Katırtırnağı

Katırtırnağı (Spartium junceum)^[1], baklagiller (Fabaceae) familyasından Akdeniz'e özgü bir çalı türü. Akdeniz dışında Kuzeybatı Afrika ve Güneybatı Asya'da bulunur.

Katırtırnağı
Korunma durumu
Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae Bölüm: Magnoliophyta (İki çenekliler) Sınıf: Magnoliopsida (Kapalı tohumlular) Takım: Fabales Familya: Fabaceae (Baklagiller) Cins: Spartium Tür: S. junceum
İkili adlandırma
Spartium junceum L.

Spartium junceum çiçek fotoğrafı

Genellikle kuru, kumlu topraklarda ve güneşli yerlerde görülür. Spartium cinsinin tek türüdür diğer yandan Cytisus ve Genista cinsleriyle yakın benzerlik gösterir.

Katırtırnağı 2–5 m uzunluğunda (bazen 5 m) çok sayıda gövdeye sahip bir çalıdır. Kalın, etli gri-yeşil sürgünleri ile 1–3 cm uzunluk ve 2–4 mm genişliğinde seyrek küçük yaprakları vardır. Fotosentez olayı daha çok yeşil sürgünlerde meydana geldiği için yaprakların işlevi önemsizdir.

Geç ilkbahar ve yazın gelişen, oldukça yoğun ve hoş kokulu soluk sarı çiçekleri 2 cm çapındadır.^[2] Yaz sonunda olgunlaşan siyah legümenler 4–8 cm uzunluk, 6–8 mm genişlik ve 2–3 mm kalınlıktadır. Legümenler çatlayarak açılır, çoğu kez işitilebilecek düzeyde olan bu çatlamayla tohumlar ana bitkiden ayrılarak etrafa saçılır.

Çiçek, erkek ve dişi üreme organı;

Dişi ve erkek üreme organı mikroskop görüntüsü

> 5 çanak yapraklı, az çok birleşik, genellikle çan şeklinde, tek çanak yapraklı ön.

> 5 taç yapraklı, serbest, arka standart, bayrak veya veksillum, iki yan kanat veya alae ve kenar boyunca kaynaşmış, omurga veya karina oluşturan ve stamenleri ve pistili çevreleyen iki ön taç yapraklı papilyonaköz, en dıştaki arka taç yapraklı.

> 10 stamenli androecium, diadelphous (1 arka serbest ve 9'lu filamentler arkada açık bir tüpe kaynaşmış), nadiren monadelphous veya serbest.

> Tek karpelli, çok sayıda ovüllü uniloküler, plasentasyon marjinal, ovaryum üst, stil tek, kavisli gynoecium