Loading AI tools
Romanya'nın resmî dili Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Rumence (Rumence: Limba Românâ veya Românește ), Romanya'nın resmî dilidir ve Latin dillerinin doğu koluna mensuptur. Çoğunluğu Romanya ve Moldova'da yaşayan 28 milyon kişi tarafından konuşulur. Moldova'nın resmî dili Moldovaca da Rumence ile aynı olmasına rağmen ülke yasaları kapsamında ülkenin resmî dili Moldovaca olarak yer almaktadır.[2][3]
| Rumence | |
|---|---|
| Română | |
| Telaffuz | [roˈmɨnə] |
| Bölge | Balkanlar, Orta Avrupa |
| Etnisite | Rumenler, Moldovalılar |
| Konuşan sayısı | 23.623.890 (2002)[1] |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Latin alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Romanya Moldova Voyvodina |
| Tanınmış azınlık dili |  Macaristan Sırbistan Ukrayna |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | ro |
| ISO 639-2 | rum (B) ron (T) |
| ISO 639-3 | ron |
 Rumencenin yaygın olarak konuşulduğu yerler.
Azınlık yerleri. | |
 Rumencenin Romanya, Moldova ve çevresindeki dağılımı | |
MS 101 yılında Roma İmparatoru Trajan, Daçya topraklarını işgal etmiş, bu tarihten itibaren Latin etkisi Daçya'ya girmiştir. Rumence Roma'nın kontrolündeki Güneydoğu Avrupa eyaletlerinde konuşulan Halk Latincesinden türemiştir.[4] Rumence ile Ulahça gibi ilişkili diğer dillerin türediği Proto Rumencenin (veya Eski Rumencenin) urheimatı belirsizdir.[4][5] Günümüzde Rumence konuşulan toprakların önemli bir kısmının hiç Roma hakimiyetine girmemiş olması ve giren kısımlarının da 170 yıllık bir hakimiyet altında kalmış olması farklı teorilerin öne sürülmesine neden olmuştur.[6][6] "Devamlılık teorisine" göre Eski Rumence Tuna'nın kuzeyinde, günümüzde Romanya'nın bulunduğu bölgeyi de kapsamış bir alanda gelişmiştir. "Göç teorisine" göre ise Eski Rumence Tuna'nın güneyinde, Roma hakimiyetindeki topraklarda konuşulmuş ve Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından yüzyıllar sonra modern Romanya'nın bulunduğu bölgeye göçler vasıtasıyla yayılmıştır.[4][6]
Rumen alfabesi şu harflerden oluşur:
| Harfler | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | Ă | Â | B | C | D | E | F | G | H | I | Î | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | Ș | T | Ț | U | V | W | X | Y | Z |
| a | ă | â | b | c | d | e | f | g | h | i | î | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | ș | t | ț | u | v | w | x | y | z |
| Ses değerleri | ||||||||||||||||||||||||||||||
| /a/ | /ə/ | /ɨ/ | /b/ | /k/,
/t͡ʃ/ |
/d/ | /e/, | /f/ | /ɡ/,
/d͡ʒ/ |
/h/,
sessiz |
/i/, | /ɨ/ | /ʒ/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /o/,
/o̯/ |
/p/ | /k/ | /r/ | /s/ | /ʃ/ | /t/ | /t͡s/ | /u/,
/w/ |
/v/ | /v/, | /ks/, /ɡz/ |
/j/,
/i/ |
/z/ |
Rumence, Halk Latincesinden türemiş olup Latinceye gramer ve kelime dağarcığı olarak oldukça benzemektedir. Romanya tarih boyunca çevresel etkilerden dolayı, diğer Latin ülkelerine göre daha az etkilendiği için Latince etkisi diğer dillere göre daha fazla gözükmektedir. Romanya bölgesinde Roma İmparatorluğu'nun işgalinden önce yaşayan yerli halkın, yani Daçyalıların (Romanya tarihsel olarak Daçya, Dacia, olarak isimlendirilir), kullandığı kelimeler de Rumencede bulunmaktadır. Dolayısıyla bazı kelimelerin İtalyanca, İspanyolca gibi diğer Latin dillerinde hiç benzeri yoktur (örneğin brânză - peynir).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
