Dome Otel

Dome Otel ya da ilk adıyla Catsellis Dome Otel, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Girne kentinde bulunan tarihi bir oteldir. 1934 yılında, Kıbrıslı Rum Costas Catsellis tarafından İngiliz mimar William Douglas Caröe mimarlığında inşa edilmiştir.

Dome Otel

Dome Hotel
1930’lu yıllarda çizilmiş Dome Hotel ve Sea-View Hotel görünümü
Genel bilgiler
Tür	Otel
Mimari tarz	Akdeniz mimarisi, Sömürge dönemi mimarisi
Şehir	Girne
Ülke	Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Koordinatlar	35°20′31″K 33°19′01″D
Mevcut kullanan	Turistik tesis
Adını aldığı	Antiphonitis Manastırı’nın kubbeleri
Açılış	1934
Sahip	Kıbrıs Vakıflar İdaresi
Teknik ayrıntılar
Yapı sistemi	Betonarme yapı
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)	William Douglas Caröe
Tanınma nedeni	Kıbrıs’ta modern turizmin öncülerinden olması, 1974 Kıbrıs Harekâtı'nda sığınak olarak kullanılması

Tarihçe

Amerika’da uzun yıllar restoranlarda çalışarak aşçılıktan yöneticiliğe uzanan bir kariyer edinen ve I. Dünya Savaşı’nda ABD ordusunda gönüllü olarak görev yapan Costas Catsellis, bu süreçte otelcilik alanında deneyim ve birikimler kazandı. Edindiği bu birikimle memleketi Girne’ye döndü ve dini yapılar konusundaki çalışmalarıyla tanınan İngiliz mimar William Douglas Caröe’nin tasarımıyla, dönemin koşullarına göre modern sayılan Dome Hotel’in inşasını gerçekleştirdi.^[1]

Yapının mimarisinde, Girne yakınlarındaki Antiphonitis Manastırı’nın kubbesinden ilham alınarak iki adet kubbe kullanılmıştır. Bu nedenle otelin adı “Dome” (Kubbe) olarak belirlendi. İsim, hem mimari hem de dini esinlenmeyi yansıtan simgesel bir anlam taşımaktaydı.^[2]

Otel yalnızca bir konaklama yeri değil, aynı zamanda dönemin Kıbrıslı elitlerinin, politikacıların ve yabancı misafirlerin bir araya geldiği bir sosyalleşme mekânıydı. Özellikle İngiliz sömürge dönemi boyunca ve sonrasında, İngiliz subayları ve yüksek sosyete burada ağırlandı.^[3]

II. Dünya Savaşı sırasında otel, zengin Yahudi mülteciler için geçici bir sığınak işlevi görmüştür. Otelin bu özelliği, 1974 Kıbrıs Harekâtı sırasında da devam etmiştir. 20 Temmuz 1974’te başlayan ilk harekât esnasında İngiliz vatandaşları, ardından da yüzlerce Kıbrıslı Rum güvenlik nedeniyle otele sığınmıştır.^[4]

1974 Kıbrıs Harekâtı’nın ardından Dome Otel, Türklerin kontrolüne geçti ve Kıbrıs Vakıflar İdaresi’ne devredildi.

Günümüzde otel, Girne'de faaliyet göstermeye devam etmekte olup, turistik ve tarihi kimliğini korumaktadır.

Binada yapısal değişiklikler

1939 yılında otelin batı tarafına yeni bir bina eklendi. Bu eklentiyle birlikte oda sayısı 68’e, kubbe sayısı ise 4’e yükseldi. Otelin mimarisi, dönemine göre lüks kabul edilen koridor düzeni, geniş merdiven boşlukları ve salonlarıyla dikkat çekmeye başladı.^[5]

İkinci Dünya Savaşı sonrası turizmin yeniden canlanmasıyla birlikte talep arttı ve 1948 yılında otelin ikinci katı inşa edildi. Bu dönemde kubbeler kaldırıldı ve yapı daha çok yatay doğrultuda genişletildi. Oda sayısı 130’a, yatak kapasitesi ise 240’a ulaştı.^[5]

1939 öncesinde henüz herhangi bir yapısal değişikliğe uğramamış, çift kubbeli özgün görüntüsü.

Dome Otel'in 1946 yılına ait 4 kubbeli görüntüsünü içeren kartpostal.

1966’da otelin doğu kanadına sekiz yeni çift kişilik oda eklendi. 1969 yılında ise üçüncü kat inşa edildi. Böylece otel, toplam 175 oda ve 305 yatak kapasitesiyle o dönemde adanın en büyük ve donanımlı otellerinden biri haline geldi.^[5]

1970 yılında otelin son katı eklenmiş, ardından 1978 yılında otel bünyesinde bir kumarhane bölümü inşa edilerek hizmete açılmıştır. Casino bölümünün tasarımı Kıbrıs Vakıflar İdaresi (Evkaf) tarafından görevlendirilen Kıbrıslı Türk mimarlar tarafından yapıldı. 1980’li yıllarda artan kullanım yoğunluğu nedeniyle, otelin ortak kullanım alanları ile toplantı ve düğün salonları yeniden dekore edilmiştir. 2009 yılında mevcut kumarhane kapatılarak daha büyük bir kumarhane hizmete açılmış, 2012’de ise ek eğlence alanları yeniden düzenlenmiştir.^[6]

1980 sonrası yapılan değişiklikler, yapının orijinal stiline sadık kalınarak gerçekleştirilmiş ve cephe düzenlemesi dışında önemli bir postmodern dönüşüm yaşanmamıştır.^[6]

Popüler kültürdeki yeri

Dome Otel için yazılan calypso şarkısı

Yapının günümüzdeki hali.

1956–1958 yılları arasında adada askerlik yapan İngiliz Kraliyet Mühendisliği mensubu Richard Gofton, Kıbrıs Radyosu’nun düzenlediği bir yarışmaya katılarak Dome Hotel için eğlenceli bir calypso şarkısı yazdı. Gofton’un yarışmayı kazanmasıyla birlikte ödül olarak Dome Otel’de bir hafta konaklama hakkı kazandığı ve arkadaşını da yanında götürdüğü aktarılmıştır.

Yarışmayı takip eden dönemde bu şarkı, Frisby Dyke and the Muleskinners adlı bir grup tarafından seslendirilmiş ve Kıbrıs Radyosu’nda otel reklamı olarak sıkça yayınlanmıştır. Şarkının sözleri otelin konforunu, konukseverliğini ve tatil olanaklarını esprili bir dille anlatır. Gofton’un asker arkadaşları arasında daha sonra kendisine esprili biçimde "Harry Belagofton" lakabı takılmıştır, bu lakap dönemin ünlü şarkıcısı Harry Belafonte’ye bir göndermedir^[7].