En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları

Domain hack

Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Remove ads

Domain hack, bir kelime veya söz grubu ile alakalı bir alan adı alınırken o kelime veya söz grubunun alan adı uzantısı ile uyumlu hâle getirilmesidir. Örneğin: blackl.ist, instagr.am, youtu.be, goo.gl, blo.gs, del.icio.us.[1]

Hack kelimesi bu bağlamda şaşırtıcı bir numara, kelime oyunu anlamına gelir ve siber güvenlikteki hack ile karıştırılmamalıdır. Bu alan adlarının ortak noktası, seçilen üst seviye alan adlarının kelimenin bir parçası gibi kullanılarak anlamlı bir kelime ya da ifade oluşturmasıdır.

Domain hack, kısa alan adları elde etmeye olanak tanır. Bu özellikleriyle URL kısaltma hizmetlerinde sıklıkla tercih edilirler. Örneğin, Google'ın goo.gl, YouTube'un youtu.be, Ekşi Sözlük'ün soz.lk ile sozl.uk, The New York Times'ın nyti.ms, Spotify'ın spoti.fi, Flickr'ın flic.kr ve Taco Bell'in ta.co alan adları bu tür kullanımlara örnektir.[2]

Remove ads

Tarihçe

23 Kasım 1992'de inter.net alan adı tescil edildi.[3] 1990'lı yıllarda pla.net ile biten çeşitli ana makine adları aktifti. Alan adı içinde hecelenerek anlamlı kelimeler oluşturma fikri bu dönemde yaygınlaştı. 3 Mayıs 2002'de icio.us tescil edilerek del.icio.us adlı sosyal yer imi servisi oluşturuldu.[4]

Domain hack terimi ilk olarak 3 Kasım 2004 tarihinde Matthew Doucette tarafından, geleneksel olmayan şekilde oluşturulmuş alan adlarını tanımlamak için kullanılmıştır.[1]

Remove ads

Kullanım örnekleri

Özetle
Bakış açısı

Domain hack, genellikle ülke kodlu üst seviye alan adlarının (ccTLD) anlamlı kelimeler oluşturmak için kullanılmasına dayanır.

  • Ekşi Sözlük'ün bağlantı kısaltma işlemleri için kullandığı soz.lk alan adı, "sözlük" kelimesindeki “soz” kökü ile Sri Lanka’nın ülke kodu olan “.lk” alan adının birleştirilmesiyle oluşur. Aynı şekilde sozl.uk alan adı, "sözlük" kelimesindeki “sozl” ile Birleşik Krallık ülke kodu olan “.uk” alan adının birleştirilmesiyle oluşur.
  • Yahoo! tarafından satın alınan blo.gs alan adı, “blogs” (İngilizce: bloglar) kelimesini oluşturmak için “blo” köküyle Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları’nın alan adı olan “.gs”’nin birleştirilmesiyle oluşmuştur.[5]
  • fa.st alan adı, İngilizce “fast” (hızlı) kelimesini oluşturur. Burada São Tomé ve Príncipe ülkesinin “.st” alan adı kullanılmıştır.
  • Instagram'ın erken dönemlerinde kullandığı instagr.am alan adı, “Instagram” markasının tamamını oluşturmak için Ermenistan’ın “.am” alan adıyla birleştirilmiştir.
  • helpmelearn.it alan adı, “help me learn it” (Türkçesi: bunu öğrenmeme yardım et) ifadesini oluşturur. “.it” burada İtalya’nın ülke kodudur ve aynı zamanda İngilizce’de “it” (o, bunu) anlamına gelir.
  • Flickr platformu, bağlantılarını kısaltmak için flic.kr alan adını kullanır. “Flicker” (Türkçesi: titreme, yanıp sönme) kelimesine benzetilerek Güney Kore’ye ait “.kr” alan adıyla oluşturulmuştur.[6]
  • Red Bull şirketi tarafından kullanılan win.gs alan adı, “wings” (Türkçesi: kanatlar) kelimesini temsil eder. Burada da “win” kökü ile “.gs” (Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları) birleştirilmiştir.[7]
  • Spotify, bağlantılarını kısaltmak için spoti.fi alan adını kullanır. Burada Finlandiya’nın “.fi” alan adı, “Spotify” markasının tamamlanmasında kullanılmıştır.
  • Apple şirketi, iTunes hizmeti için itun.es alan adını kullanarak İspanya’nın “.es” uzantısını marka adına entegre etmiştir.
  • Taco Bell restoran zinciri, kısa alan adı olarak ta.co kullanır. Bu alan adı “taco” (bir Meksika yemeği) kelimesini oluşturur ve Kolombiya’nın “.co” uzantısını kullanır.
  • National Public Radio (NPR), haber bağlantıları için n.pr alan adını kullanır. Porto Riko’nun “.pr” uzantısı ile kısa ve hatırlanması kolay bir alan adı oluşturulmuştur.
  • Alphabet Inc. (Google’ın çatı şirketi), kuruluşunu duyururken abc.xyz alan adını kullanmıştır. Bu, tüm alfabeyi simgeleyen yaratıcı bir tercihtir.
  • The Black Eyed Peas üyesi will.i.am, sahne adını internet alan adı haline getirmek için i.am alan adını ve alt alan adı olarak da “will” ifadesini kullanmıştır. Böylece “will.i.am” biçiminde bir alan adı oluşturulmuştur.

Bazı kişiler bu tür alan adlarını kişisel siteleri için de tercih etmektedir:

Remove ads

Ülkelere göre kullanımlar

Bazı ülke alan adları anlamlarına göre farklı alanlarda yaygınlık kazanmıştır:

  • .ly (Libya): bit.ly, ow.ly gibi URL kısaltma servislerinde
  • .tv (Tuvalu): video ve medya içerikleri sunan sitelerde
  • .fm (Mikronezya): radyo ve podcast yayınlarında
  • .md (Moldova): Doctor of Medicine unvanı ile ilişkili sitelerde
  • .me (Karadağ): kişisel web sitelerinde
  • .io (Britanya Hint Okyanusu Toprakları): teknoloji şirketleri arasında popüler
  • .ai (Anguilla): yapay zeka projeleriyle ilişkili sitelerde

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads