiği ve SSCB içinde başlayan çatışmaya hazır olmadığı için Azerbaycan televizyonu bir bilgi politikası belirleyemedi. Azerbaycan televizyonu, Hankendi'de ayrılıkçıların aralıksız düzenlediği mitingler hakkında sadece 10 gün sonra hükümetin izniyle "Karabağ'daki durum" başlığı altında kısa bir haber yayımladı. Bakü'de başlayan kitlesel gösteriler sırasında televizyon iki gün gecikmeli olarak meydandan canlı yayın yapmaya başladı. Bu, AzTV yönetiminin Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Abdurrahman Vezirov'un iradesine karşı çıkması sonucunda mümkün oldu. Azerbaycan televizyonunun çalışanları halkla birlikte Gorbaçov'un adımlarına karşı çıktı ve Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'na, uluslararası hukuk normlarına ve Ermeni ayrılıkçılarının yasa dışı eylemlerinin önlenmesine uyulmasını talep etti. Azerbaycan televizyonunda konuşan siyasi yorumcular, Moskova Kremlini'nin Azerbaycan'a karşı politikasının özünü, cumhuriyetimizde ortaya çıkan kontrol edilemeyen sosyo-politik durumu ve halkın haklı taleplerini cesurca dile getirdiler. Moskova'dan gelen elçiler, Azerbaycan televizyonu aracılığıyla Moskova Kremlini'nin Bakü'ye asker gönderip olağanüstü hâl ilan etmeyeceğine söz verdiler.

Azerbaycan televizyonunun yayınları ancak 28 Ocak'ta yeniden başlatılabildi. Siyah takım elbise ve kravat takmadan yayına çıkan spiker Rafiq Hüseynov, 138 sivilin öldürülmesinden dolayı Azerbaycan halkına başsağlığı diledi.

Ancak televizyon Sovyet Kara Kuvvetleri'nin kontrolü altında faaliyet gösterdiğinden, yalnızca askeri sansür tarafından "kesilen" bilgiler ve programlar yayımlanıyordu. Bu durum Eylül 1991'e kadar devam etti. Moskova'daki KKCP'den sonra, Ayaz Mutallibov (Azerice: Ayaz Mütəllibov, Azerice Kiril: Ајаз Мүтәллибов Azerice telaffuz: [ɑˈjɑz mytæɫibov]) Sovyet Kara Kuvvetleri'nin desteğini kaybetti ve yakın çevre sonrası alanda cumhuriyetlerin bağımsız devletlere dönüşümü durdurulamaz bir süreç haline geldi.

18 Ekim 1991'de Azerbaycan bağımsızlığı ilan edildi. Azerbaycan Televizyonu, bir il televizyon kanalından bağımsız bir devletin ana televizyonuna dönüştü.

Organizasyon

Tarihçe

Başlangıç

Televizyon stüdyosu

Haber Spikerleri

TV kulesi

Bağımsızlık

Programlama

Teknoloji

Yayın alanı

Kaynakça

Wikiwand - on