Gazne

Başlığın diğer anlamları için Gazni (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Gazne (Farsça: غزني; Darice: غزنی), Afganistan'ın kuzeyinde, Gazni Vilayeti'nin merkezi olan şehir.^[1]

Gazne
Şehir
Tapa Sardar'dan görülen Gazne Kalesi.
Gazne Afganistan haritasında göster Gazne Gazne (Asya) Asya haritasında göster
Koordinatlar: 33°32′57″K 68°25′24″D
Ülke	Afganistan
İl	Gazne
Zaman dilimi	UTC+4:30

Kent, Afganistan'ın en işlek karayollarının kavşağında kurulmuştur.^[1] Güneybatıdan Kalat'a, kuzeydoğudan başkent Kabil'e ve doğudan Gardez'e bağlıdır.^[1]

Kelime anlamı "pırlanta" olan Gazne şehri zengin bir tarihe sahiptir. Gazne Kalesi, Gazne Minareleri, Sultan III. Mesud'un sarayı ve diğer kültürel hazineler yüzyıllardır gezginleri şehre çekmiştir. 2013 yılında ISESCO tarafından İslam dünyası kültür başkenti seçilmiştir.^[2]

İslamiyet öncesi dönemde bölgede Budizm ve Hinduizm inanışlarına sahip kabileler yaşamıştır.^[3] 7. yüzyılda İslamiyeti getiren müslüman Arapları, 9. yüzyılda Saffârîler takip etmiştir. 10. yüzyılda Sebük Tegin tarafından Gazneliler Devleti'nin başkenti yapılmıştır. Şehir Gurlular tarafından yıkılmıştır, ama tekrar inşa edilmiştir. Timurlular ve Delhi Sultanlığı dahil birçok yerel gücün eline geçmiştir. Son olarak Hotakîlere ve onun devamı olan Dürrânîlere, yani modern Afganistan'a geçmiştir.^[3]

İklim

Gazne iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	16,0	17,8	24,8	28,0	33,0	36,3	36,7	35,6	32,5	29,9	21,2	16,6	36,7
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	0,6	2,3	10,0	18,0	23,7	29,2	30,8	30,5	26,5	19,0	12,6	5,4	17,4
Ortalama sıcaklık (°C)	−5,9	−4,4	3,8	11,0	16,3	21,4	23,3	22,2	16,9	10,3	4,0	−1,8	9,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	−10,6	−9	−1,5	4,2	8,1	12,4	15,1	14,1	8,3	2,2	−2,5	−6,6	2,8
En düşük sıcaklık (°C)	−33,5	−29,2	−17,5	−5,8	0,0	5,0	7,7	2,0	−3,5	−6	−13,8	−33,2	−33,5
Ortalama yağış (mm)	40,2	53,9	70,9	49,9	19,7	1,9	14,1	4,7	0,5	4,1	11,3	25,8	297
Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi