Sırt sepeti

Sırt sepeti, sırt üstü taşınan bir sepet türüdür. Çay, mısır, fındık, yaprak ve elle toplanabilen ürünlerin yaygın olduğu yerlerde günümüzde de kullanılmaktadır.

Kenya'da sırt sepeti ile çay toplayan kadınlar

Etimoloji

Doğu Karadeniz bölgesinde kalaf olarak bilinen sırt sepeti, Dîvânu Lugâti't-Türk'te "kürin" olarak geçmektedir.^[1] Lazcada sırt sepeti olarak kullanılan "tikina" ve "kalati" kelimeleri, Gürcücede bebek anlamına kalan "iina" kelimesinden türemiştir. Kuru yaprak taşımak amacıyla kullanılan kofin, Anadolu'da köfün/köhün, Ordu'da köğün, Yunancada kofini adıyla bilinmektedir. Kofin kelimesi, Antik Yunancada sepet anlamına gelen kofinos kelimesinden türemiştir.^[2] Batı Rize'de orta boy sırt sepetine metroşike, metuşi veya metruş denmektedir.

Güney Kafkasya ve Doğu Karadeniz

Kalaf

Laz kadınları, yüzyıllardır ağır yükleri taşımak için fındık dallarından örülü olan^[3] kalati; meyve, fındık ve çay taşımak içinse tikina adlı sepetleri kullanmaktadır.^[4] Kalati, Türkçede kalaf, Doğu Hemşincesinde galat, Batı Hemşincesinde gidal, Ermenicede gıtots/kıtüts, Tonya Rumcasında kalaz ve Maçka Rumcasında kofin olarak, Tikina ise Hemşincede digina olarak adlandırılır.^[5] Kalati'nin bir boy küçüğü ise Trabzon'da sepetçik anlamına gelen kalafika veya galafika olarak isimlendirilir.

Arka sepeti

Giresun,^[6] Trabzon, Gümüşhane ve Bayburt'ta da da tutma sapı bulunmayan arka sepetleri kullanılmaktadır.^[7]

Şelek

Samsun, Ordu, Giresun ve Batı Trabzon'da kullanılan yayvan ve yassı arka sepetlerine şelek denir.

Kofin

Kuru yaprak taşımak amacıyla kullanılan bir sırt sepetidir. Çoğunlukla fındık çubuklarından yapılır.