En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
James Bell
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
James Stanislaus Bell (İskoçça (Cermen dili): James Bell; Adigece: Джеймс Белл; 9 Ocak 1797, Dundee, İskoçya, Birleşik Krallık[2][1] - 16 Mart 1858), İskoç tüccar, maceracı ve yazar. Çerkesya'ya seyahat etmiş ve Rus-Çerkes Savaşı'na Çerkeslerin yanında katılmıştır. Bu sırada anılarını yazarak yayınlamıştır.[3]
Remove ads
Biyografi
Özetle
Bakış açısı
.jpg)
İlk yılları
1796'da İskoçya'nın Dundee şehrinde doğdu.[1] Babası William Bell, annesi ise Anna Young idi.[2][1] Bir tüccar olarak hayatına devam etti.[1]
Birleşik Krallık'ın Çerkesya'da ilgisi
Çerkesya konumu itibarıyla Rusya, Birleşik Krallık, Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki güç mücadelesinin ortasında kilit bir stratejik bölgeydi.[4] Rusya gözünü Karadeniz boyunca genişleyerek sıcak denizlere inmeyi hedefliyordu. Birleşik Krallık ise Rusya'yı engellemek istiyordu. Rusya Çerkesleri uluslararası toplumdan soyutlamak istiyordu, ancak Çerkesya ile ticaret engellenemedi ve hem Osmanlı hem de Birleşik Krallık, Çerkeslere Ruslarla savaşmak için ateşli silahlar ve cephane sağladı. Birleşik Krallık ayrıca birkaç danışman sağlarken, Osmanlılar Çerkesleri diğer ulusların desteğini çekecek bir Kutsal Savaş (Cihat) başlatmaya ikna etmeye çalışıyordu.[5]
Bell'in Çerkesya'ya gelişi
James Bell, 1836'da ticaret faaliyetleri kisvesi altında Çerkesya'ya yüklü bir miktar silah taşıyarak geldi.[3] Kasım 1836'da Rus askeri tugayı "Ajax", Bell'in gemisini Sucuk-Kale'de (Adigece: ЦIэмэз) gözaltına aldı. Gözaltı anında, 8 silah, 28.800 pound barut ve önemli miktarda diğer silahlar boşaltıldı. Bu, İstanbul'daki İngiliz büyükelçiliğinin birinci sekreteri olan ve uzun zamandır Çerkeslere destekte bulunmaya çalışan David Urquhart 'ın kışkırttığı bir provokasyon olarak kabul edildi.[6][7] Bell kendisini diplomat olarak tanıttı ve canını kurtardı, ancak gemiye ve kargoya el konuldu ve Rus Karadeniz filosuna dahil edildi.[3] Londra bu gözaltına öfkeli bir tepki verdi. Muhafazakarlar, Rusya'nın Çerkesya'daki hak iddiasının yasallığı konusunda Parlamento'ya bir soru getirdiler. Rusya savaşla tehdit edildi. Londra'dan gelen kızgın açıklamaların ardından, Rusya Çarı I. Nicholas, orduya ve filoya savaşa hazır olma durumunu emretti ve böylece iki ülke savaşın eşiğine geldi.[6][7] İngiliz gazetesi "Morning Chronicle", 20 Aralık 1836'da olayları yazdı. Onlara göre Vixen'in amacı "Rusya'nın Çerkesya kıyılarında kurduğu yasadışı ve korsanvari ablukayı kaldırmak" idi.[8][9]
Gemisiz kalan Bell, Çerkesya'da kaldı. Zaman kaybetmedi ve Çerkeslere askeri işlerde yardım etti. Kendisini İngiliz diplomat olarak tanıtan birisinin Çerkeslere yardım ettiği ortaya çıkınca Rusya ve İngiltere arasındaki kriz daha da büyüdü. 1840'a gelindiğinde, Bell tarafından eğitilen Polonyalı asker kaçaklarının desteğiyle, Karadeniz ve Gelendzhik kordon hatlarındaki Rus tahkimatlarına birkaç saldırı düzenlendi. Bu saldırılar Lazarevski Kuşatması, Mihaylovski Kuşatması ve Velyaminovski Kuşatmasını içeriyordu. Çerkesler top kullanmak gibi Bell tarafından kendilerine öğretilen askeri taktikleri daha sonraki savaşlarda kullandılar.[10] Nisan 1837'de Rus-İngiliz ilişkileri düzeldi ve Urquhart Londra'ya çekildi.[6][7]
Remove ads
Aile
- en büyük kızı Emilia (Emelia)
- oğlu Charles Bell (Charles Napier Bell) (1835-1906) [11]
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads