Mehmet Altan

Mehmet Hasan Altan (d. 11 Ocak 1953,^[1] Ankara), Türk gazeteci, yazar ve akademisyen.

Mehmet Altan
Doğum	11 Ocak 1953 (72 yaşında) Ankara, Türkiye
Meslek	Gazeteci, yazar
Dil	Türkçe
Vatandaşlık	Türkiye
Eğitim	Paris I. Pantheon Sorbonne Üniversitesi
Edebî akım	İkinci Cumhuriyetçi
Önemli ödülleri	Akademi Kitabevi Deneme Ödülü
Akrabalar	Çetin Altan Ahmet Altan

Hayatı

Kendisi gibi yazar olan Çetin Altan'ın oğlu ve Ahmet Altan'ın kardeşidir. İlk, orta ve yüksek öğrenimini İstanbul'da tamamladı. İstanbul Saint Joseph Fransız Lisesi'nden mezun oldu. Yüksek öğrenimi sırasında özel sektörde ve Türk Haberler Ajansı'nda çalıştı. 1979 yılında doktora yapmak için Fransa'ya gitti. Paris'te Sorbonne Üniversitesi'nde, Türkiye-IMF ilişkilerini inceleyen çalışmasıyla 1980 yılında yüksek lisans yaptı, Türkiye'nin ABD ve SSCB ile ilişkilerini inceleyen teziyle de iktisat doktoru oldu. Doktora eğitimi sırasında çeşitli gazetelerde çalıştı, Cumhuriyet gazetesinin Paris muhabiri olarak görev yaptı. 1984 yılında Türkiye'ye dönen Altan'ın 1985 yılında, Paris'teyken yazdığı denemeleri Kanatlı Karınca başlıklı kitapta toplandı. Akademi Kitabevi Deneme Ödülü'ne layık görülen bu kitaptan sonra, Süperler ve Türkiye başlıklı çalışması yayımlandı.

Altan'ın, Türkiye'de devlet kavramını irdelemeyi amaçladığı Marks'tan Sevgilerle başlıklı kitabından sonra, askerî darbelerin ekonomik nedenlerini incelediği Darbelerin Ekonomisi ve edebî yazılarını içeren Matadorun Ölümü adlı kitapları da bulunmaktadır. Bu güne kadar 40'ı aşkın yayınlamış kitabı vardır. Son kitabı Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi için yazdığı Uluslararası Ekonomi Politik başlıklı ders kitabıdır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Altan, akademik hayatı ile birlikte köşe yazarlığını da sürdürdü. 20 yıl Sabah gazetesinde, 6 yıl Star gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Star gazetesinde başyazarlık görevinden 2012 yılında ayrıldı.

Altan, aynı zamanda İkinci Cumhuriyet ifadesinin önde gelen kullanıcılarından biridir. İstanbul Üniversitesi iktisat politikaları ana bilim dalındaki profesörlük görevinden 29 Ekim 2016 tarihinde ihraç edildi. Tüm suçlamalardan beraatı, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği yönündeki kararlarına istinaden ihraç işlemin iptali talebi Ankara 21. İdare Mahkemesi'nde görülmektedir.

Altan, halen T24 internet sitesinde haftada bir basın tarihi hakkında köşe yazıları yazmaktadır.

FETÖ/PDY soruşturması

15 Temmuz 2016'da gerçekleştirilen askerî darbe girişimi sonrasında başlatılan Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) kapsamında, darbe girişiminden bir gün önce kardeşi Ahmet Altan ile birlikte katıldıkları televizyon programında darbe çağrışımıyla subliminal mesaj içeren söylemlerde bulundukları iddiasıyla hakkında başlatılan soruşturma nedeniyle 10 Eylül 2016 tarihinde gözaltına alındı.^[2] Altan, "Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs", "Örgüt propagandası yapmak" ve "Örgüte yardım ve yataklık" suçlamasıyla çıkarıldığı İstanbul 10. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 22 Eylül 2016 tarihinde tutuklandı.^[3]

Tutuklanmasının hemen akabinde Anayasa Mahkemesine yapılan başvuruyu ele alan Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 11 Ocak 2018 tarihinde verdiği kararla Altan'ın kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar vermiştir.^[4] İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi verilen karara uymayarak tutukluluk halinin devamına karar vermiş ve yargılanmasına devam edilen Altan, 16 Şubat 2018 tarihinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.^[5] Mehmet Altan tarafından Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yaptığı başvuruda 20 Mart 2018'de sonuçlandırılmış ve Altan'ın "özgürlük ve güvenlik hakkı" ile "ifade özgürlüğünün" ihlal edildiğine karar vermiştir.^[6] Altan, tutukluluk kararını inceleyen bir üst mahkeme olan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi'nin Anayasa Mahkemesi kararına uymasıyla 27 Haziran 2018 tarihinde tahliye edildi.^[7] Temyiz edilen tutukluluk kararını inceleyen Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Altan'ın da içerisinde yer aldığı 6 kişi hakkında "Anayasa'yı ihlal" suçundan verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını bozmuş ve Mehmet Altan'ın beraatına hükmedilmesine karar vermiştir.^[8] Altan, İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden yapılan yargılama sonucu 4 Kasım 2019'da beraat etmiştir.^[9]

Yayınlanmış eserleri

• 1985: Kanatlı Karınca (Nisan Yayınları)
• 1986: Süperler ve Türkiye (AFA Yayınları)
• 1989: Marks'tan Sevgilerle (Güneş Yayınları)
• 1990: Darbelerin Ekonomisi (AFA Yayınları)
• 1992: Matadorun Ölümü (Nisan Yayınları)
• 1994: Kapitalizm Bu Köye Uğramadı (AFA Yayınları)
• 2001: Darbelerin Ekonomisi (İyi Adam Yayınları, İstanbul)
• 2001: Köylüler Ne Zaman Manşet Olur (Zaman Kitap)
• 2007: Marksist-Liberal (Hemen Kitap)
• 2008: İkinci Cumhuriyet'in Yol Hikâyesi (HayyKitap)
• 2008: Hrant Dink Cinayeti (Profil Yayıncılık)
• 2008: Milliyetçilik Ve Çeteler (Hemen Kitap)
• 2010: Kent Dindarlığı (Timaş Yayınları)
• 2011: Küresel Vicdan (Timaş Yayınları)
• 2012: Cami Kışla Parantezinde Türkiye (Hemen Kitap)
• 2013: Uluslararası Ekonomi Politik (AÜ Yayınları)
• 2014: Beraber Yürüttük Biz Bu Yollarda (Klas Kitaplar)
• 2014: Paralel Paranoya (Klas Kitaplar)
• 2014: Uzun Adamın En Uzun Günü: 17 Aralık (Klas Kitaplar)