Poetika

Poetika (Yunanca'dan: Περὶ ποιητικῆς), sanat hakkındaki görüşlerini bir bütün içerisinde sunan Aristoteles'in şiir sanatı ile ilgili kuramlarını içeren ve tarihte sanat olayını araştıran ilk eserdir,^[1] aynı zamanda estetik tarihi yönünden çok önemli bir eserdir. Estetik kavramı kapsamında; sanatların karşılaştırılmaları ve tragedya'nın üstünlüğünü vurguladığı Poetika, gerçekçiliği ele almasının yanı sıra, yaratıcı düş gücünü de ön plana çıkartmıştır.

Aristoteles: Poetika, Immanuel Bekker'in 1837 tarihli baskısında ilk sayfa.

Aristoteles nasıl ki genel felsefesinde varolanların dışında bulunan bir idea'nın varlığını kabul etmezse, aynı şekilde sanat alanında da, Platon'un ortaya attığı "aşkın bir güzellik ideası"nı kabul etmez. Aristoteles'e göre, güzellik ideası var olduğu için güzel bulduğumuz nesnelerle sanat eserleri bir varlık kazanmıyorlar, tersine sanat eserleri var oldukları içindir ki güzellik kavramından söz açabiliyoruz.

Poetika, tiyatro sanatı üzerine yazılmış olan eserlerin en önemlilerinden biri olarak kabul edilir. Eserde belirtilen sanat tanımı Antik Yunan klasik sanatının ayırıcı özelliklerini dile getirir.

Aristoteles Poetika'ya, "Epos, Tragedya, Komedya, Dithrambos şiiri ile Flüt, Kitara sanatlarının büyük bir kısmı, bütün bunlar genel olarak taklittir" diyerek başlar.^[2]

Aristoteles'e göre şiir sanatını ortaya çıkaran iki doğal neden vardır:

1. Taklit etme ve taklitten hoşlanma insanın doğasında vardır. Bunun nedeni insanın öğrenmeden aldığı hazdır. İnsan taklit edilen nesnenin bilgisini öğrenme isteği ya da taklit edenin yeteneğini kavrama arzusu nedeniyle taklitten haz alır.
2. Harmoni ve ritim içgüdüsü de insanın varoluşsal bir özelliğidir. Yaşamın her bölümünde var olan harmoni ve ritim insanın yaratılarında ve dolayısıyla anlatılarında da kendine yer bulur.^[3]

Aristoteles'in Poetika'daki görüşleri, Brecht'in epik tiyatro akımı tarafından eleştirilmiştir.^[4]

Dış bağlantılar

• Yunanca Poetika