Malhun Hatun

Malhun Hâtun, Mal Hâtun, Mala Hatun ya da Kameriye Hâtun^[3] (ö. Kasım 1326), ikinci Osmanlı padişahı Orhan Gazi'nin annesi ve Osman Gazi'nin evlendiği ikinci eşidir.^[4]

Mâlhun Hâtun
Ölüm	Kasım 1326 Söğüt, Bilecik
Milliyet	Türk
Din	İslam
Evlilik	Osman Gazi
Çocuk(lar)	Orhan Gazi[1]
Ebeveyn(ler)	Ömer Bey[2]

Kimliği

Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'in eşi ve ikinci padişah Orhan Gazi'in annesidir. Şeyh Edebali'nin kızı Râbi'a Bâlâ Hâtun ile karıştırılan Malhun Hâtun'un babası Anadolu Selçuklu Veziri Ömer Abdülaziz Bey'dir.^[2][5] Vakfıyesinde adı Malhun binti Ömer Bey olarak gösterilmiştir.^[2] İlk Osmanlı tarihçilerinden Neşrî, Mal Hatun hakkında hiçbir kaynakta rastlanamayan bir hikâye anlattığı kısımda onun kimin kızı olduğunu belirtmez. Ancak Neşrî, Kitab-ı Cihannüma adlı eserinde, ilerleyen bahislerde Âşıkpaşazâde'nin Şeyh Edebâli ve Mal Hatun'la ilgili bilgilerini aynen tekrarlar. Neşrî ilk rivayetinde, henüz genç yaşta olan Osman Bey'in Mal Hatun'u Eskihisar'a (Eskişehir) giderken konakladığı İtburnu köyünde (bugün Söğüt ile Söğütönü arasındaki yol üzerinde Uludere köyü) gördüğünü ve ona âşık olduğunu, ardından babası Ertuğrul'a durumu bildirerek kızı istemesini talep ettiğini, ancak Mal Hatun'un aradaki eşit olmayan konum dolayısıyla bu teklifi kabul etmediğini, gerçek sebebin ise daha sonra anlaşıldığını, çünkü Mal Hatun'a Osman Bey'in maksadının kendisiyle gönül eğlendirmek olduğunun söylendiğini nakletmektedir. Ayrıca Osman Bey'in misafir kaldığı Eskihisar beyine bir eğlence meclisi sırasında durumu açtığını, beyin de kızda gönlü olduğunu anlayınca Mal Hatun'u kaçırıp yakınlarından birinin yanında gizlediğini ekler.^[6] Neşrî'nin hikâyesinde adı geçen İtburnu köyüne ait tahrir kayıtlarında İtburnu köyü ortakçı statüsünde bir köy olarak gösterilir. Bu da sonradan köye başka bir iskan yaşanmadıysa köy halkının mahallî kimliklerinin Osmanlı öncesine dayandığı anlamına gelir. Bazı araştırmacılar Neşrî'nin anlattığı hikâyede adı geçen Osman Bey'in hanımının, Mal Hatun ile karıştırılan ve daha alt statüde bulunan başka bir kadın olma ihtimaline vurgu yapar.^[7] Bütün bu karışık rivayetler dışında Mal Hatun'la ilgili bilgi yoktur.^[8] Osmanlı padişahlarının doğma büyüme yabancı kadınları sarayda Müslümanlaştırarak kendilerine eş yapma geleneği o dönemde olmadığı için Malhun Hatun'un Türk olduğu kesindir.

Râbi'a Bâlâ Hâtun

Bostanzade Yahya Efendi Mâl Hâtun'u Tarih-i Saf adlı eserinde Malhun Hatun'u, Şeyh Edebali'nin kızı Râbi'a Bâlâ Hâtun olarak göstermiştir.^[9] Malhun Hatun'un Osman Bey ile evliliği Tevârîh-i Âl-i Osman'da şöyle anlatılır: "Şeyhe haber virdi. Şeyh eydür: "Oğul Osman! Padişâhlık sana ve nesline mübârek olsun ve benüm kızım Malhûn senün helâlin oldı," der.^[10]

Konuyla ilgili yayınlar

• İbn-i Kemâl (KemâlPaşazade Ahmed Şemsüddîn), "Tevârîh-i Âl-i Osman", I. Defter, Millet Ktp. Ali Emîrî, Tarih ("Kemalpaşazade Tarihi" şeklinde de anılır)

Popüler kültürde yeri

• 1988'de TRT 1 de yayımlanan Kuruluş "Osmancık" dizisinde Sema Çebi tarafından canlandırılmıştır.
• 20 Kasım 2019 tarihinde Atv'de yayınlanmaya başlayan Kuruluş Osman dizisinde Yıldız Çağrı Atiksoy tarafından canlandırılmıştır.