Rusya'daki Türk halkları

Rusya Federasyonu Özerk Türk Devletleri veya Rusya Türkleri Rusya dahilinde yaşayan Türk halkları.

Rusya Federasyonu Özerk Türk Devletleri

Diller
Türk dilleri, Rusça

Rusya içerisinde yaşayan pek çok Türk kökenli halk bulunmaktadır. Bu halkların birçoğu özerk statüye sahiptir. Bunların yanında Rusya'nın çeşitli şehirlerinde dağınık halde de yaşarlar. Rusya Federasyonu içinde yaşayan Türk kökenli halkların dört bölge yoğunlaştığı görülmektedir.

Tatar, Kazak Türklerinin yoğun olduğu Orenburg oblastı

1. Volga çevresi
2. Kafkas bölgesi
3. Sibirya
4. Altay çevresi

Rusya Federasyonu içinde yaşayan Türk halkları ve sıralaması

Rusya Federasyonu'nda yaşayan toplam nüfusun %8,6'sını Türk halkları oluşturmaktadır. Bu oran 12,2 milyon insana tekabül etmektedir. Bu nüfusun yaklaşık %50'sini Tatarlar oluşturmaktadır.

Sıra		Halk	Nüfus	Tüm Rusya'ya göre oranı
1-		Tatarlar	5.554.601	%3,83
2-		Başkurtlar	1.673.389	%1,15
3-		Çuvaşlar	1.637.094	%1,13
4-		Kazaklar	653.962	%0,45
5-		Azerbaycan Türkleri	621.840	%0,43
7-		Yakutlar	443.852	%0,31
8-		Kumıklar	422.409	%0,29
9-		Tuvalar	243.442	%0,17
10-		Karaçaylar	192.182	%0,13
11-		Özbekler	122.916	%0,08
12-		Balkarlar	108.426	%0,07
13-		Kafkas Türkmenleri ve Türkler	95.672	%0,06
14-		Nogaylar	90.666	%0,06
15-		Hakaslar	75.622	%0,05
16-		Altaylar	67.239	%0,02
17-		Yaka Türkmenleri	33.053	%0,02
18-		Kırgızlar	31.808	%0,05
19-		Şorlar	13.975	%0,01
20-		Gagavuzlar	12.210	%0,01
21-		Dolganlar	7.261	%0,01
22-		Kırım Tatarları	4.131	%0,00
23-		Tofalar	837	%0,00

Rusya Federasyonu içerisindeki yönetim birimlerinde Türk halkları

Özerk Cumhuriyetlerde Türk halkları

Rusya Federasyonuna bağlı özerk cumhuriyetlerdeki Türk halklarının oranı listelenmiştir:

Bayrak	Cumhuriyet	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Adige	Kafkasya	%0,7	~5.000	Tatar	-
	Altay Cumhuriyeti	Altaylar	%41,2	~85.000	Altaylı	Kazak, Teleüt, Tuba, Telengit
	Başkurdistan	Volga	%56,3	~2.300.000	Başkırt	Tatar, Çuvaş
	Buryatya	Altaylar	%0,8	~9.000	Tatar	-
	Çeçenistan	Kafkasya	%0,9	~9.000	Kumık	-
	Çuvaşistan	Volga	%70,2	~930.000	Çuvaş	Tatar
	Dağıstan	Kafkasya	%20,3	~520.000	Avarlar(Kafkasya halkı)	Nogay, Azeri, Kumık
	İnguşetya	Kafkasya	%0,1	~1.000	Kumık	Nogay, Balkar
	Kabardin-Balkar	Kafkasya	%12,3	~110.000	Balkar	Karaçay
	Kalmuk	Kafkasya	%2,8	~9.000	Kazak	Türkmen, Nogay
	Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti	Kafkasya	%42,4	~180.000	Karaçay	Nogay, Tatar
	Karelya	Baltık	%0,1	-	Tatar	-
	Hakasya	Altay	%14,3	~75.000	Hakas	Tatar
	Komi Cumhuriyeti	Ural	%2,8	~30.000	Tatar	Çuvaş, Azeri
	Mari El	Volga	%7,2	~50.000	Tatar	Çuvaş
	Mordovya	Volga	%5,2	~50.000	Tatar	-
	Kuzey Osetya	Kafkasya	%1,8	~ 13.000	Kumık	-
	Yakutistan	Sibirya	%48,3	~450.000	Yakut	Dolgan, Tatar, Başkırt, Azeri, Çuvaş, Özbek
	Tataristan	Volga	%56,4	~2.300.000	Tatar	Çuvaş, Başkırt, Azeri, Özbek, Kazak
	Tuva	Altay	%78,1	~235.000	Tuva	Hakas
	Udmurtya	Volga	%7,1	~110.000	Tatar	-

