Erdel Voyvodalığı

Erdel Voyvodalığı veya diğer adıyla Transilvanya (Almanca: Vojwode von Siebenbürgen;^[1] Macarca: erdélyi vajda;^[1][2] Latince: voivoda Transsylvaniae;^[1][2] Rumence: voievodul Transilvaniei)^[3], bugünkü Romanya'nın batı ve orta bölgelerine verilen genel addır. Asıl ismi, Macarca olan Erdély, Yunan, Sırp ve Bulgar dillerinde Erdel olarak bilinen bir bölgedir. Bölgenin, Avrupa'daki adı Transilvanyadır. Bu bölgenin yüzölçümü 100.284 km² dir. Transilvanya Voyvodalğında en çok inanılan din, Hristiyanlıktır. Transilvanya Voyvodalığı, 1526 yılındaki Mohaç Muharabesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğuna bağlanan bir devlettir. 1683 yılına kadar Transilvanya Voyvodalığı, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı olarak yaşadı. Transilvanya Voyvodalığı II. Dünya Savaşı sonrasında Romanya'ya bağlı hale geldi.

Voyvodaların listesi

On ikinci yüzyıl

Dönem	Makam sahibi	Hükümdar	Notlar	Kaynak
y. 1111-y. 1113	Mercurius	Coloman	"princeps Ultrasilvanus", ama belki sadece seçkin bir asilzade	[2][4][5][6]
1176-y. 1196	Rátót klanından Leustach	III. Béla	kraliyet tüzüğüyle onaylanan ilk voyvoda (1230'dan itibaren); 1176 Miryokefalon Muharebesi'nde Bizans İmparatorluğu yanında Anadolu Selçuklu Devleti karşı gönderilen Macar takviye birliklerinin lideri	[2][6][7][8][9]
1199-1200	Legforus	Emerik	Voyvoda unvanı en eski kraliyet tüzüğüyle belgelenmiştir (1199'dan itibaren)	[2][6][7][8]
1200	Geregye klanından Eth	Emerik	ayrıca Fehér Kontluğu'nun ispán'ı	[6][8][10]

