Derik

Derik, Mardin ilinin bir ilçesidir.

Derik
İlçe
Derik
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Mardin
Coğrafi bölge	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Evren Çakır[1]
• Belediye başkanı	Songül Özbahçeci (DEM Parti)
Yüzölçümü
• Toplam	1.367 km²
Rakım	850 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	61.830
• Kır	-
• Şehir	62.611
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	47800
İl alan kodu	0482
İl plaka kodu	47
Resmî site Belediye Resmî Sitesi

Tarihçe

Derik'te belediye teşkilatı 1874 tarihinde kurulmuş ve ilçe bu tarihte Diyarbakır'a bağlı iken 1923 yılından itibaren Mardin'e bağlanmıştır. 31 Ekim 1927 Cuma günü yapılan nüfus sayımında, İlçe merkezinde 528 ev, 38 dükkân, 1 cami ve 1 kilisenin bulunduğu, 1.370'i erkek ve 1.278'i kadın olmak üzere 2.657 kişinin yaşadığı, köyler ile beraber genel nüfusun ise 6.930'u erkek, 8.181'i kadın olmak üzere toplam 15.111 kişiden ibaret olduğu tespit edilmiştir.

Coğrafya

İlçenin yüzölçümü 1.381 km²’dir.^[2] İlçe Mazıdağı'nın güney eteklerinden Kızıltepe-Ceylanpınar ovalarına doğru alçalan alanları kaplar. İlçe toprakları kuzeyden güneye doğru alçalmaktadır. İlçe merkezinin üç tarafı dağlarla çevrili olup, iklim karasal özelliktedir.

İlçenin ova kesimi bozkır, Mazıdağı yamaçları ise meşelerle kaplıdır. Orman alanlarındaki ağaçlar son yıllarda giderek çoğalmakta ve gürleşmektedir. İlçede en çok tahıl üretimi yapılmakla beraber sulama kuyularının kazılması ve sulama göletlerinin faaliyete sokulması ile endüstri bitkilerinin üretimi de oldukça artmıştır. Bunun yanında önemli miktarda sayılabilecek zeytinlikler, bağlar ve meyve bahçeleri de bulunmaktadır.

Derik'in rakımı 780 m'dir. İlçe sınırları dahilinde bulunan dağların yüksekliği 1500 m'yi aşmamaktadır. İlçedeki dağlar Mardin Eşiği Dağları olarak adlandırılmaktadır. İlçenin ova kesimi de Harran'dan Nusaybin'e kadar uzanan ovanın bir bölümünü kaplamaktadır. Ovanın önemli bir bölümü de tarih öncesi dönemlerde faaliyet göstermiş yanardağların püskürttüğü volkanik siyah taşlar ile kaplıdır. Günümüzde sönmüş bu yanardağlardan, çimento sanayisinde hammadde olarak kullanılan klinker maddesi çıkarılmaktadır.

İlçede akarsular küçük çay ve dereciklerden oluşur. Bunlardan başlıcaları; Şéb Deresi, Turcel Deresi, Zorava Deresi ve Cırcıp Deresidir. Ayrıca devlet tarafından yaptırılan sulama amaçlı göletler de vardır. Bunlar da Künreş, Şerefli, Yıldız göletleri ile Dumluca Barajı'nın göletidir.

Ekonomi

İlçe merkezinde ikamet eden halkın geçimi bağcılık, sebzecilik, meyvecilik ve zeytinciliğe dayanmaktadır. Tarımın dışında üretime dayalı herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır. Dağ köyleri ile Karacadağ yöresindeki köylerin geçim kaynağı hayvancılık, ova köylerinin geçim kaynağı da tarla ziraatına dayanmaktadır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1927[3]	15.064	2.657	12.407
1935[4]	20.190	3.045	17.145
1940[5][a]	15.040	3.271	11.769
1945[6]	16.300	3.586	12.714
1950[7]	19.201	3.844	15.357
1955[8]	22.283	5.466	16.817
1960[9]	23.906	5.660	18.246
1965[10]	28.671	6.684	21.987
1970[11]	36.855	11.170	25.685
1975[12]	39.318	13.292	26.026
1980[13]	42.887	15.288	27.599
1985[14]	45.011	13.975	31.036
1990[15]	45.983	13.201	32.782
2000[16]	55.278	19.806	35.472
2007[17]	58.151	19.535	38.616
2008[18]	57.237	19.704	37.533
2009[19]	57.240	19.561	37.679
2010[20]	58.213	20.266	37.947
2011[21]	58.658	20.364	38.294
2012[22]	59.960	20.668	39.292
2013[23]	61.226	61.226	veri yok
2014[24]	61.320	61.320	veri yok
2015[25]	62.175	62.175	veri yok
2016[25]	61.523	61.523	veri yok
2017[25]	61.335	61.335	veri yok
2018[25]	61.830	61.830	veri yok
2019[25]	61.706	61.706	veri yok
2020[25]	62.611	62.611	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ayrıca bakınız

• Mardin ilindeki yerleşim yerleri listesi

Notlar

1. Mazıdağı ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.