Kraylardaki Türk halkları

Rusya Federasyonunu oluşturan kraylardaki (Türkçesi; bölge veya eyalet) Türk halklarının oranı listelenmiştir:

Bayrak	Kray=Eyalet	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Altay Kray	Altay	%1,1	~23.000	Tatar	Kazak
	Kamçatka Kray	Uzakdoğu	%0,9	~3.000	Tatar	-
	Khabarovsk Kray	Uzakdoğu	%0,6	~9.000	Tatar	-
	Krasnodar Kray	Kafkasya	%1,1	~55.000	Tatar	Türkmen, Azeri, Çuvaş, Özbek, Kırım Tatarı
	Krosnajarski Kray	Sibirya	%3,8	~105.000	Tatar	Dolgan, Azeri, Çuvaş, Hakas, Kırgız, Başkırt, Yakut, Özbek, Kazak, Tuva.
	Perm	Ural
	Primorsky Kray	Uzakdoğu	%1,5	~35.000	Tatar	Azeri, Çuvaş, Başkırt, Özbek, Kazak.
	Stavropol Kray	Kafkas	%4	~95.000	Nogay	Karaçay, Azeri, Türkmen, Tatar.
	Zabaykalsky Kray	Altay	%2,7	~25.000	Tuva	Tuva, Tatar.

Oblastlardaki Türk halkları

Rusya Federasyonu içinde Türklerin yoğun olarak yaşadığı oblastlar şunlardır: Astrahan, Orenburg, Samara, Ulyanovsk, Çelyabinsk, Omsk, Tümen, Kurgan ve Amur olarak sayılabilir. Örneğin; Astrahan Oblastı'nın %27'si, Ulyanaovsk Oblastı'nın %22'si Türk halklarından oluşmaktadır.

Rusya Federasyonunu oluşturan oblastlardaki (Türkçesi; yöre veya il) Türk halklarının oranı listelenmiştir:

Bayrak	Oblast=İl	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri -
	Amur	Uzakdoğu	%6,2	~7.000	Tatar	Tuva
	Arkhangelsk	Baltık	%0,08	~1.000	Tatar	-
	Astrahan	Hazar	%27,3	~270.000	Kazak	Tatar, Azeri, Nogay, Türkmen, Kumuk, Özbek, Astrahan Tatarı, Kafkas Türkmenleri
	Belgorod	Batı	%0,8	~13.000	Azeri	Kafkas Türkmeni, Tatar.
	Bryansk	Batı	%0,3	~5.000	Azeri	Tatar
	Çelyabinsk	Volga	%12,3	~390.000	Tatar	Başkırt, Kazak, Çuvaş, Azeri, Özbek
	Irkutsk	Altay	%0,01	~850	Tofa
	Ivanovo	Merkez	%1,1	~13.000	Tatar	Azeri, Çuvaş
	Kaliningrad	Batı	%0,8	~10.000	Tatar	Azeri, Çuvaş, Kazak, Özbek
	Kaluga	Batı	%1	~11.000	Tatar	Çuvaş, Azeri,
	Kemerovo	Altay	%1,4	~25.000	Tatar	Çuvaş
	Kirov	Merkez	%2,4	~30.000	Tatar	-
	Kostroma	Merkez	%0,6	~4.200	Tatar	Azeri
	Kurgan	Volga	%5,7	~60.000	Tatar	Başkırt, Kazak
	Kursk	Batı	%0,4	~4.700	Azeri	Tatar, Türk
	Leningrad	Baltık	%0,9	~14.000	Tatar	Azeri, Özbek, Kazak
	Lipetsk	Merkezi	%0,4	~5.200	Azeri	Tatar
	Magadan	Uzakdoğu	%2,1	~3.600	Tatar	Azeri, Yakut, Çuvaş, Başkırt
	Moskova Oblast	Merkez	%1,2	~130.000	Tatar	Çuvaş, Kazak, Özbek.
	Murmansk	Baltık	%1,4	~12.000	Tatar	Azeri
	Nijni Novgorod	Merkez	%2,3	~62.000	Tatar	Çuvaş
	Novgorod	Merkez	%0,5	~4.000	Tatar	Azeri
	Novosibirsk	Altay	%1,2	~30.000	Tatar	Kazak, Azeri, Çuvaş
	Omsk	Altay	%7,1	~142.000	Kazak	Tatar, Azeri, Çuvaş
	Orenburg	Volga	%19,1	~400.000	Tatar	Kazak, Başkırt, Çuvaş, Azeri, Özbek
	Oryol	Batı	%0,4	~3.500	Tatar	Azeri
	Penza	Volga	%2,1		Tatar
	Pskov	Baltık	%0,3	~2.300	Tatar	Azeri, Çuvaş
	Rostov	Kafkasya	%1,5	~75.000	Kafkas Türkmenleri (Türk)	Tatar, Azeri, Kazak, Çuvaş
	Ryazan	Merkez	%1,2	~10.000	Tatar	Azeri, Çuvaş
	Sakhalin	Uzakdoğu	%1,6	~6.000	Tatar	Azeri
	Samara	Ural	%10,8	~310.000	Tatar	Çuvaş, Azeri, Kazak, Başkırt, Özbek
	Saratov	Volga	%6,5	~170.000	Kazak	Tatar, Çuvaş, Azeri, Başkırt, Özbek.
	Smolensk	Batı	%0,4	~4.000	Tatar	Azeri
	Sverdlovsk	Ural	%5,5	~240.000	Tatar	Başkırt, Azeri, Çuvaş, Özbek, Kazak
	Tambov	Volga	%0,7	~8.000	Çuvaş	Tatar, Azeri
	Tomsk	Sibirya	%2,3	~24.000	Tatar	Azeri
	Tula	Merkez	%0,9	~14.000	Tatar	Azeri, Çuvaş
	Tver	Merkez	%1	~13.000	Tatar	Azeri, Çuvaş
	Tümen	Ural	%12,3	~390.000	Tatar	Başkırt, Azeri, Çuvaş, Kazak, Kumık, Sibirya Tatarı, Özbek, Nogay, Kırgız, Gagavuz
	Ulyanovsk	Volga	%22,3	~320.000	Tatar	Başkırt, Azeri.
	Vladimir	Merkez	%0,9	~14.000	Tatar	Azeri, Çuvaş
	Volgograd	Volga	%4,1	~95.000	Kazak	Tatar, Azeri, Çuvaş
	Vologda	Merkez	%0,3	~3.600	Azeri	Tatar
	Voronezh	Batı	%0,7	~18.000	Azeri	Tatar, (Kafkas Türkmeni) Türk, Çuvaş
	Yaroslavl	Merkez	%1,1	~12.000	Tatar	Azeri

