Diorama

Diorama, gerçek veya kurgu bir olayın, ânın veya hikâyenin ışık oyunlarının da yardımıyla üç boyutlu olarak modellenmesidir. Sergi amacıyla yapılmış üç boyutlu büyük tablo olarak da tanımlanabilir.

Diğer dillerde de karşılığı aynı olan bu sözcük Türkçede bazen diyorama şeklinde de yazılmaktadır. Sözcüğün kökeni Fransızcadır ve 1823 yılında bu dilde kullanılmaya başlamıştır. Fransızcaya da Yunancadan girmiş olan ve "içinden" anlamına gelen dia sözcüğü ile "görünen" anlamına gelen orama ('panorama'daki gibi) sözcüğünün birleşmesiyle oluşmuş dioramanın eş anlamlı sözcükleri cyclorama ve panorama'dır.^[1]

İngiltere'deki "Ordu Sağlık Hizmetleri Müzesi"'nden bir diorama örneği

Genellikle müzeler veya sergiler için ısmarlanan dioramalar gerçek boyutlarında olabileceği gibi belli ölçeklerde küçültülerek de yapılabilirler. Bir olayın veya ânın canlandırılması söz konusu olduğu için dioramalarda birden fazla nesne belli bir kompozisyon oluşturacak şekilde yer alır. Müze ve sergiler dışında maketçi ve modelciler de bir hobi olarak dioramalarla uğraşırlar.

Günümüz kullanımında yukarıdaki anlamlara gelen diorama, 19. yüzyılda bazı seyyar tiyatro gereçlerini tarif etmek için kullanılıyordu.^[2]