On üçüncü yüzyıl

Dönem	Makam sahibi	Hükümdar	Notlar	Kaynak
1201	Kán klanından Julius	Emerik	ilk hükümdarlığı; ayrıca Fehér Kontluğu'nun ispán'ı	[6][8][10]
1201	Nicholas (I)	Emerik	yine 1202'de orijinal olmayan bir tüzüğe göre	[8][10]
1202-1206	Benedict, Korlát'ın oğlu	Emerik, III. Ladislaus, II. András	ilk hükümdarlığı	[6][8][10]
1206	Smaragd klanından Smaragd	II. András		[6][8][10]
1208-1209	Benedict, Korlát'ın oğlu	II. András	ikinci hükümdarlığı; kendisini sürgüne gönderen krala karşı komplo kurdu	[6][8][10][11]
1209-1212	Kacsics klanından Michael	II. András	Erdel'de arazi hibesi alan ilk voyvoda	[6][8][10]
1212-1213	Meranialı Berthold	II. András	II. András'ın eşi Gertrud'un kardeşi, aynı zamanda Kalocsa başpiskoposu	[6][10][12]
1213	Nicholas (II)	II. András		[6][8][10]
1214	Kán klanından Julius	II. András	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1214)	[6][8][10]
1215	Kacsics klanından Simon	II. András		[6][8][10]
1216-1217	Bogátradvány klanından Ipoch	II. András		[6][8][10]
1217	Raphael	II. András	1218'de görevde olabilir (Kurt W. Treptow, Marcel Popa)	[6][8][10]
1219-1221	Neuka	II. András		[6][8][10]
1221-1222	Paul, Peter'in oğlu	II. András		[6][8][10]
1227	Pousa, Sólyom'un oğlu	II. András	ilk hükümdarlığı	[6][8][13]
1229-1231	Rátót klanından Julius	II. András		[6][8][13]
1233-1234	Türje klanından Denis	II. András		[6][8][13]
1235	Andrew, Serafin'in oğlu	IV. Béla	Ayrıca Pozsony Kontluğu’nun ispán'ı	[6][13][14][15]
1235-1241	Pousa, Sólyom'un oğlu	IV. Béla	ikinci hükümdarlığı; işgalci Moğollara karşı savaşırken öldü	[6][13][14][16]
1242-1252	Lawrence	IV. Béla	Ayrıca Valkó Kontluğu’nun ispán'ı	[6][13][14]
b. 1261	Ákos klanından Ernye	IV. Béla	banus quondam Transiluanus, 1261	[6][13][14]
1261	Hahót klanından Csák	IV. Béla	banus Transilvanus; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1261); kralın oğlu István Erdel Düküdür	[13][14][17]
1263-1264	Kán klanından Ladislaus (II)	IV. Béla	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1263-1264); kralın oğlu István Erdel Düküdür	[6][14][17][18]
1267-1268	Geregye klanından Nicholas	IV. Béla	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1267-1268); 1264'ten 1270'e kadar bu saygınlığı kesintisiz olarak elinde tuttuğu tahmin edilebilir; kralın oğlu István Erdel Düküdür	[14][17][18][19]
1270-1272	Csák klanından Matthew	V. István	ilk hükümdarlığı; ayrıca Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1270-1272)	[14][18][19]
1272-1273	Geregye klanından Nicholas	IV. Ladislaus	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1272-1273)	[14][18][19]
1273	John	IV. Ladislaus	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1273)	[14][19][20]
1273-1274	Geregye klanından Nicholas	IV. Ladislaus	üçüncü hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1273-1274)	[14][19][20]
1274	Csák klanından Matthew	IV. Ladislaus	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1274)	[14][19][20]
1274	Geregye klanından Nicholas	IV. Ladislaus	dördüncü hükümdarlığı; belki de 1275 (Kurth W. Treptow, Marcel Popa); Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1274)	[14][19][20]
1274-1275	Csák klanından Matthew	IV. Ladislaus	üçüncü hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1274-1275)	[14][20]
1275	Csák klanından Ugrin	IV. Ladislaus	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1275)	[14][19][20]
1275-1276	Kán klanından Ladislaus (II)	IV. Ladislaus	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1275-1276)	[14][19][20]
1276	Csák klanından Ugrin	IV. Ladislaus	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1276)	[14][19][20]
1276	Csák klanından Matthew	IV. Ladislaus	dördüncü hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1276)	[14][19][20]
1277	Pok klanından Nicholas (Meggyesi)	IV. Ladislaus	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1277)	[14][19][20]
1278-1280	Aba klanından Finta	IV. Ladislaus	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1278-1280); kralı esir aldı	[14][19][20][21]
1280	Stephen, Tekesh'in oğlu	IV. Ladislaus	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1280)	[14][19][20]
1282	Borsa klanından Roland	IV. Ladislaus	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1282)	[14][19][22]
1283	Péc klanından Apor	IV. Ladislaus	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1283)	[14][19][22]
1284-1294	Borsa klanından Roland	IV. Ladislaus, III. András	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1284-1294); 1285'te işgalci Moğollara karşı başarıyla savaştı; her iki krala da isyan etti	[11][14][19][22]
1287-y. 1288 (?)	Ákos klanından Mojs	IV. Ladislaus	yalnızca orijinal olmayan bir tüzük ondan voyvoda olarak söz eder, eğer öyleyse aynı dönemde aynı zamanda Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı	[14][19][22]
1295-1314 or 1315	Kán klanından Ladislaus (III)	III. András	de facto bağımsız hükümdar; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1295-1314)	[14][19][22]

