Katalon Muharebesi

Katalon Muharebesi ya da Katalaun Ovası Muharebesi, 20 Haziran 451 tarihinde, günümüzde Fransa'nın Champagne bölgesi içinde kalan bir alanda, Batı Roma İmparatorluğu ile Hun İmparatorluğu arasında gerçekleşmiş büyük bir çatışmadır. Muharebe, Roma generali Flavius Aetius ve Vizigot kralı I. Theodoric önderliğindeki koalisyon ile Hun hükümdarı Attila komutasındaki kuvvetler arasında yapılmıştır.

Savaşın seyri. (Hun birlikleri mavi, Roma birlikleri kırmızı ile gösterilmiş.)

Katalon Muharebesi
Hun Seferleri ve Roma-Hun Savaşları
Tarih 20 Haziran 451 Bölge Katalaun Ovası, Galya (modern Fransa) Sonuç Hun Zaferi
Komutanlar ve liderler
Flavius Aetius I. Theodoric  (ölü) Thorismund	Attila
Güçler
Yaklaşık 50.000–70.000	Yaklaşık 60.000–80.000

Arka plan

Attila, 5. yüzyılın ortalarında Orta Avrupa'daki en güçlü figürlerden biri haline gelmişti. 451 yılında Galya'ya (modern Fransa) büyük bir sefer düzenledi. Galya'daki bazı Cermen kavimleriyle ittifak yaparak Batı Roma'nın sınırlarını tehdit etti. Bunun üzerine Roma generali Flavius Aetius, eski düşmanları olan Vizigotlarla ittifak kurarak birleşik bir cephe oluşturdu.

Savaşın Seyri

Savaş, Katalaun Ovası olarak bilinen bölgede meydana geldi. Attila ordusunu savunmacı biçimde düzenledi, merkezde Hunlar, kanatlarda ise müttefik Cermen kavimleri yer aldı. Roma koalisyonu ise yüksek arazileri ele geçirerek avantaj sağlamaya çalıştı. Vizigotlar ve Alanlar, savaşın büyük bölümünde çarpışmanın merkezinde yer aldı. Muharebe sırasında Vizigot kralı I. Theodoric öldürüldü, fakat oğlu Thorismund komutayı devraldı ve saldırıyı sürdürdü.

Gece bastırdığında her iki taraf da büyük kayıplar vermişti. Attila ertesi gün saldırıya geçmedi ve ordusunu geri çekti. Roma koalisyonu zafer ilan etti, ancak Attila'nın çekilişi düzenli olduğu için bu zafer kesin olarak görülmez.

Sonuç

Katalon Muharebesi, Batı Roma İmparatorluğu'nun Hunlara karşı kazandığı son büyük askeri başarı olarak kabul edilir. Attila ertesi yıl İtalya'ya saldırmış olsa da, bu muharebe Galya'daki Hun yayılmasını kalıcı olarak durdurmuştur. Theodoric'in ölümü, Vizigotlar içinde kısa süreli istikrarsızlığa yol açsa da, Roma ile kurulan ittifakın devamını sağlamıştır.

Katılan Taraflar

Roma Koalisyonu

• Batı Roma İmparatorluğu
• Vizigotlar
• Alamanlar
• Franklar
• Burgonyalılar

Attila'nın Koalisyonu

• Hunlar
• Ostrogotlar
• Alanlar (Hun tarafında)
• Gepidler
• Heruliler

Kaynakça

• Heather, Peter (2006). The Fall of the Roman Empire: A New History. Oxford University Press. ISBN 9780195325416.
• Thompson, E. A. (1996). The Huns. Blackwell. ISBN 9780631215203 |isbn= değerini kontrol edin: checksum (yardım).
• "Battle of the Catalaunian Plains". Encyclopaedia Britannica. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
• "Attila the Hun". History Channel. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.

