Gambrion

Gambrium veya Gambrion (Grekçe: Γάμβριον ve Γάμβρειον), ayrıca Gambreium veya Gambreion (Γάμβρειον) ya da Cambre olarak da bilinen, antik Aiolis ve Misya'da, Pergamon'a oldukça yakın bir antik kentir.^[1] Yerleşime ait sit alanı günümüzde İzmir ili Kınık İlçesi sınırları içindeki Poyracık köyünün yaslandığı Hisarlık Tepesi'nin üstünde yer almaktadır.^[2][3]

Gambrion
Gambrium
Gambreium
Gambreion
Cambre^[1]

Grekçe: Γάμβριον ve Γάμβρειον
Gambrion Türkiye haritasındaki konumu.
Konum	Poyracık, Kınık, İzmir.  Türkiye
Bölge	Aiolis, Misya
Koordinatlar	39°05′15″N 27°21′04″E
Tür	Yerleşim yeri
Tarihçe
Kuruluş	MÖ 4. yüzyıl
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)	Harabe yapı kalıntıları, gambrion sikkeleri,
Kamusal erişim	Açık
Gambrion insan yerleşimi, polis, arkeolojik sit ülkesi Türkiye  içinde bulunduğu idari birim İzmir  zaman dilimi UTC+03.00  içinde/üzerinde bulunduğu fiziksel yer Ege Bölgesi  konum koordinatları

Küçük Asya'nın kuzeyindeki bazı ana antik Yunan şehirlerini gösteren harita. Gambrion, Pergamon'un güneydoğusunda yer almaktadır.

Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenophon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur.^[4][5] Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır.

İsim

Antik kent ismi Gambrion köken olarak gambros'tan gelmektedir. Gambros kökü "damat", -eion ise yeri eki anlamını taşımaktadır. Bilge Umar, Gambrion ismini bu şekilde yorumlamış, Ksenophon ise Helenceye dayandırmakta olduğu fakat MÖ 400 de burası Helenleşmediği için bu adın Helen kökenli olmadığı Bürchner notlarında geçmektedir. Antik yazarlardan Plinius ise antik kenti Cambre olarak yorumlamıştır.

Tarihçe

Gambreion, Ksenophon'un Hellenika adlı eserinde bir Mysia kenti olarak geçer. Gambreion'un, Bergama‟nın doğusunda Kınık kasabasının bitişiğinde olduğu düşünülmektedir. MÖ 4. ve 3. yüzyıllarda sikke bastığını biliyoruz. Yerleşimden günümüze görünür hiçbir yapı kalıntısı ulaşmamış ve tarihçesi hakkında da pek bilgi sahibi değiliz.^[1] Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenophon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Lidyalılar zamanında Kalarga tepeden altın çıkarılıp Gambrion'da işletilmiş olarak antik kayıtlarda geçmektedir. Bölgede yapılan araştırma kazılarında MÖ 350-300 yıllarına tarihlenen Gambrion sikkeleri bulunmuştur. Bergama'da ilk ticari değişim aracı olan para basımı MÖ 5. yüzyıl'da yapılmıştır. Poyracık o zamanki adıyla Gambrion darphanesiyle ünlü komşu kenttir. Gambrion Bergama krallığı döneminde bir kent olup Darphanesi ile ünlüdür. Ancak günümüzde adı geçen eserlerin yer yer kalıntıları kalmıştır. Antik yerleşim Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır. Bergama küçük bir yerleşim olduğu dönemde Gambrion zengin ve gelişmiş görünümünde kent statüsü görünümündedir.^[1]

Ekonomisi

Antik kentin başlıca geçim kaynaklarından birisi de maden işçiliğidir. Gambrion kenti sırtını yasladığı Yunt dağlarından elde edilen kömür ve demir madenleri sayesinde maden işçiliğini geliştirmiştir.^[6]

Arkeolojik araştırmalar

Antik kaynaklarda adı geçen Gambrion kentinin ilk araştırılması Alman klasik arkeolog Alexander Conze tarafından 1887 yılında yaptığı yüzey çalışmalar ışığında yorumlanmaktadır. Araştırmacı A. Conze, kent yerleşiminin sınırlarının düşünülenden daha fazla olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca Gambrion'da, Thesmophorion^[7] ve Artemis Lokhia^[8] adına kurulan iki tapınaktan söz ettiği görülmektedir. Fakat günümüzde antik yerleşimde bilimsel çalışmalar yapılmadığından antik kent yapı temelleri yarı toprak altında kalmıştır.^[6]