Romans

Başlığın diğer anlamları için Roman (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Romans,^[1][2] özellikle Orta Çağ şövalyelik sistemini anlatışıyla karakterize olmuş bir edebiyat türü.^[3] 12. yüzyıl Fransası'nda ortaya çıkmıştır.^[3] Benzer tarzda yazılmış öncülü eserler de bazen aynı isimle anılsa da (Antik Yunan romansı vb.) ayrı bir tür olarak romans, Akitanya düşesi Eleanor'un aristokratik çevresinde ortaya çıkmıştır.^[3]

Etimoloji

Eski Fransızcadaki romanz sözcüğü "halk ağzı" anlamına geliyordu.^[3] Fransızcaya Latince Romanice (Roma halkı ağzı) sözcüğünden geçmişti. Romanice ile yazılmış eserler, edebî Latince ile yazılmış eserlerden avam dili olmaları yönüyle farklıydı. Sözcük zamanla Fransızcada anlam kaymasına uğradı ve tür anlamında kullanılmaya başlandı.^[3] Bu nedenle günümüzde dahi adında romanz sözcüğü geçen 1155 tarihli Li Romanz de Brut ve anonim Li Romanz d'Enéas gibi bazı eski eserlerde bu sözcüğün "Fransız versiyonu" mu yoksa sadece "hikâye" anlamında mı kullanıldığı tam olarak ayırt edilemez.^[3] Zamanla hikâye anlamı yayıldı ve modern Fransızcada roman sözcüğü bugün anladığımız şekilde (konusu ne olursa olsun) roman anlamında kullanılmaya başlandı.^[3] Türkçedeki roman sözcüğü de Fransızcadan geçmedir.^[4]