Muharebe

Attila'nın ordusu 451 yılında Galya'ya girmiş, Frankların ihtilaflı topraklarını Romalılardan almış ve batıya yönelmiştir. Buna karşılık Aetius Vizigotlarla ittifakını güvence altına almasına rağmen savaştan kaçınmış ve Galya'nın içlerine doğru çekilmiştir.^[1] Orleans'ta Şehri savunan Alanlar şehri kuşatan Hunlara karşı şiddetli bir direniş sergilemiştir.Kuşatma uzun sürdü ve Attila nedeni bilinmedik şekilde Macaristan'a dönmeye yola koyuldu.^[1] Hunların geri çekildiği algısı Aetius ve vizigotları harekete geçirdi.Orleansı savunan Alanlarla birleşip Hunların peşine düştüler ve Chalons'ta onlara yetiştiler.Her iki ordunun da merkezi unsuru İç asya süvarilerinden oluşuyordu.Roma ordusunda firari ya da asi olarak görülen çok az sayıda Hun birliği olması muhtemeldir^[2] Daha savaşın başında Vizigot kralı Theoderid okla vurulup ölünce^[2][3] Vizigotlar harp meydanını Hunlara terk edip ana üsleri Toulouseye döndüler^[4] ordanes'in anlatımında Theoderid'in ölümünün ardından vizigotların başına geçen oğlu Thorismud ve Aetius savaş sırasında ordularından koptular.Thorismud savaşın ardından gece vakti hunların arasına düşmektedir.Hunların atından düşürdüğü Thorismud adamları tarafından kurtarılmadan önce az kalsın öldürülecektir.^[5] Aetius da gecenin karanlığında kendisini yanlışlıkla adamlarından ayrılmış halde bulur ve Vizigot kampına sığınana kadar düşman hattında dolanıp durur.^[6] Jordanese göre bir felakete uğramaktan korkar.^[7] Jordanesteki ayrıntılar Hunların yenik düşmüş firari müttefikleri Roma ordugâhına kadar kovaladığını gösterir.Muhtemelen Aetius ve thorismud hızla parçalanan ordularından muhtemelen bu kovalamaca esnasında kopmuşlardır.^[4] Hunlar bu “sözde” bozgunun ardından Roma ordugâhına ok yağmuru yüzünden yaklaşamamışlardır.^[8] Bu da savaşın ardından Hunların Romalıların ordugâhını ablukaya aldığını gösterir.Savaşa ilişkin arkeolojik kalıntı olarak Chalons'un yanında bir Hun kazanı bulunmuştur.Bu da Hunların savaş sonrası Harp meydanına hakim olduklarını gösteren bir emaredir.Bu kazanın Savaş esnasında ölen Attila'nın akrabası Laudaricus'un defnedilmesi için kullanılmış olması muhtemeldir^{[9][10][11][12][13]} Savaşın ardından Attila ordusunun çoğunluğuyla beraber ülkesine dönmüş ve arkasını sağlama almak için Galya'da bir miktar birlik bırakmıştır.^[14] Savaşın ardından bir yıl sonra Attilanın İtalyaya girmesi ve önüne mukavemet edebilecek bir gücün çıkmaması da savaşın Hun zaferi ile sonuçlandığını gösterir.^[15][16] 452 Galya kroniği Aetius'un auctoritas konumunu ilanihaye kaybettiğini söyler.^[17]

Etkileri

Catalaunum Muharebesi'nin anlık ve uzun vadeli etkileri tartışmalıdır. Attila, 452'de Batı Roma İmparatorluğu'nu işgal etmek için geri döndü ve bu, Galya'yı işgal girişiminden daha başarılı oldu. Aetius'un tüm sefer sezonunu bitirmesi umuduyla düzenlediği 3 aylık Aquileia kuşatmasının ardından Attila şehri yerle bir etti ve Po Vadisi'ni harap etti. Aetius, Galya'daki federasyonlardan yardım almadan ve kendi başına Attila'yı durduracak askeri kapasiteye sahip olmadan önce, Attila ile bir anlaşma yapmak için Papa I. Leo, Trygetius ve Gennadius Avienus'tan oluşan bir elçilik gönderdi. Attila, büyük olasılıkla ordusundaki yerel bir kıtlık ve hastalık nedeniyle İtalya'dan çekildi.^[18]

Catalaunum Muharebesi, Puvatya Muharebesi ile beraber, Orta Çağ'ın başında şekillenmeye başlayan yeni Avrupa'nın, büyük bir dış tehdidi bertaraf ettiği önemli bir kırılma noktasıdır.