Pişi

Pişi (Rusça: пышки) diğer adlarıyla bişi, bavırsak, bavursak, tuzlu lokma, halka (Başkurtça: бауырһаҡ, Kazakça: бауырсақ Kazakça telaffuz: [bɑwərˈsɑq], Kırgızca: боорсок Kırgızca telaffuz: [boːrˈsoq], Moğolca: боорцог Moğolca telaffuz: [ˈpɔːrtsʰəq], Rusça: баурсак, Tatarca: бавырсак, Özbekçe: bog'irsoq Özbekçe telaffuz: [bɒʁɨrˈsɒq], Tacikçe: бусроқ Farsça telaffuz: [buˈsrɒq]), mayalı hamurun kızgın yağda pişirilmesi ile yapılan bir yiyecektir. Orta Asya, Idel-Ural, Moğolistan ve Orta Doğu mutfaklarında bulunur.^[1] Anadolu'da genellikte arife günü yapılarak komşulara dağıtılır. Üçgen veya bazen küre şeklinde şekil verilerek servis yapılır.^[2] Hamuru için un, maya, süt, yumurta, margarin, tuz, şeker ve yağdan kullanılır.^[3] Tacik bavursağı genellikle kızartmadan önce küçük bir süzgecin alt kısmına basılarak çapraz bir desenle süslenir.

Pişi
Ev yapımı pişi
Alternatif isim	Bişi, bavırsak, bavursak
Türü	Tatlı
Tipi	Hamur kızartması
Ana malzemeler	Yağ, tuz, su, süt, maya, un

Pişi genellikle şeker, tereyağı, reçel veya balla tatlı olarak yenir. Kurabiye veya bisküvi olarak düşünülebilirler ve kızartıldıkları için bazen çöreklerle karşılaştırılırlar. Moğollar ve Türkler bazen bavursağı çayla birlikte yer. Orta Asya'da bavursağı genellikle çorba ile birlikte yenir.^[4]

Hazırlanışı

Pişi için kullanılacak olan hamur, basit bir hamurdan daha tatlı, daha gevrek hamurlara kadar çeşitlilik gösterebilir. Örneğin, tipik bir Kırgız tarifi, maya ve un ile birlikte bir ölçü tereyağı, 7 ölçü tuzlu su ve 6 ölçü süt gerektirirken, daha karmaşık tariflerde yumurta ve şeker de tarife eklenebilir. Hamura kaymak da katılabilir.

Pişi, açılmış hamurun parçalara ayrılmasıyla yapılır. Orta Asya'da yaygın olarak yapılmasa da, bu parçalar kızartılmadan önce bükülüp çeşitli şekillerde düğümlenebilir. Bu tarif Moğollar arasında daha yaygındır. Hamur altın kahverengi tona gelinceye kadar kızartılır. Koyun yağı, geleneksel olarak Moğollar tarafından bavursağa ekstra lezzet vermek için kullanılır, koyun yağı bulunmadığında bitkisel yağ ikame edilebilir.^[5][6][7]

Dünya rekorları

En büyük bavursak (179 kg), 20 Nisan 2014'te Ufa, Rusya'da pişirildi. Hazırlanması için 1.006 yumurta, 25 kg şeker, 70 kg un, 50 kg Başkurt balı kullanıldı.^[8] Anneler Günü kutlamaları sırasında 7 Eylül 2014'te Almatı'da bir Guinness rekoru kırıldı ve bir günde 856 kilogram bavursak tek bir yerde pişirildi. Kutlama, kayınvalide ve kayınpeder ekipleri arasında bir yemek savaşı şeklinde düzenlendi. Yarışmaya yedi takım katıldı.^[9]

Türkiye'de Yörelere Göre Çeşitleri

Şanlıurfa Bişe

Şanlıurfa'da yapılan pişi çeşididir.^[10]

Yağda Kızartılan Konya Kömbesi

Hamuru için malzemeleri; ekmeklik buğday unu, su, sıvı yağ, yoğurt, süt, yumurta, kabartma tozu, tuz, çörek otudur. Üzerine sürülecek karışım için malzemeler; yoğurt ve süttür. Kızartmak için malzeme; sıvı yağdır. Yağda Kızartılan Konya Kömbesi Fırında Pişirilen Konya Kömbesi ile birlikte Konya Kömbesi olarak 24.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[11]

Sapanca Sodalı Pişi

Sakarya İli Sapanca ilçesinde yapılmaktadır. Kahvaltılarda tercih edilir. Soda ile hazırlanan ve diğer çeşitlerine göre daha fazla kabaran pişi çeşididir.^[12]

Malatya Sütlü Pişi

Malatya'da ev hanımlarının hazırladığı ve kahvaltı sofralarından eksik olmayan pişi çeşididir. İçerisine süt konularak hazırlanan hamuru ile daha yumuşak olması sağlanmaktadır. En çok tercih edilen çeşitlerinin başında gelmektedir.

Galeri

• 
  Kırgız bavursakları bir sobanın üstündeki bir tencerede pişiriliyor.
• 
  Kazak bavursakları
• 
  Kaymak sürülerek yenen Kazak bavursakları
• 
  Türk pişisi
• 
  İzmir pişisi

Ayrıca bakınız

• Lokma
• Youtiao

Bibliyografya

• Mayhew, Bradley; John Noble (2007). Central Asia: Kazakhstan, Tajikistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Turkmenistan. Multi Country Guide. Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-614-4. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.
• Schreiber, Dagmar (2008). Kasachstan: Auf Nomadenwegen zwischen Kaspischen Meer und Altaj (Almanca) (3. bas.). Trescher Verlag. ISBN 978-3-89794-137-3. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.
• Waters, Bella (2007). Kazakhstan in Pictures. Visual Geography (2. bas.). Twenty-First Century Books. ISBN 978-0-8225-6588-8. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.