Ekatomnos

Mylasa'lı Ekatomnos (Yunanca: Ἑκατόμνως, Karca : 𐊴𐊭𐊪𐊵𐊫 k̂tmno “alt oğul, torun(?)”^[1])) MÖ 4. yüzyılın başlarında yaşamış bir Karya hükümdarıdır. Ahameniş İmparatorluğu kralı II. Artaserhas'ın (MÖ 404 - 358) Karya satrapıydı (valisi). Ancak Ekatomnos'un siyasi gücünün iki temeli vardı: hem yüksek rütbeli bir Pers yetkilisi hem de Ekatomnos Hanedanı kalıtsal hanedanını kuran güçlü bir yerel hanedandı. Ekatomnos Hanedanı, Karya'da daha önceki yerli Ligdamis Hanedanı'nı (MÖ 520-450) takip etmiştir.

Ekatomnos
Ekatomnos'un portresi, kendisine ait sikkeden, yaklaşık MÖ 392/1-377/6
Karya satrabı
Hüküm süresi	y MÖ 395–377
Önce gelen	Tissafernis
Sonra gelen	Mausolos
Doğum	MÖ 5. yüzyıl
Ölüm	MÖ 377 Halikarnas, Karya, Ahameniş İmparatorluğu (günümüzde Bodrum, Muğla, Türkiye)
Eş(ler)i	Aba, Mylasa'lı Hyssaldomus'un kızı
Çocuk(lar)ı	Mausolos II. Artemisia Idrieus Ada Piksodaros
Hanedan	Ekatomnos Hanedanı
Babası	Mylasa'lı Hyssaldomus

Hayatı

Ekatomnos, Mylasa hanedanının hükümdarı Hyssaldomus'un oğlu ve halefiydi. Ekatomnos'un Tissaphernes'i desteklemiş olması ve onun tarafından hiparch'ın alt kademesinde görevlendirilmiş olması muhtemeldir.^[2]

MÖ 395'ten bir süre sonra^[3] Ekatomnos, o zamana kadar genellikle Lidya'nın satraplıklarının bir parçası olan Karya'nın ilk satrapı oldu. Karya'nın ayrı bir satraplık olarak belirlenmesi, Kiros'un isyanının ardından II. Artaserhas tarafından Batı Anadolu'da Pers gücünün yeniden düzenlenmesinin bir parçasıydı. Ekatomnos, satraplık pozisyonuna yükseltilen ilk Pers olmayan yetkiliydi.

muhtemelen MÖ 394'te^[4] ancak en geç MÖ 390'da^[5] Kıbrıs Kralı I. Evagoras'a karşı savaşta yer alacak olan deniz kuvvetlerine komuta etmek üzere Pers kralı tarafından atandığında satrap olarak göreve gelmiştir.^[6]

İsokrates^[7] MÖ 380'de hâlâ hüküm sürdüğünü belirtir. Stephen Ruzicka, onun ölümünü MÖ 377/376 yıllarına yerleştirir.^[8]

Geride üç oğlu Mausolos, Idrieus ve Piksodaros ve iki kızı Artemisia ve Ada bırakmıştır; iki kızı kardeşleri Mausolos ve Idrieus ile evlendiler^[9] ve bu beş çocuğu da sırayla onun yerine hükümdar olmuştur.

Evagoras ile iddia edilen işbirliği

Ekatomnos sikkesi, üzerinde EKATOMNΩ yazısı var. Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi .

İki antik kaynak, Diodorus^[10] ve Isokrates, Ekatomnos'un gizlice Evagoras'a paralı asker yetiştirmesi için para verdiğini ve aslında Pers Kralı'na karşı ayaklanmaya hazır olduğunu bildirir. Ancak Ruzicka, bu raporların doğruluğundan şiddetle şüphe duymaktadır.^[11] Gerçekten de Ekatomnos, başka hiçbir zamanda Pers monarşisine karşı itaatsizlik veya hoşnutsuzluk göstermemiştir. Diğer asi satrapların (örneğin Genç Kiros veya Pissuthnes) aksine Ekatomnos, asil veya kraliyet kanından gelen bir Pers değildi ve diğer Pers yetkililerinin sadakatini kazanmayı umamazdı. Bu nedenle, bundan somut bir çıkar sağlama umudu olmadan ihanet faaliyetine girmiş olması oldukça düşük bir ihtimal gibi görünüyor.

Ruzicka, Diodorus ve İsokrates'in bazı dönemin söylentilerine dayanması gereken raporları için iki olası açıklama sunuyor. Her iki durumda da söylentilerin muhtemel kaynağının Evagoras olduğunu belirtiyor.

(i) Evagoras, efendisi Artaserhas'in gözünde Ekatomnos'u tehlikeye atmak istemiş olabilir. Daha sonra, kendisine karşı sefer düzenleyen başka bir satrapın (Orontes) geri çağrılmasını ve rezil olmasını sağlamayı başardı.^[11]

(ii) Evagoras, Artaserhas'e karşı destek için pazarlık yaptığı Mısır kralı Hakor'u etkilemek için Ekatomnos'un gizli müttefiki olduğu izlenimini yaratmak istemiş olabilir. Bu söylenti, o dönemde Hakor'a askeri danışman olarak hizmet veren Atinalı general Khabrias aracılığıyla Mısır'dan Atina'ya sızmış olabilir.^[12]

Madeni para

Ekatomnos sikkeleri, Satrap'ın tasviriyle birlikte. MÖ 392/1-377/6 civarı.

Ekatomnos, Mylasa'nın yerlisiydi ve bu şehri başkenti ve yönetim merkezi yaptı. Bu nedenle, Zeus Labrandenos'un sikkelerinde, Mylasa yakınlarındaki aynı isimli ünlü tapınaktan aldığı bir labrys'i omuzunda taşıyarak yürürken tasvir edildiği görülmektedir.^[13]

Mezar

Ekatomnos mezar freski.

2010 yılında polis, daha sonra Ekatomnos'un mezarı olduğuna inanılan yerde antik eserler arayan yağmacıları tutuklanmıştır.^[14] Mezarda bir mermer lahit ve çok sayıda fresk keşfedilmiş, ancak mezardan çok sayıda kalıntı çıkarılmış ve karaborsada satılmıştı.^[14] Mozole, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almaktadır.^[15] Karya sanatı ve zanaatkarlığının anlaşılması açısından çok önemli kabul edilir, çünkü en iyi mimarları ve heykeltıraşları tarafından inşa edilmiştir ve muhteşem Halikarnas Mozolesi'nin öncüsüdür.

Son zamanlarda mezardan çalınan altın bir taç tespit edilmiş ve Türkiye'ye iade edilmesi kabul edilmiştir.^[16]