Dot-com balonu

Dot-com balonu, 2000 yılının Mart ayında teknoloji firmalarını yer aldığı borsa endeksi olan NASDAQ'daki senetlerin büyük değer kaybı yaşamasıyla sönen ekonomik balondur. Söz konusu kriz, gelişen bilgisayar ve Internet teknolojilerine yatırım yapan risk sermayesi şirketlerinin yatırımlarının geri dönüşünü sağlayamamaları sonucunda bu sektörlerden çekilmeleri sonucu yaşanmıştır. Yatırımlardaki bu azalma yüzünden hisse senetleri büyük oranda değer yitirmiştir.

Nasdaq Composite'de Dot-com balonu

Dot-com balonu sırasında, teknoloji ağırlıklı olan Nasdaq kompozit idneksi (Nasdaq borsasında işlem gören tedavüldeki hisselerin toplam değerini temsil eden endeks) 763'ten 5048'e yükselerek neredeyse yedi kat arttı. Bu artış, yatırımcıların dot-com şirketlerine olan ilk heyecanını ve risk sermayedarlarının internet girişimlerinin halka arzlarını (IPO) finanse etme istekliliğini yansıtıyordu. Bu şirketlerin çoğunun hisse fiyatları daha sonra hızla yükseldi.^[1]

Nasdaq MarketSite (Times Meydanı, New York)

Yeni ve mevcut dot-com şirketlerinin hisselerinin değerleri yükselmeye devam ettikçe, birçok yatırımcı ABD ekonomisinin temelden değiştiğine ve bir şirketin hisselerinin değerlemesinde geleneksel olarak dikkate alınan birçok faktörün (bilançodaki varlıklar ve yükümlülükler, gelir tablosundaki gelir ve kâr, pazar payı ve nakit akışı gibi) dot-com şirketlerinin, özellikle de yeni kurulan şirketlerin gelecekteki performansını değerlendirmekle doğrudan ilgili olmadığına ikna oldu. Buna bağlı olarak, yatırımcılar, kar elde etme konusunda gerçekçi bir umudu olmayan, borç batağında olan şirketlere bile para akıtmaya devam ettiler. Bu tür yatırımcıların aşırı güveni (genellikle o dönemki Federal Rezerv Başkanı Alan Greenspan'ın kullandığı “irrasyonel coşku” ifadesiyle anılır), dot-com şirketlerinin hisselerinin, geleneksel değerlendirme faktörlerinin haklı göstereceği değerlerin çok üzerinde fiyatlandırılmasına yol açtı.^[1]

Tüm finansal balonlar gibi, dot-com balonu da sonunda patladı. 2000 yılının başlarında, ABD Federal Rezervi enflasyonist baskıları önlemek için faiz oranlarında mütevazı bir artış açıkladıktan sonra (bu hamle, borçlanmayı daha pahalı hale getirerek yatırım sermayesini azaltmayı amaçlıyordu), dot-com şirketlerine yatırım yapanlar panik içinde hisselerini satmaya başladı. Mart 2000 ile Ekim 2002 arasında Nasdaq 5.048'den 1.139'a düştü ve dot-com balonu sırasında elde ettiği kazançların neredeyse tamamını kaybetti. Endeks Ekim 2002'de en düşük seviyesine ulaştığında, halka açık dot-com şirketlerinin çoğu iflas etmişti.^[1]