Kayropraktik

Kayropraktik^[1] veya kiropraktik^[2] (Yunanca: chiro- χειρο- "el-" + praktikós πρακτικός "ile yapılan"), sinir sistemini düzenlemek amacıyla omurga, kemik ve kaslara müdahale etmeyi kapsayan alternatif tıp yöntemidir. Genel hedef omurgada var olduğu düşünülen oynamaları ortadan kaldırmaktır.^[3] Kiropraktik genellikle sözdebilim olarak sınıflandırılmaktadır.^[4] Kiropraktik uygulamalarda bulunan insanlar yaygın inanışın aksine doktor değildir ve bir tıp eğitimi almazlar.

Kiropraktik 1895'te D.D. Palmer tarafından geliştirilmiştir ve şu anda da 100'den fazla ülkede uygulanmaktadır. Bazı kiropraktik uygulayıcıları hareketlerle ve eklemi normal hareket aralığından ileri hafifçe zorlamakla tedavi ederken diğer bazıları da kuvvet uygulamadan hafif dokunuşları tercih edebilmektedir.

Tarih

D.D. Palmer ilk kiropraktik uygulamayı sağır bir kapıcı olan Harvey Lillard üzerinde uygulamış ve sonuçta kapıcının işitme kaybı sona ermişti.

Palmer'ın arkadaşı olan Samuel Weed Palmer'ın Kiropraktik ismini verdiği methodu D.D. Palmer 1896'da öğretmeye başlamıştır. Iowa Davenport'ta açtığı okulu şu an Palmer School of Chiropractic olarak bilinmektedir. D.D. Palmer bu methodu "öbür dünyadan" gelen seslerin tavsiyesi üzerine icat ettiğini öne sürmüştür.^[5]

Bilimsellik

Kiropraktik uygulamamının bilimselliği konusu tartışmalıdır. Bazı veriler kiropraktikin yararları olduğunu gösterirken bazı veriler de iddia edildiği kadar etkili olmadığını göstermektedir. Bilim çevrelerinden kiropraktikorların (kiropraktik yapan kişi) bu verileri çarpıttıkları, abarttıklarına yönelik eleştiriler gelmiştir. Tarihçi Joseph Keating Jr. 1997'de kiropraktiki "bilim, bilimkarşıtı ve sözdebilim" olarak tanımlamış ve "bilimsel veriler kiropraktik müdahale metodunu desteklemekle birlikte bilimin gerektirdiği şüpheci tavır kiropraktik eğitimde ve uygulamacılar arasında hakim değildir" demiştir.