Othta Eklesia

Othta Eklesia (Gürcüce: ოთხთა ეკლესია; translit.: “oth’ta ek’lesia”), tarihsel Klarceti bölgesinde Gürcü Ortodoks manastırı. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastır bugün Türkiye sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünde yer alır. Othta Eklesia Manastırı Tekkale Manastırı, Dört Kilise Manastırı olarak da bilinir.

Othta Eklesia

Tekkale köyünün merkezinden 7 kilometre uzaklıkta yer alan Othta Eklesia Manastırı'nın ana kilisesi.
Temel bilgiler
Konum	Tekkale, Yusufeli
Koordinatlar	40°48′51″K 41°28′16″D
İnanç	Doğu Ortodoks Kilisesi
Mezhep	Gürcü Ortodoks Kilisesi
Durum	Terk edilmiş
Mimari
Mimari tür	Tetrakonkhos bazilika
Mimari biçim	Gürcü mimarisi
Tamamlanma	10. yüzyıl
Özellikler
Malzemeler	Taş

Tarihçe

Gürcüce Othta Eklesia'nın birebir çevirisiyle Dörtkilise Manastırı olarak da bilinen manastır, ana kilise, dört ya da beş küçük kilise, yemekhane, ilahiyat okulu, gömü mekânı (küçük kilisenin alt katında), keşişler manastırından (iki kilise ile başka yapılar) oluşur. Othta Eklesia Manastırı yazılı kaynaklarda "büyük lavra" (büyük manastır) olarak geçer. Araştırmacıların görüşlerine göre manastır 960'larda kurulmuştur. Manastırın rastlanmadık bu adı, İncil sahibi dört Havari (“othta” / dört) adına inşa edilen dört kiliseyle açıklanabilir. Manastırın bir tür şubesi, keşişler için “Yukarı Manastır” adında bir manastır daha olduğu bilinmektedir. Othta Eklesi'yı koruma işini yakınlardaki Kavkasidzeler Kalesi yerine getiriyordu.^[1]

Mimari

Manastırın ana kilisesi, köyün 7 km kuzeybatısında yer alır. Ana kilise tetrakonkhos bir bazilika olmakla birlikte, Gürcistan'daki Bolnisi ve Urbnisi gibi daha eski Gürcü kiliselerinden farklı bir plana sahiptir. Üç nefli bir yapı olan Othta Kilisesi'nin orta nefi yanlardaki neflerden oldukça ayrıksıdır. Beşik tonozla örtülü olan ortadaki nef daha geniş ve yüksek, yanlarındaki kefler ise birbirine eşit ölçülere sahiptir. Kilisenin cephesinde simetrik olarak düzenlenmiş yuvarlak kemerli dikdörtgen formlu pencereler bulunmaktadır. Orta nefin güney kanadı başta olmak üzere yapının tüm çatısı zarar görmüştür. Yapıda duvar resimlerinin bir bölümü günümüze ulaşmıştır. Cephede kabartma olarak yapılan süslemeler, geçme şeklindeki çeşitli geometrik ve bitkisel motiflerden oluşur.^[2][3]

Yukarı manastır

1990 yılında Othta Eklesia Manastırı'nın 1,2 kilometre batısında, vadinin yukarısında, yüksek tepelerde, daha önce bilinmeyen iki kilisenin daha varlığı keşfedildi. Bu yapıların keşişler için kurulmuş ayrı bir manastır, Othta Eklesia Manastırı'nın bir tür şubesi olduğu tahmin edilmektedir. "Dağ Manastırı" veya "Yukarı Manastır" şeklinde adlandırılan manastırın ana kilisesi olan Arseniseuli Kilisesi, 984 yılında inşa edilmiş tek nefli bir yapıdır. Günümüze ulaşmış olan kilisenin duvar resimlerinin bir kısmı kalmış, ama kilisenin ön cephesindeki süslemeler tahrip edilmiştir. Kilisenin içindeki freski yazılar parça parça günümüze ulaşmıştır. Kilisenin alt katı gömüt katıdır. Yukarı manastırın daha küçük olan ikinci kilisesi, ilk kilisenin 70 metre kuzeyinde yer alır. 10. yüzyılda yapılmış bu tek nefli yapıdan geriye yıkıntılar kalmıştır. Bu kilisenin alt katının da gömüt mekânı olduğu anlaşılmaktadır.^[4]

Galeri

• 
  Ana kilisenin güney nefi ve kapısı.
• 
  Ana kilisenin güney nefi.
• 
  Othta Eklesia.
• 
  Ana kilisenin güney nefi. Uzaktan görünüşü.
• 
  Othta Eklesia Manastırı'nın küçük kilisesininin planı.
• 
  Freskler.