Eş-Şebab

Hareket eş-Şebab el-Mücahidin, kısaca Eş-Şebab veya devlet adıyla Somali İslam Emirliği, Somali merkezli ve Doğu Afrika'nın başka yerlerinde aktif olan ulusötesi bir Selefi Cihatçı askeri ve siyasi örgüttür.^[21][22] İslamcı bir grup olarak devam etmekte olan Somali İç Savaşı'na aktif olarak katılmakta ve Somalili sivillere ve hükümet güçlerine yönelik terörist saldırılarını meşrulaştırmak için düzenli olarak tekfir etmektedir.^[23] Militan Ümmetçi örgüt El-Kaide ile 2012'den beri müttefiktir. Mağrip el-Kaidesi ve Arap Yarımadası el-Kaidesi ile de bağlar kurmuştur.

Eş-Şebab
Arapça: حركة الشباب المجاهدين Hareket eş-Şebab el-Mücahidin
Eş-Şebab tarafından kullanılan siyah sancak
Kuruluş	2006–günümüz
Bağlılık	El-Kaide (2012–günümüz)
Lider(ler)	Ahmed Ömer
Sözcü(ler)	Ali Muhammed Rage
Merkez(ler)	Jilib (2014–günümüz) Kismayo (2008–2012) Barawe (2012–2014)
Etkin bölgeler	Somali  Kenya  Etiyopya
İdeoloji	Sünni İslamcılık[1][2] Sünni Cihatçılık[3] Cihatçı Selefîlik[1][4][5] Ümmetçilik[6][7] Antisiyonizm[8]
Büyüklük	7,000–12,000 (2023 BM tahmini)[9] 15,000–18,000 (Başkan Hasan Şeyh Mahmud'un 2022 tahmini)[10]
Müttefikler	Devlet müttefikleri  İran (reddedildi)[11] Kudüs Gücü[12]  Katar (reddedildi)[13] Devlet dışı müttefikler Arap Yarımadası el-Kaidesi Mağrip el-Kaidesi Husiler[14][15]
Rakip(ler)	Avustralya  Kanada[16]  Çin  Cibuti  Etiyopya  Fransa  İtalya  İsrail  Kenya  Norveç[17]  Rusya[18][19]  Somali  Sudan  Tanzanya  Uganda  Türkiye[20]  Birleşik Krallık  ABD Devlet dışı rakipler IŞİD
Çatışma(lar)	Somali İç Savaşı Boko Haram Ayaklanması

2000'li yılların ortalarında İslami Mahkemeler Birliği'nin daha geniş askeri kanadı içinde bir gençlik milisi olarak kurulan Eş-Şebab, 2006-2009 yılları arasında Etiyopya'nın Somali'yi işgali ve istilası sırasında kendisini işgalci Etiyopya ordusuna karşı silahlı direnişin bir aracı olarak sunarak ön plana çıkmıştır. Sonraki yıllarda Somalililerin desteğini kazanarak güney ve orta Somali'de baskın bir güç haline geldi ve Afrika Birliği Somali Misyonu ve Somali Federal Geçiş Hükûmeti'nin yanı sıra Somali'nin geçiş dönemindeki selefine karşı savaşarak geniş toprak parçalarını savundu. Eş-Şebab, aralarında Batılı ülkelerden gelen savaşçıların da bulunduğu yabancı savaşçıları bünyesine katması nedeniyle uluslararası bir önem kazandı. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler Eş-Şebab'ı bir terör örgütü olarak tanımlamış ve Amerika Birleşik Devletleri gruba karşı savaşmak için askeri müdahalede bulunmuştur.

2011 ve 2013 yılları arasında Somali hükümetinin öncülüğünde Afrika Birliği güçlerinden oluşan bir koalisyon, başkent Mogadişu da dahil olmak üzere Eş-Şebab'dan önemli miktarda toprak aldı. Aynı dönemde grup, liderliği ve ideolojik yönü konusunda iç çatışmalarla boğuştu ve bu çatışmalar Şubat 2012'de Eş-Şebab liderliğinin El-Kaide'ye bağlılık yemini etmesiyle şiddetlendi. Hint Okyanusu Operasyonu ve emiri Ahmed Abdi Godane'nin öldürülmesi sonucunda 2014 yılında daha fazla askeri kayba uğradı. Bundan birkaç yıl sonra Eş-Şebab büyük şehirlerden çekildi, ancak birçok kırsal bölgede etkili olmaya devam etti ve toprak kazanımından ziyade gerilla ve terör saldırılarına öncelik verdi. Örgüt, 2013 Westgate saldırısı, 2017 Mogadişu saldırısı ve Ekim 2022 Mogadişu Saldırıları'da dâhil olmak üzere çok sayıda yüksek ölümlü saldırıdan sorumludur. Somali'deki faaliyetlerinin yanı sıra, grup komşu ülkelerde de faaliyet göstermekte, isyanını Ceyş Eymen kanadıyla Kenya'nın sınır bölgelerine kadar genişletmekte ve 2022'de Etiyopya'ya büyük bir saldırı gerçekleştirmektedir.^[24] Yakın zamandaki yeniden dirilişine bağlı olarak, 2022'de savaş gücünü 7.000 ila 18.000 savaşçıya çıkardığı tahmin edilmektedir.^[10][25]