Federal Şehirlerdeki Türk Halkları

Rusya Federasyonunu oluşturan iki federal şehirde yaşayan (Türkçesi; yöre veya il) Türk halklarının oranı listelenmiştir:

Bayrak	Federal şehir	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Moskova	Merkez	%3,1	~310.000	Tatar	Azeri, Özbek, Çuvaş, Kazak, Başkırt...
	Sankt-Peterburg	Baltık	%1,3	~63.000	Tatar	Azeri, Çuvaş

Özerk Oblastlardaki Türk Halkları

Rusya Federasyonunu oluşturan özerk oblastlardaki (Türkçesi; özerk yöre veya özerk il) Türk halklarının oranı listelenmiştir:

Bayrak	Özerk İl	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Yahudi Özerk İli	Uzakdoğu	%1,3	~2.500	Tatar	Azeri, Çuvaş, Başkırt, Özbek

Özerk Okruglardaki Türk Halkları

Rusya Federasyonunu oluşturan özerk okruglardaki (Türkçesi; özerk yöre veya özerk ilçe) Türk halklarının oranı listelenmiştir:

Bayrak	Özerk Okrug	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Çukotka	Sibirya	%3,6	~2.200	Çuvaş	Tatar, Başkırt, Azeri
	Nenets	Ural	%0,7	~250	Tatar	-

Rusya Federasyonunun yeni oluşturulmuş olan kraylardan (Eyaletlerinden) biri olan Krasnoyarsk Kray'ın özerk bölümlerinde yaşayan Türk halkları listelenmiştir:

Bayrak	Bölümleri	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Taymir	Sibirya	%15,2	~7.250	Dolgan	Tatar, Azeri
	Evenk	Sibirya	%7,3	~1.200	Yakut	Tatar, Hakas
	Krasnoyarsk	Sibirya	%3,3	~95.000	Tatar	Özbek, Kazak, Hakas

Rusya Federasyonunun oblastlarından biri olan Tümen Oblastının özerk bölümlerinde yaşayan Türk halkları listelenmiştir:

Bayrak	Bölümleri	Konumu	Türk halkları oran	Türk nüfusu	En çok bulunan grup	Diğerleri
	Khanty-Mansi	Ural	%15,1	~250.000	Tatar	Başkırt, Azeri, Çuvaş, Kumık, Özbek, Kazak, Nogay, Kırgız, Gagavuz, Türk.
	Yamalia	Ural	%8,6	~45.000	Tatar	Azeri, Başkırt
	Tümen	Ural	%8,4	~100.000	Tatar	Başkırt, Azeri, Çuvaş, Kumık, Özbek, Kazak, Nogay, Kırgız, Gagavuz, Türk.

Ayrıca bakınız

• Rusya'nın Federal Yapılanması
• Türk halkları

Kaynakça

• Tablolardaki veriler İngilizce Wikipedia'nın Rusya'nın idari bölümleri ile ilgili maddelerinden derlenmiştir. Söz konusu veriler aynı zamanda Rusya devleti'nin 2002 tarihli resmi verileridir.