John Goodenough

John Bannister Goodenough (d. 25 Temmuz 1922, Jena - ö. 25 Haziran 2023, Austin, Teksas), Amerikan malzeme bilimci, bir katı-hal fizikçisi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi. Austin'deki Texas Üniversitesinde makina mühendisliği ve malzeme bilimi alanlarında profesör. Goodenough, lityum iyon pillerin geliştirilmesi ve tanımlanmasıyla, malzemelerdeki manyetik aşırı değişim işaretlerini tanımlayan Goodenough–Kanamori kurallarıyla ve bilgisayar RAM'lerinde yeni ufuklar açan geliştirmeleriyle geniş ölçüde tanınmıştır.

John B. Goodenough
Goodenough (2019)
Doğum	John Bannister Goodenough 25 Temmuz 1922(1922-07-25) Jena, Almanya
Ölüm	25 Haziran 2023 (100 yaşında) Austin, Teksas, ABD
Milliyet	Amerikan
Eğitim	Yale Üniversitesi (Lisans) Chicago Üniversitesi (Lisansüstü, Doktora)
Ödüller	Nobel Kimya Ödülü (2019)
Kariyeri
Dalı	Fizik
Etkilendikleri	Nevill Francis Mott John C. Slater Philip Warren Anderson Paul Hagenmuller
Etkiledikleri	Akira Yoshino C. N. R. Rao Michael M. Thackeray

Goodenough, Amerikalı ebeveynlerin çocuğu olarak Jena, Almanya'da doğdu. Yale Üniversitesinde okurken ve mezun olduktan sonra, Goodenough II. Dünya Savaşı'nda Amerikan ordusu için askeri meteorolog olarak hizmet verdi. Doktorasını almak için Chicago Üniversitesinde fizik alanında devam etti, MIT Lincoln Laboratuvarı'nda araştırmacı ve daha sonra Oxford Üniversitesinde Anorganik Kimya Laboratuvarı başkanı oldu. 1986'dan beri UT Austin'de mühendislik okulunda profesör olarak görev yapmaktadır.

Ulusal Bilim Madalyası, Copley Madalyası, Fermi Ödülü, Draper Ödülü ve Japonya Ödülü'ne layık görüldü. Malzeme biliminde John B Goodenough Ödülü'ne adını verdi. 2019'da M. Stanley Whittingham ve Akira Yoshino ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü ve 97 yaşında tarihin en yaşlı Nobel ödülü sahibi oldu.^[1]

Hayatın erken dönemi ve eğitim

John Goodenough, Jena, Almanya'da Amerikalı Erwin Ramsdell Goodenough (1893–1965) ve Helen Miriam (Lewis) Goodenough'ın çocukları olarak dünyaya geldi.^[2] Babası John'un doğduğu sıralarda Harvard İlahiyat Okulu'nda doktora çalışması üzerinde çalışıyordu ve daha sonra Yale Üniversitesinde din tarihinde profesör oldu. John'un kardeşi Pennsylvania Üniversitesinin son antropoloğu Ward Goodenough'du. Kardeşler Massachusetts'deki Groton'da yatılı okula gitti.^[3] 1944 yılında John Goodenough, Kafatası ve Kemikler'in üyesi olduğu Yale'den Matematik dalında bir lisans, summa cum laude [latince] aldı.^[4]

II. Dünya Savaşı'nda ABD Ordusunda bir meteorolog olarak görev yaptıktan sonra,^[5] Goodenough yüksek lisans yapmak için Chicago Üniversitesine gitti ve 1952'de fizikte doktora derecesi aldı. Doktora şefi elektrik kırılım teorisyeni Clarence Zener'di, Enrico Fermi ve John A. Simpson'da dahil olmak üzere fizikçilerle çalıştı ve öğrenim gördü. Chicago'dayken tarih yüksek lisans öğrencisi Irene Wiseman ile tanıştı ve evlendi.^[6]

Kariyer ve araştırma

Kraliyet Kimya Topluluğu tarafından Oxford'da şarj edilebilir lityum iyon bataryaya yönelik çalışmalarının anısına yerleştirilmiş Mavi Plak

MIT Lincoln Laboratuvarı

Çalışmalarının ardından Goodenough, 24 yıl boyunca MIT Lincoln Laboratuvarında bir araştırma bilimcisi ve ekip lideriydi. Bu süre zarfında rastgele erişimli manyetik hafıza geliştirmekten sorumlu disiplinler arası bir ekibin parçasıydı. RAM konusundaki araştırma çabaları, Jahn-Teller distorsiyonu olarak da bilinen oksit malzemelerde ortak yörünge düzeni kavramlarını geliştirmesine ve daha sonra Goodenough – Kanamori kuralları olarak bilinen (Junjiro Kanamori ile birlikte) malzemelerde manyetik süper değişim kurallarını geliştirmesine yol açtı.^[7]

Ölümü

25 Haziran 2023 tarihinde 100 yaşında hayatını kaybetti.^[8]