Pleiades (mitoloji)

Pleiades (Yunanca: Πληιόνης) Yunan mitolojisinde Artemis'in arkadaşları olan, Titan Atlas ve deniz perisi (nemfi) Pleione'nin yedi kızına verilen ad. Bunların yedisi de sonradan yıldız halini aldı. Burçları, ekinlerin olgunlaşma zamanı ve deniz mevsiminde görünürdü. Kalypso, Hyas, Hyadeler ve Hesperidler'in kız kardeşleridirler.

Etimoloji

Sözcük görünüşte anneleri olan "Pleione"nin adından türemiştir ve "Pleione'nin kızları" anlamına gelmektedir. Bununla birlikte, yıldız kümesinin adı muhtemelen daha önceden vardı ve Pleione miti bunu açıklamak için oluşturuldu.^[1] Başka bir izahata göre Pleiades kavramı, yıldız kümesinin Akdeniz'deki yelken açma mevsimini başlatmadaki önemi nedeniyle "πλεῖν" (plein, "yelken açmak") kelimesinden türemiştir.^[2]

Yedi Kız Kardeş

Ülker, yani bu yedi ilahi kız kardeşin güzel olduklarına inanılırdı. Güzellikleri nedeniyle Olympos'lu bazı tanrılarla ilişkileri de olmuştur. Ülker, yani yedi kız kardeş şunlardır:

• Maia (veya Maya)(Μαῖα), yedi Ülker'in en yaşlısı ve en güzeli, Zeus'tan Hermes'in annesi.
• Elektra (Ἠλέκτρα), Zeus'tan Dardanus ve İasion'un annesi.
• Taygete (Ταϋγέτη), Zeus'tan Lakedaimon'un annesi.
• Alcyone (Ἀλκυόνη), Poseidon'dan Hyrieus'un annesi.
• Celaeno (Κελαινώ), Poseidon'dan Lycus ve Eurypylus'un annesi.
• Sterope (veya Asterope)(Στερόπη), Ares'ten Oenomaus'un annesi.
• Merope (Μερώπη), yedi Ülker'in en genç olanı. Orion ona kur yapmıştır. Diğer efsanelere göre ise Sisyphus ile evlenip bir fani olmuş, Sisyphus'a birçok oğul evlat vermiştir. Bu yüzden yıldızı en sönük olanıdır.

Merope dışında Ülkerlerin hepsi tanrılara eş olmuştur.

Bazı efsanelerde bahsedilen kız kardeşlerden Merope'nin kaybı, Pleiades yıldız kümesindeki yıldızlardan birinin çıplak gözle bakılırken gözden kaybolmasını simgelemektedir.^[3][4]

Astronomide

Ana madde: Ülker (yıldız kümesi)

Pleiades yıldız kümesinin Gökyüzündeki görünümü Boğa'nın omuzundaki bir damga biçimindedir. Boğa'nın boynuzları, Hyades'den sola aşağıya Arabacı'ya doğru uzanır.

Kaynakça

• Kohn, Rachael (October 10, 2004). "The Seven Stars of the Pleiades". Australian Broadcasting Corporation. Retrieved 2007-05-01. (İngilizce)
• Lorgeoux-Bouayad, Laetitia (2012). "Le mystère des étoiles aux sept voies". Bulletin de l'Association Guillaume Budé (in French) (2): 75–99. doi:10.3406/bude.2012.6949 (Fransızca)
• Mitoloji Sözlüğü, Azra Erhat, Remzi Kitabevi, ISBN 978-975-14-0391-9