On dördüncü yüzyıl

Lackfi ailesinin arması

Stiboriczli Stibor

Dönem	Makam sahibi	Hükümdar	Notlar	Kaynak
y. 1315	Kán klanından Ladislaus (IV)		kendini voyvoda ilan etti, Ladislaus (III) Kán (1295-1314) oğlu	[23]
1315-1316	Nicholas Meggyesi	I. Károly	ikinci hükümdarlığı; makamı devralamadı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1315-1316)	[19][24][25]
1318-1321	Dózsa Debreceni	I. Károly	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1318-1321)	[19][25][26]
1321-1342	Thomas Szécsényi	I. Károly	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1321-1342), Arad Kontluğu’nun ispán'ı (1330-1342) ve Csongrád Kontluğu’nun ispán'ı (1330)	[19][25][26]
1342-1344	Nicholas Sirokai	I. Lajos	Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1342-1344)	[19][25][27]
1344-1350	Stephen Lackfi	I. Lajos	Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1344-1350)	[19][25][27]
1350-1351	Thomas Gönyűi or Csór	I. Lajos	hükümdarın kardeşi István tarafından atanmıştır; Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1350-1351)	[19][25][27]
1351-1356	Nicholas, Orahovica Kontu	I. Lajos	Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1351-1356)	[19][25][27]
1356-1359	Andrew Lackfi	I. Lajos	István Lackfi'nin (1344-1350) kardeşi; Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1356-1359)	[19][27][28]
1359-1367	Denis Lackfi	I. Lajos	István Lackfi'nin (1344-1350) oğlu; Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1359-1367)	[19][27][28][29]
1367-1368	Nicholas Lackfi, Jr.	I. Lajos	István Lackfi'nin (1344-1350) oğlu; Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1367-1368)	[19][27][28][29]
1369-1372	Emeric Lackfi	I. Lajos	István Lackfi'nin (1344-1350) oğlu; Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1369-1372)	[19][27][28][29]
1372-1376	Csáktornyalı Stephen Lackfi	I. Lajos	ilk hükümdarlığı; István Lackfi'nin (1344-1350) oğlu; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1372-1376)	[19][28][29][30]
1376-1385	Ladislaus Losonci, Sr.	I. Lajos, Mary	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1376-1385)	[19][25][30][31]
1385-1386	Csáktornyalı Stephen Lackfi	II. Károly	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1385-1386)	[25][30]
1386-1392	Ladislaus Losonci, Sr.	Sigismund, Mary	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1386-1392)	[25][30][31]
1392-1393	Emeric Bebek	Sigismund, Mary	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1392-1393)	[19][25][30]
1393-1395	Frank Szécsényi	Sigismund, Mary	Ayrıca Arad, Csongrád ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1393-1395)	[19][25][30]
1395-1401	Stiboriczli Stibor	Sigismund	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Arad ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1395-1401)	[19][25][30]

On beşinci yüzyıl

Újlak'taki (Ilok, Hırvatistan) Capistranolu Aziz János Kilisesi'ndeki Nicholas Újlaki'nin mezar taşı

