Bunkai

Bunkai (分解), kelime anlamıyla "analiz"^[1] veya "ayrıştırma",^[2] Japon savaş sanatlarında kullanılan bir terimdir ve kataların analiz edilerek bir "form"un (kata) hareketlerinden dövüş tekniklerinin çıkarılması sürecine atıfta bulunur. Çıkarılan dövüş tekniklerine Oyo denir.^[3]

Süreç

Bunkai genellikle önceden belirlenmiş saldırıları gerçekleştiren bir veya bir grup partnerle icra edilir ve katayı yapan öğrenci bu katanın bir bölümüne dayanarak savunmalar, karşı saldırılar veya başka hareketlerle karşılık verir. Bu, ortadaki öğrencinin katadaki hareketlerin neyi amaçladığını anlamasını sağlar. Ayrıca mesafe (Maai), zamanlama, ritim (Ritsudo) ve akışkanlık (Nagare) gibi unsurları doğru şekilde ayarlayarak tekniği geliştirmeyi ve rakibin boyutuna göre uyarlamayı da gösterir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Bazı katalarda Oyo Bunkai adı verilen ve "standart bunkai dışında kata uygulaması" anlamına gelen başka bir katman daha öğretilir.^[4] Farklı uygulayıcılar alternatif uygulamalar öğrenebilir veya keşfedebilir, fakat bunkai, kata gibi, stile ve öğretmene bağlı olarak değişiklik gösterir.

Tek bir kata duruşu veya hareketi birkaçdan birkaç düzineye kadar uygulamaya bölünebilir ve aynı kata dizisi bazen farklı şekillerde yorumlanarak birden fazla bunkai ortaya çıkarabilir. Öğrencilerin, bir katadaki her hareket ve tekniği çoklu olası saldırılara karşı düşünmeleri teşvik edilir; örneğin: belirli bir hareketin tekmeye, yumruğa veya çeşitli kavrama biçimlerine karşı kullanımı. Hareketin analizi ve farklı senaryolarda uygulama yoluyla öğrenci yeni tekniklerin kilidini açar ve bilinenleri daha iyi kavrar. Bazı dövüş sanatlarında öğrencilerin terfi için bunkai yapması zorunludur.^{[kaynak belirtilmeli]}

Bunkai, söz konusu tekniğe, öncesindeki ve sonrasındaki hareketlere ve uygulayıcıya bağlı olarak açık veya zorlayıcı olabilir. Bunkai'nin derinlemesine anlaşılmasının genellikle yalnızca zamanla ulaşılan birçok aşaması vardır. Toridai ve himitsu terimleri, sıradan bir gözlemciye kolayca görünmeyen tekniklere ve kata içindeki gizli tekniklere atıfta bulunmak için kullanılır.^{[kaynak belirtilmeli]} Örneğin, Gōjū-ryū karate'de, iki kişilik kata çalışmaları bunkai'yi pekiştirmek ve tekniği düzeltmek için kullanılır.^[5] Katadaki teknikler doğru şekilde uygulanmazsa, iki kişilik çalışmada etkili olmayacaktır.

Bunkai süreci için kural setleri

Katanın anlamlı uygulamalar için doğru şekilde analiz edilmesine yardımcı olacak kural setleri vardır. Tarihsel olarak bu kuralların, onları bilmeyenlerin katanın anlamını çözememesi için gizli tutulduğu söylenir. Gōjū-ryū ustaları tarafından kullanılan kural seti Kaisai no genri olarak biliniyordu.^[6] Benzer fakat genişletilmiş ve netleştirilmiş kural setleri, diğer karate kata stilleri için de genel olarak uygulanabilir hale gelmiştir.^[7]

Tarihsel tartışma

Dövüş sanatları tarihçisi Nathan Johnson, karate'de bulunan az sayıdaki orijinal antik katanın aslında balistik vuruşlar yerine silahlı dövüş ya da (bir örnekte) güreş için tasarlanmış olduğunu ileri sürmüştür.^[8]