Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Rusça: Дагестанская АССР, Dagestanskaya ASSR; Avarca: Дагъистаналъул АССР; Kumukça: Дагъыстан АССР; Lezgice: Дагъустандин АССР; Lakça: Дагъусттаннал),Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. "Dağlar ülkesi" (Rusça: Strana Gor) olarak tanımlanan bölgede otuzdan fazla etnik grup yaşamaktadır. Ekim Devrimi'nden sonra bölgede ortaya çıkan pan-Türkist ve pan-İslamcı hareketleri bastırılmasının ardından kurulmuştur.^[2] Başkenti Mahaçkala olan Dağıstan ÖSSC'deki diğer önemli şehirler Derbent, Kızılyar, İzberbaş ve Buynak'tı.

Дагестанская АССР (Rusça) Дагъистаналъул АССР (Avarca) Дагъыстан АССР (Kumukça) Дагъустандин АССР (Lezgice) Дагъусттаннал АССР (Lakça) Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
1921-1991
Dağıstan ÖSSC bayrağı Arma
Başkent	Mahaçkale
Yaygın dil(ler)	Rusça, Avarca, Kumukça, Lezgice, Lakça, Nogayca, Dargince
Hükûmet	Sosyalist devlet
• 1921-28 Nazmutdin Samurskiy • 1928-37 Magomed Dalgat • 1937-50 Adil-Girey Takhtarov • 1950-52 Abdul-Gamid Batyrmurzayev
Tarihçe
• Kuruluşu 1921 • Dağılışı 1991
Nüfus
• Sayılan	1.802.579[1]
Para birimi	Sovyet rublesi
Öncüller Ardıllar Dağıstan Özerk Oblastı Dağıstan
Günümüzdeki durumu	Dağıstan

Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti haritası, 1953

1981 Sovyet pulu

Tarih

Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 20 Ocak 1921'de Dağıstan Oblastı topraklarında ve kısmen Terek Oblastı bölgesinde kuruldu.^[3] 1-7 Aralık 1921 tarihinde düzenlenen ilk kurucu kongre sonrasında Dağıstan ÖSSC Anayasası kabul edildi. Bu tarihten sonra hızla inşa çalışmaları başlatıldı. 16 Şubat 1922'de subbotniklerin 50 km uzunluğundaki sulama kanalını bitirmesi şerefine Dağıstanlı işçilere ve cumhuriyete RSFSC Kızıl Bayrak İşçi Nişanı verildi.

6 Eylül 1931'de Kuzey Kafkasya Krayı'na dahil edildi. 1936 Sovyet Anayasası kapsamında "Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti" ismiyle yeniden kuruluşu ilan edildi.^[4]

Ardından 12 Haziran 1937 tarihinde 11. Olağanüstü Kongre sonucunda yeni Dağıstan ÖSSC Anayasası kabul edildi. 22 Şubat 1938'de Stavropol Krayı'na dahil edildi.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1991 yılında Rusya'ya bağlı özerk Dağıstan ilan edildi.^[5][6]

Popüler kültür

Sovyet kozmonot Nikolai Chernykh tarafından 1 Eylül 1978'de keşfedilen küçük gezegene 2297 Dağıstan verildi.

Ödülleri

Cumhuriyete 1922 yılında Rusya SFSC Kızıl Bayrak İşçi Nişanı, 1965 yılında Lenin Nişanı ve 1970 yılında Ekim Devrimi Nişanı verilmiştir.

Nüfus

Yıl	Nüfus
1926	788 098[7]
1939	930 416[8]
1959	1 062 472[9]
1970	1 428 540[10]
1979	1 627 884[11]
1989	1 802 579[1]

Etnik kompozisyon

Yıl	Ruslar	Avarlar	Darginler	Kumuklar	Laklar	Lezgiler	Nogaylar	Azeriler	Tabasaranlar	Tatlar Dağ Yahudileri	Çeçenler
1926	12,5%	17,7%	13,9%	11,2%	5,1%	11,5%	3,3%	3,0%	4,0%	1,5%	2,8%
1939	14,3%	24,8%	16,2%	10,8%	5,6%	10,4%	0,5%	3,4%	3,6%	?	2,8%
1959	20,1%	22,5%	13,9%	11,4%	5,0%	10,2%	1,4%	3,6%	3,2%	1,6%	1,2%
1970	14,7%	24,4%	14,5%	11,8%	5,0%	11,4%	1,5%	3,8%	3,7%	1,3%	2,8%
1989	9,2%	27,5%	15,6%	12,9%	5,1%	11,3%	1,6%	4,3%	4,3%	0,9%	3,2%