Bir gravür üzerinde János Hunyadi

Dönem	Makam sahibi	Hükümdar	Notlar	Kaynak
1401	Simon Szécsényi	Sigismund	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1401)	[25][30]
1402-1403	Nicholas Csáki	Sigismund	ilk hükümdarlığı; Ayrıca Békés, Bihar, Csongrád, Keve, Krassó, Szolnok, Temes ve Zaránd kontlukluklarının ispán'ı (1402-1403); 1403 yılında Macar tahtına talip olan Napoli kralı Ladislaus'u destekleyen hizbin lideri	[19][25][30][32]
	Nicholas Marcali		Ayrıca Békés, Csanád, Csongrád, Keve, Krassó, Szolnok, Temes ve Zaránd kontlukluklarının ispán'ı (1402-1403); 1403 yılında Macar tahtına talip olan Napoli kralı Ladislaus'u destekleyen hizbe katıldı	[19][25][30][33]
1403-1409	János Tamási	Sigismund	Ayrıca Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1403-1409)	[19][25][34]
	Szántólu James Lack
1409-1414	Stiboriczli Stibor	Sigismund	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Szolnok, Nyitra ve Trencsén kontluklarının ispán'ı (1409-1414), tüm Váh lordu	[19][25][34]
1415-1426	Nicholas Csáki	Sigismund	ikinci hükümdarlığı; Ayrıca Békés, Bihar ve Szolnok kontluklarının ispán'ı (1415-1426)	[19][25][34]
1426-1437	Ladislaus Csáki	Sigismund	ikinci hükümdarlığı; Lévalı Peter Cseh ile beraber (1436-1437); Ayrıca Közép-Szolnok Kontluğu’nun ispán'ı (1426-1437), Ayrıca Szatmár Kontluğu’nun ispán'ı (1430-1437) ve Ayrıca Bihar Kontluğu’nun ispán'ı (1433-1437); Dés'de (Dej) köylü isyanı sırasında bozguna uğradı	[25][32][35][36]
1436-1438	Lévalı Peter Cseh	Sigismund, Albert	Ladislaus Csáki ile beraber (1426-1437)	[35][36][37]
1438-1441	Desiderius Losonci	Albert, V. Ladislaus	1441'de V. Ladislaus'un hizbini terk edip I. Vladislaus'un destekçisi oldu	[31][35][36][37]
1440-1441	Ladislaus Jakcs	I. Vladislaus		[35][37]
	Michael Jakcs
1441-1458	Nicholas Újlaki	I. Vladislaus, V. Ladislaus	ilk hükümdarlığı; János Hunyadi ile beraber (1441-1446), Emeric Bebek ile beraber (1446-1448) ve János Rozgonyi ile beraber (1449-1458); ayrıca Macsó banı ve Nándorfehérvár (Beograd, Sırbistan) komutanı (1441-1458), Székelys kontu (1441-1446), Ayrıca Csanád, Csongrád, Máramaros ve Temes kontluklarının ispán'ı (1441-1446), Ayrıca Arad Kontluğu’nun ispán'ı (1444-1446), Severin banı (1445-1446) ve Slovenya banı (1457)	[37][38]
1441-1446	János Hunyadi	I. Vladislaus	Nicholas Újlaki ile beraber (1441-1458); ayrıca Nándorfehérvár (Beograd, Sırbistan) komutanı (1441-1446), Sekellerin kontu (1441-1446), Ayrıca Csanád, Csongrád ve Temes kontluklarının ispán'ı (1441-1446), Arad ve Bihar kontluklarının ispán'ı (1443-1446), Közép-Szolnok, Kraszna, Szabolcs, Szatmár ve Ugocsa kontluklarının ispán'ı (1444-1446), Bereg ve Máramaros kontluklarının ispán'ı (1445-1446) Macaristan Krallığı naip-valisi (1446)	[37][38]
1446-1448	Emeric Bebek	Macaristan Diyet'i tarafından seçildi	Nicholas Újlaki ile beraber (1441-1458); Ayrıca Abaúj Kontluğu’nun ispán'ı (1446-1448) and Jász halkı yargıcı (1446-1448); II. Kosova Muharebesi'nde Osmanlı karşısında savaşırken ölmüştür	[37][38][39]
1449-1458	János Rozgonyi		ilk hükümdarlığı; Nicholas Újlaki ile beraber (1441-1458); Ayrıca Sopron ve Vas kontluklarının ispán'ı (1449-1454), Sekellerin kontu (1457-1458)	[37][38]
1459-1461	Ladislaus Kanizsai	Matthias	János ve Sebastian Rozgonyi ile beraber (1459-1460) ve kardeşi Nicholas Kanizsai ile beraber (1461)	[40]
1459-1460	János Rozgonyi	Matyas	Ladislaus Kanizsai ile beraber (1459-1461) ve Sebastian Rozgonyi ile beraber (1459-1460)	[41]
1459-1460	Sebastian Rozgonyi	Matyas	Ladislaus Kanizsai ile beraber (1459-1461)ve János Rozgonyi ile beraber (1459-1460)	[42]
1461	Nicholas Kanizsai	Matyas	kardeşi Ladislaus Kanizsai ile beraber (1459-1461)	[40]
1462-1465	Nicholas Újlaki	Matyas	ikinci hükümdarlığı	[43]
	Dengelegli János Pongrác	Matyas	ilk hükümdarlığı	[9]
1465-1467	Monyorókerékli Bertold Ellerbach	Matyas	asi Erdel soylularının onları liderleri olarak seçmesinin ardından görevden alındı	[44]
	Kont Sigismund Szentgyörgyi		Kont Peter Szentgyörgyi'nin kardeşleri (1498-1510);	[45]
	Kont John Szentgyörgyi			[45]
1468-1474	Monoszlólu Nicholas Csupor	Matyas	Dengelegli János Pongrác ile beraber (1468-1472)	[32]
1468-1472	Dengelegli János Pongrác	Matyas	ikinci hükümdarlığı; Monoszlólu Nicholas Csupor ile beraber (1468-1474)	[9]
1472-1475	Blaise Magyar	Matyas	1475 Racova Muharebesi'nde Boğdan prensi III. Ştefan'a gönderilen Macar destek kuvvetlerinin lideri	[36][46]
1475-1476	Dengelegli János Pongrác	Matyas	üçüncü hükümdarlığı	[36]
1478-1479	Vingártlı Peter Geréb	Matyas		[36]
1479-1493	Ecsedli Stephen (V) Báthory	Matyas, II. Vladislaus		[36]
1493-1498	Béltekli Bartholomew Drágfi	II. Vladislaus	Ladislaus Losonci, Jr. ile beraber (1493-1494); Sekellerin isyanını bastırdı	[36][47]
1493-1495	Ladislaus Losonci, Jr.	II. Vladislaus	Béltekli Bartholomew Drágfi ile beraber (1493-1498)	[31][36]
1498-1510	Kont Peter Szentgyörgyi	II. Vladislaus	Kontlar Sigismund ve János Szentgyörgyi'nin kardeşi (1465-1467)	[36][48]

