En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Raymond Damadian
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Raymond Vahan Damadian (d. 16 Mart 1936 - ö. 3 Ağustos 2022) Ermeni asıllı Amerikalı doktor, tıp doktoru ve ilk MR (Manyetik Rezonans) Tarama Makinesinin mucidi.[1][2][3]
Damadian, artık manyetik rezonans görüntüleme (MRI) olarak iyi bilinen bir yöntem olan insan vücudunu taramak için NMR'yi güvenli ve doğru bir şekilde kullanmak için bir cihaz ve yöntem icat etti.[4][5][6][7]
Damadian birkaç ödül aldı. 2001 yılında, Lemelson-MIT Ödül Programı, "MRI tarayıcıyı icat eden adam" olarak Damadian'a 100.000 Dolarlık Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nü verdi.[8] 2003 yılında Vartan Şövalyeleri "Yılın Adamı" seçildi.[9] 1988'de Ulusal Teknoloji Madalyası aldı ve 1989'da Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne girdi.[10]
Remove ads
Biyografisi
Özetle
Bakış açısı
İlk yılları
Damadian, New York'ta Ermeni-Fransız bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[11] Matematik alanında lisans derecesini 1956'da Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden ve MD derecesini 1960'ta New York'taki Albert Einstein Tıp Fakültesi'nden aldı. Juilliard'da 8 yıl keman eğitimi aldı[12] ve Junior Davis Cup tenis müsabakalarında oynadı.[13][14]
Gelecekteki eşi Donna Terry ile tenis koçu olarak çalışırken tanıştı. Raymond ve Donna, tıp fakültesini bitirdikten bir yıl sonra evlendiler[13] ve üç çocukları oldu. Raymond, 10 yaşında bir çocukken, çok yakın olduğu anneannesinin göğüs kanserinden acı çekerek öldüğünü gördüğünde kanseri tespit etmeye ilk kez ilgi duyduğunu söylüyor.[15]
Manyetik rezonans görüntüleme
Damadian'ın NMR üzerindeki ilk çalışması, hücrelerin içindeki potasyum iyonlarını araştırmakla ilgiliydi.[16] Potasyum iyonlarının sulu çözeltilerine kıyasla potasyum gevşeme sürelerinin çok daha kısa olduğunu buldu. Bu, potasyumun serbest olmadığını, daha önce belirlediği gibi 'sabit yüklü' karşı iyonlarla kompleks hale geldiğini gösterdi.[17][18]
SUNY Downstate Tıp Merkezi profesörü Damadian, Science dergisindeki 1971 tarihli bir makalede, normal dokudan çok daha uzun gevşeme süreleri nedeniyle tümörlerin in vivo nükleer manyetik rezonans (NMR) ile tespit edilebileceğini bildirdi.[19]
1974'te, 1972'de bir başvuruda bulunduktan sonra kanseri tespit etmek için NMR konseptini patentlediğinde[20] MRI alanında ilk patenti aldı. Ulusal Bilim Vakfı'nın belirttiği gibi, "Patent, kanserli dokuyu bulmak için insan vücudunu 'taramak' için NMR kullanma fikrini içeriyordu."[21] Ancak, böyle bir taramadan resim üretme yöntemini veya tam olarak böyle bir taramanın nasıl yapılabileceğini açıklamadı.[22] Bununla birlikte, Damadian'ın NMR gevşeme süresinin farklı doku tiplerini ve kötü huylu dokuyu ayırt etmek için kullanılabileceğini kabul etmesi, MRG'ye doku tiplerine karşıtlığını veren şeydir.
Bir Wall Street Journal makalesine göre,[23] Damadian'ın ilk yöntemleri pratik kullanım için kusurluydu,[24] tüm vücudun noktadan noktaya taramasına ve kanserli dokunun etkili bir göstergesi olmadığı ortaya çıkan gevşeme oranlarına dayanıyordu.
İlk insan MRI vücut taraması
3 Temmuz 1977'de, bir insan üzerinde ilk MRI vücut muayenesi yapıldı.[25][26][27][28][29]
Fonar Şirketi
1978'de Damadian, MRI tarayıcılarının üretimi için kendi şirketi Fonar'ı[30] ("Alan Odaklı Nükleer Manyetik Rezonans" anlamına geliyordu) kurdu.[31][32] Damadian'ın "odaklanmış alan" teknolojisi, Lauterbur'un gradyan yaklaşımından önemli ölçüde daha az verimli ve daha yavaş olduğunu kanıtladı. "Indomitable" adlı tarayıcısı satılamadı. Fonar sonunda Damadian'ın tekniğini Lauterbur ve Mansfield tarafından benimsenen yöntemler lehine terk etti.[33] Damadian ve Fonar, Damadian'ın sahip olduğu patentler üzerindeki telif haklarını uyguladı.[34]
Damadian, şirketin %8'lik hissesi 6,5 milyon dolar değerindeki en büyük hissedarıdır.[12] Hisselerin sadece %8'ine sahip olmasına rağmen, 2007'de sadece Damadian'ın kontrol ettiği ayrı bir hisse sınıfı (C Sınıfı) aracılığıyla şirketin neredeyse %100 kontrolünü elinde tutuyor.[35]
Ölümü
3 Ağustos 2022 tarihinde 83 yaşında hayatını kaybetti.[36]
Remove ads
Ödülleri
Damadian, 1988'de Ulusal Teknoloji Madalyası aldı ve 1989'da Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne girdi.[24] Orijinal MRI tam vücut tarayıcısı, 1980'lerde Smithsonian Enstitüsü'ne verildi ve şu anda Ohio'daki Ulusal Mucitler Onur Listesi'nde sergileniyor.[37] 2001 yılında, Lemelson-MIT Ödül Programı, "MRI tarayıcıyı icat eden adam" olarak Damadian'a 100.000 Dolarlık Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nü verdi.[8]
Eylül 2003'te The Economist'ten Bioscience'da İnovasyon Ödülü ile onurlandırıldı.[37]
Remove ads
Damadian'ın kitapları
- Gifted Mind: The Dr. Raymond Damadian Story, Inventor of the MRI. Master Books. 2015. ISBN 978-0890518038. (Jeff Kinley ile birlikte)
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads