Saruhan Sancağı

Saruhan Sancağı, Manisa merkezli Osmanlı sancağının adıdır. Osmanlı'da genellikte veliaht şehzadeler burada görev yapardı.^[1] İlk bu sancağa Şehzade Ertuğrul son olarak III. Mehmed tayin edilmiştir. Dördü sonradan sultan olacak 14 şehzade Saruhan'da sancakbeyliği vazifesini yürütmüşlerdir.^[2] Aydın ve İzmir merkezli Aydın Eyaleti'nin bir sancağı idi. Manisa ve çevresi tarihi devirlerde; Hititler, Akalar, Frigler, Lidyalılar, Persler, Makedonyalılar, Bergamalılar, Romalılar ve Bizanslılar tarafından yönetilmiştir.

Saruhan Sancağı Osmanlı İmparatorluğu Sancağı ← 1390–1923 → Merkez Manisa Tarih  - Kuruluş 1390  - Kaldırılış 1923 Bugün parçası Türkiye

Saruhan Sancağı'nda görev yapan Osmanlı şehzadeleri

#	Şehzade	Babası	Doğum	Ölüm	Saruhan'a Atanması	Azledilmesi, Ayrılması	Görev Süresi
1.	Şehzade Ertuğrul	I.Beyazid	?	1392	1390	1392	2 Yıl
2.	Ali Bey	-	?	?	?	?	?
3.	Süleyman Çelebi	I.Beyazid	1377	1411	1400[3]	1402	2 Yıl
4.	Şehzade Alaeddin	II.Murad	1425	1443	1437	1442	5 Yıl
5.	Şehzade Mehmet (II.Mehmet)	II.Murad	1432	1481	1443	1443	2-5 Ay
5. (2.Kez)	Şehzade Mehmet (II.Mehmet)	II.Murad	1432	1481	1444	1453	10 Yıl
6.	Şehzade Mustafa	II.Mehmet	1450	1474	1453	?	?
7.	Şehzade Abdullah	II.Beyazid	?	1483	1481	1481	?
8.	Şehzade Şehinşah	II.Beyazid	1474	1511	1481	1490	9 Yıl
9.	Şehzade Korkut	II.Beyazid	1467	1513	1491	1502	11 Yıl
10.	Şehzade Alemşah[4]	II.Beyazid	?	1504	1502	1504	2 Yıl
11.	Şehzade Mahmud	II.Beyazid	1475	1507	1504	1507	3 Yıl
9. (2.Kez)	Şehzade Korkut	II.Beyazid	1467	1513	1512	1513	1 Yıl
12.	Şehzade Süleyman (I.Süleyman)	I.Selim	1494	1566	1513	1520	7 Yıl
13.	Şehzade Mustafa	I.Süleyman	1515	1553	1533	1541	8 Yıl
14.	Şehzade Mehmet	I.Süleyman	1521	1543	1541	1543	2 Yıl
15.	Şehzade Selim (II.Selim)	I.Süleyman	1524	1574	1544	1558	14 Yıl
16.	Şehzade Murad (III.Murad)	II.Selim	1546	1595	1566	1574	8 Yıl
17.	Şehzade Mehmet (III.Mehmet)	III.Murad	1566	1603	1583	1595	12 Yıl

Kazâları

• 1313 yılında Saruhan bey, Manisa‘yı Bizanslılardan aldıktan sonra bu şehri beyliğine merkez yapmıştır. Bu tarihten sonra buraya Saruhan Beyliği adı verilmiştir.
• 1410 yılında Saruhan Beyliği, Osmanlı İmparatorluğunun sınırları içine alındıktan sonra Manisa Şehzade sancağı yapıldı.
• 1437-1595 yıllarında Manisa şehzadeler tarafından yönetildi. Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman burada yöneticilik yapmıştır.
• 1595 yılında III. Mehmet padişah olunca padişah çocuklarının vali olma geleneği kaldırıldı. Bu tarihten sonra Manisa'nın yönetimi Anadolu beylerbeyine bağlı sancak beylerine bırakıldı. Osmanlı İmparatorluğu yönetim bakımından Rumeli ve Anadolu olmak üzere iki eyalete bölünmüştü. Eyaletler Sancaklara, Sancaklar kazalara ayrılmıştı.
• 1595-1836 tarihleri arasında bu yönetim içinde Manisa, merkezi Kütahya olan Anadolu eyaletine bağlı olarak Saruhan sancağı idi. Sancağın merkezi Manisa, kazaları ise 1628 yılında Foçalar, Güzelce Hisar, Gördük, Akhisar, Marmara, Ilıca, Adala, Mendehorya (Menemen), Salihli, Kasaba (Turgutlu), Borlu, Demirci, Gördes ve Kayacık idi.
• 1836 yılında yapılan idari değişiklikte Saruhan sancağı Anadolu eyaletinden alınıp. İzmir ve Menteş sancakları ile birlikte Aydın eyaletine bağlandı.
• 1845 yılında Saruhan sancağı Aydın eyaletinden ayrılarak Saruhan Eyaleti oldu.
• 1847 yılında ise yeniden Aydın eyaletine bağlandı.
• 1867 yılında eyalet sistemi kaldırılarak vilayet şeklini almıştır bu tarihte Saruhan sancağı Aydın'ın ilinin sınırları içerisinde idi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Aydın'dan ayrılarak bağımsız bir sancak haline getirildi.
• 1924 yılında bütün Mutasarrıflıkların vilayet sayılması nedeni ile Saruhan Sancağı da Vilayet oldu. 24 Ekim 1926 Tarih ve 4248 Sayılı kararname ile haberleşme ve işlemlerde kolaylık sağlanması amacı ile Saruhan ilinin adı Manisa olarak değiştirilmiştir.
• Manisa'ya bağlı Saruhanlı adında bir ilçe vardır.