Rutil

Rutil, kimyasal formülü TiO₂ olan mineral.

Rutil

Genel
Kategori	Oksit mineralleri
Formül (tekrarlayan birim)	TiO2
IMA sembolü	Rt[1]
Strunz sınıflandırması	4.DB.05
Kristal sistemi	Tetragonal
Kristal sınıfı	Ditetragonal dipiramidal (4/mmm) H-M sembolü: (4/m 2/m 2/m)
Kristal ikizlenme	P42/mnm
Kristal yapı	a = 4,5937 Å, c = 2,9587 Å; Z = 2
Kimyasal Özellikler
Renk	Kahverengi, kırmızımsı kahverengi, kan kırmızısı, kırmızı, kahverengimsi sarı, soluk sarı, sarı, soluk mavi, mor, nadiren çim yeşili, grimsi siyah; Nb–Ta içeriği yüksekse siyah.
Kristal biçimi	Prizmatik kristallere benzer, [001]'e paralel olarak uzamış ve çizgili
İkizlenme	{011} veya {031}'de yaygın; iki, altı veya sekiz bireyle temas ikizleri olarak, döngüsel, polisentetik
Dilinim	{110} iyi, {100} orta, {092} ve {011} arasında ayrılık
Kırık	Düzensiz ila sub-konkoidal
Mohs sertliği	6,0–6,5
Luster	Adamantin ila metalik
Çizgi rengi	Parlak kırmızı ila koyu kırmızıya
Saydamlık	Opak, ince parçalarda şeffaf
Bağıl yoğunluk	4,23 (Nb–Ta içeriği ile artar)
Optik özellikler	Tek eksenli (+)
Kırılma indisi	nω = 2,613, nε = 2,909 (589 nm)
Çift kırılma	0,296 (589 nm)
Pleokroizma	Zayıf ila belirgin kahverengimsi kırmızı-yeşil-sarı
Dağılma	Güçlü
Kaynaşabilirlik	Alkali karbonatlarda eriyebilir
Çözünürlük	Asitlerde çözünmez
Yaygın safsızlıklar	Fe, Nb, Ta
Diğer	Güçlü anizotropik
Kaynakça	[2][3][4][5]

Hakkında

Tetragonal sistemde kristalleşir. TiO₂'nin tabiattaki en yaygın formudur.^[6] Birçok magmatik-derinlik kayaçlarında iğne şeklinde küçük taneler şeklinde gözlenirken, amfibolit ve eklojit gibi yüksek dereceli metamorfik kayaçlarda aksesuar minerali olarak yer alır.^[6] Kırıntılı kayaçlarda da sıklıkla gözlenir. Tipik rengi kırmızımsı kahverengi olup, siyah, menekşe ve sarı renklerde çeşitleri de vardır.^[6] Rutil, çoğunlukla önemli miktarlarda Fe, Nb ve Ta içerir.^[6] Mikroskop incelemelerinde, ince kesitlerde mineral yüksek rölyefiyle ve kırmızı-kahve rengiyle ayırt edilir.^[6] Kasiterit mineralinin de benzer özellikleri olmakla birlikte rutil prizmatik dilinimi ve daha düşük spesifik gravitesiyle ondan ayrılır.^[6]