On altıncı yüzyıl

Stephen Báthory

"Transilvanya Voyvodası, István Báthory! (...) Transilvanya uzun zamandır benim korumam altında, (...) ve ülke bana ait (...). Bu nedenle, sadakatiniz doğrultusunda benim gücüm dışında bana göre Transilvanya'yı sana teslim ediyorum."

1571 Ahidnâme, Stephen Báthory'den Sultan II. Selim'e^[49]

Dönem	Makam sahibi	Hükümdar	Notlar	Kaynak
1510-1526	János Zápolya (Szapolyai)	II. Vladislaus, II. Lajos	Macaristan kralı oldu	[1][36][37]
1527-1529	Péter Perényi	János Zápolya	János Zápolya'yı terk edip, I. Ferdinand'ın destekçesi oldu	[1][36][50]
1530-1534	Somlyólu Stephen (VIII) Báthory	I. Ferdinand		[1][36]
1530	Bálint Török			[36]
1530-1534	Jerome Laski	János Zápolya	Onu hapseden krala karşı komplo kurdu	[1][36][51]
1533-1534	Emeric Czibak			[36]
1534-1540	Szunyogszegli Stephen Majláth	János Zápolya	Gyarmatlı Emeric Balassa (1538-1540) ile birlikte; Erdel'i Macaristan Krallığı'ndan ayırmayı planladı, ancak Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirildi	[1][52][53]
1538-1540	Gyarmatlı Emeric Balassa	János Zápolya	Szunyogszegli Stephen Majláth (1534-1540) ile birlikte; Osmanlılar Erdel'i işgal ettiğinde kaçtı	[1][52][53]
1551	George Martinuzzi	I. Ferdinand	seçilmiş kral János Sigismund'un (1543-1551) küçüklüğünde, Erdel valisi olarak seçilfi	[1][52]
1552-1553	Ecsedli Andrew Báthory	I. Ferdinand	istifa etti	[1][36][54]
1553-1556	Stephen Dobó	I. Ferdinand	Macaristan kralı tarafından atanan son voyvoda	[1][36]
	Francis Kendi
1571-1576	Stephen Báthory		Üç Millet tarafından seçilen ve Osmanlı Sultanı II. Selim tarafından onaylandı; 1576'da Polonya kralı seçildikten sonra kendisini Erdel prensi ilan etti	[1][36][55]
1576-1581	Christopher Báthory	Stephen Báthory		[1][56]
1581-1586	Sigismund Báthory	Stephen Báthory	son voyvoda; Transilvanya prensi unvanı 1595'te İmparator Rudolph tarafından onaylandı.	[57][58]