Madde bağımlılığı

Madde bağımlılığı, (psikiyatri ve adli psikiyatrideki tanımıyla) uyutucu-uyarıcı-keyif verici psikotrop maddelere bağımlı olma durumudur. Bu maddeler, halk dilinde uyuşturucu olarak bilinirler ve bu maddeler merkezi sinir sistemini doğrudan etkileyen kimyasallardır.^[1][2][3][4] 4 ana grupta toplanırlar;

1. Uyarıcı maddeler (kokain, amfetaminler, kafein),
2. Uyutucu/uyuşturucu maddeler (opium alkaloidleri, barbitüratlar, benzodiazepinler),
3. Halüsinojenler (esrar, lysergic acid diethylamide-LSD, phencyclidine-PCP),
4. Uçucular (tiner ve benzerleri)
5. Tütün ürünleri
6. Alkol içeren ürünler,
7. Enerji içeceği

Sokakta bir tür madde kullandıktan sonra maddenin etkisi altına giren birisi.

Madde bağımlılığı'nın sinir sisteminin yanı sıra organizmanın tümü üzerinde ölüme yol açabilen olumsuz etkileri vardır (ayrıntılar için: bkz. Uyuşturucu) . Bağımlılık yapan maddelerin kullanımında çeşitli yöntemler uygulanır; sigara gibi dumanı solunur (esrar), tozları burna çekilir (kokain), damara injekte edilir (eroin) ya da tablet olarak kullanılır (amfetaminler). Kokain en iyi bilinen doğal uyarıcıdır. Orta ve Güney Amerika'da yetişen Erythoxylon coca ağacının yapraklarından elde edilir. Güçlü bağımlılık yapan bir alkaloiddir. Kokain kullanımında koka yapraklarının çiğnenmesi ve toz kokainin özel borularla burna çekilmesi gibi çeşitli yöntemler vardır. Amfetamin ve metamfetamin sentetik uyarıcılar arasında en sık kullanılan türevlerdir. Uzun yol kamyon, TIR ve otobüs sürücüleri ile konsantrasyon gerektiren sporlarda doping maddesi olarak kullanılırlar. Tütün ürünleri ve alkollü içecekler, madde bağımlılığının en sık görülen örnekleridir.

Toksik Madde Bağımlılığı Patolojisi^{[1][2][3][4][5]}

Kokain

• Deri (injeksiyon yeri): Kronik granülomatöz yangı
• Göz (crack kullanımı): Kornea ülserleri ve infeksiyonlar
• Ağız ve Dişler (toz çekme): Damak delinmesi (perforasyonu), diş minesi aşınmaları
• Burun (toz çekme): Nekrozlar, septum delinmesi (perforasyonu)
• Dolaşım sistemi: Vazokonstriksiyon ve hipertansiyon, kardiyomyopatiler, kalp durmasına bağlı ansızın ölüm
• Gebelik: Abortuslar, bebekte yoksunluk sendromu

Opium alkaloidleri (Morfin ve Eroin)

• Deri (enjeksiyon yeri): Ekimoz, ülser, sikatris, lenfödem, abseler (sepsis kaynağı)
• Kalp: Aritmilere bağlı ansızın ölüm, kalp kapak (triküspid) endokarditi (Staphylococcus aureus), kalp büyümesi (kardiyomegali), infarkt
• Damarlar: Septik trombus/embolizm, anevrizma, sepsis
• Akciğerler: Yüksek dozda akut ödeme bağlı ansızın ölüm, metastatik abseler, emfizem, talk granülomları, Candida pnömonisi
• Beyin: Hipoksik ensefalit (hipokampus nekrozları), infarktlar, metastatik abseler
• Böbrek: Eroin nefropatisi, glomerülonefrit, hiperemi
• RES: Lenfadenomegali
• Virüs enfeksiyonları: HBV, HCV, HIV
• Gebelik: Abortuslar, bebekte yoksunluk sendromu

Amfetamin-Metamfetamin ve Ekstazi

• Beyin: Psikiyatrik bozukluklar, nöron yitirilmesi, kanama, iskemik lezyonlar
• Kalp: Koroner vazokonstriksiyonu (akut/kronik koroner yetmezliği), aritmiler, kardiyomyopatiler
• Akciğerler: Pulmoner hipertansiyon
• Gebelik: Abortuslar, bebekte yoksunluk sendromu

Esrar (Cannabis)

• Akciğerler: Tütüne benzer etkiler (KOAH, Akciğer kanseri, ateroskleroz)
• Fertilite etkilenmesi: Erkeklerde kısırlık (sterilite) olasılığı

Uçucular-Eriticiler (Tiner)

• Beyin: Nöron yitirilmesine bağlı nöropsikiyatrik bulgular
• Kemik iliği: İnhibisyon
• Akciğerler: Pnömoni, KOAH

Tütün ürünleri

• Kalp ve Damar sistemi: Ateroskleroz, angina pectoris, myokard infarktı, aritmiler, Bürger hastalığı
• Solunum sistemi: Gırtlak (larinks) kanseri, KOAH, akciğer kanseri
• Mesane: Mesane kanseri
• Sindirim sistemi: Gastrit, mide kanseri
• Pankreas: Pankreas kanseri
• Gebelik: Abortus

Alkol

• Kalp ve Damar sistemi: Ateroskleroz, angina pectoris, myokard infarktı, aritmiler, Bürger hastalığı
• Sindirim sistemi: Gastrit, reflü, karaciğer yağlanması, karaciğer sirozu, karaciğer kanseri
• Pankreas: Pankreatit, pankreas kanseri
• Gebelik: Abortus, bebekte malformasyonlar
• Zieve sendromu

Enerji İçeceği

• Hızlı nabız
• Yüksek tansiyon
• Uyku zorluğu
• Baş ağrısı
• Anksiyete
• Titreme
• Kalp çarpıntısı
• Mide rahatsızlığı

Madde bağımlılığı ile ilgili filmler

• Nuggets (film)
• Metalin Sesi
• Geceyarısı Ekspresi