Schelde Nehri

Schelde Nehri (Fransızca: Escaut, Felemenkçe: Schelde, Valonca: Escô, İngilizce: Scheldt), Fransa'nın kuzeyinden doğan ve Belçika'nın batısından geçerek Hollanda topraklarında Kuzey Denizi'ne dökülen nehir.^[1][2][3]

Schelde Nehri
Schelde Nehri'nin Anvers kıyılarında gün batımı
Konum
Ülke(ler)	Fransa Belçika Hollanda
Genel bilgiler
Kaynak	Fransa
Kaynak rakımı	97 m (318 ft)
Ağız	Kuzey Denizi
Uzunluk	360 km (220 mil)
Havza alanı	21.863 km²
Debi	120 m³/s

Nehrin akışı ve özellikleri

Schelde Nehri'nin üç ülkeden geçişi.

Flaman ressam Lucas van Valckenborch [en] tarafından yapılmış "View of Antwerp with the frozen Scheldt" (Donmuş Schelde ile Anvers'in görünümü) adlı eser. (1590)

Cambrai şehrinden itibaren Kuzey Denizi'ne kadar ulaşım olanağı bulunan Schelde nehrinin güzergahı, European Waterways Map and Directory (Avrupa Su Yolları Haritası ve Dizini), 5. baskı.

15 Temmuz 1945 tarihinde ABD Başkanı Harry S. Truman ve Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı James F. Byrnes, Schelde Nehri'nde USS Augusta [en] gemisi ile Potsdam Konferansı'na giderken İngiliz HMS Hambledon [en] gemisine el sallıyor.

1890-1900 yıllarına ait bir fotoğrafta nehrin Anvers kıyıları.

Uzunluğu 360 km'dir. Aşağı Ren ve Maas (Meuse) nehirleriyle birlikte dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden birinin sularını toplar. Çok sayıda kanalı ve ulaşıma elverişli kollarıyla, tarımsal açıdan önem taşıyan Hollanda'nın Flandre bölgesini ve ovasını, Belçika'nın dokumacılık merkezlerini, Fransa'nın kuzeyindeki kömür havzalarını ve Lille-Roubaix-Tourcoing sanayi kompleksini de kapsayan geniş bir bölgeye yarar sağlar. Başlıca kolları soldan aldığı Scarpe [en] ve Leie [en]'yle sağdan aldığı Rupel ve Dender [en] (Dendre) nehirleridir. Eskiden nehrin halici Noord, Zuid-Beveland ve Walcheren adalarıyla birbirinden ayrılan Doğu Schelde (Oosterschelde [en]) ve Batı Schelde (Westerschelde [en]) adlı iki kanaldan oluşuyordu. Doğu Schelde, demiryolu hattını Hollanda'daki Vlissingen'e geçirmek için yapılan set nedeniyle 1866'da kapandı. Zuid-Beveland ve Walcheren arasındaki çıkış da bir setle kapandığından nehir bugün denize yalnızca Zuid-Beveland Kanalıyla bağlanmaktadır. Günümüzde en önemli kanallardan ilki, Ren Nehri ile Schelde Nehri arasında yapılmış olup Anvers şehrini Volkerak [en] su kütlesini bağlayan Schelde-Ren Kanalı [en]'dır.^[4] Bir başka önemli su kanalı olan Striene [en] ise, Tholen yakınlarında Schelde Nehri ile Hollanda'nın Zelanda bölgesindeki Maas Nehri arasında uzanmaktadır.^[5]

En sığ yeri 7 m olan Batı Schelde'deki bir kanal, gelgit sırasında sular yükseldiğinde büyük teknelerin Anvers'e ulaşmasını sağlamaktadır. Yukarı çığırında akışı kanallarla düzenlenmiş olan nehrin, Belçika'daki 200 km'lik, Fransa'da ise 63 km'lik bölümü ulaşıma elverişlidir. Saint-Quentin Kanalı [en] ile bağlantılı Cambrai ve Sensée Kanalı [en] ile bağlantılı Fransa'nın Hordain [en] belediyesi arasındaki 13 km'lik bölüm üzerinde, yalnızca péniche [en] denilen küçük gemiler ile ulaşım sağlanabilir ve 5 liman bulunur.^[6]

Kıyılarındaki başlıca kentler Fransa'daki Cambrai ve Valenciennes'le Belçika'daki Tournai, Oudenaarde, Gent ve Anvers'tir.

Nehrin Anvers'le Gent arasındaki en işlek kesiminde birçok sanayi merkezi bulunur. Cambrai'nin yukarısında ulaşıma elverişli olmayan nehir, bu noktada Saint-Quentin Kanalıyla Somme-Seine sistemine bağlanır. Ayrıca Mons-Condé Kanalıyla Sambre-Maas nehir sistemine bağlanmıştır. Gent-Terneuzen Kanalı, Gent'ten Batı Schelde'ye doğrudan geçiş sağlar. Gent-Ostende Kanalı ise nehri Kuzey Denizine bağlar.