Sentetik kannabinoid

Bonsai ile karıştırılmamalıdır.

Sentetik kannabinoid veya bilinen adıyla bonzai, esrar etkisi veren sentetik bir uyuşturucu.^[1] Spice, K2 gibi başka isimlerle de anılmakta ve esrara alternatif olarak 2004'ten beri ticareti yapılmaktadır. Çoğunlukla pipo veya nargile ile ya da sigara kağıdına sarılarak, nadiren ise demlenerek tüketilmektedir.^[2]

Dünyada Spice, Bonzai, Citrus, K2, Jamaican, Scope, Smoke gibi isimlerle bilinen, bazı kurutulmuş bitki yapraklarına emdirilmesiyle sıvı veya toz şeklinde, sağlığa zararlı olmadığı algısı oluşturmak için ambalajlanarak piyasaya sürülen Bonzai, esrara benzer fakat ondan çok daha kötü etkilere neden olan ve metabolizmayı önemli ölçüde tahrip eden uyuşturucu bir maddedir.^[3]

Bu sentetik kannabinoidler, hastalıkların teşhis ve tedavisi amacıyla ilkin laboratuvarlarda geliştirilmiştir. Ancak, uyuşturucu olarak pazarlanan bonzai ürünleri, içindeki çok farklı miktar ve çeşitteki sentetik maddeler nedeniyle, doğal esrar ve eroine göre çok daha tehlikeli etkileriyle beyin hücrelerinde kısa sürede hasara yol açar. Bağımlılarının bazılarında bir süre sonra şizofreniye benzer psikolojik sorunlar ortaya çıkarabilir ve ani kalp durmalarına neden olabilir.^[3]

Bonzai'nin doğal ve bitkisel bir ürün olarak düşünülmesi, kimyasal içeriği ve toksik etkileri ile ilgili bilgi sahibi olunmayışı, insanların Bonzai'yi denemelerinde etkili olmaktadır. Solunum yoluyla (burundan çekilerek) alındığında, akciğerler tarafından anında emilerek kana karışır. Beyin gibi diğer organlara da yayılır ve etkileri dakikalar içinde görülmeye başlar. Ağızdan alındığında ise, sindirim sistemi tarafından emilmekte ve karaciğerdeki metabolik aktiviteye bağlı olarak etkileri daha geç görülür.^[3]

Bonzai alındıktan sonra vücuttaki etki süresi, içindeki etken maddelerin çeşidine ve dozajlarına göre değişir ve saatlerce sürebilir. Özellikle alkol ile birlikte kullanıldığında halüsinasyonlar, panik ataklar, kusmalar daha sık ve ağır olur. Ne yazık ki, ölüm tribi (vücudundaki uyuşmalardan dolayı felç olacak hissine kapılma, bayılacak gibi olma, kalp kriziyle öleceğini düşünmek gibi içinden çıkamadığı hallerle çok yoğun bir korku ve sıkıntının yaşandığı, bir bakıma panik atak geçirme halidir) denilen bir tür panik atak geçiren birçok insan, yasadışı madde kullanımı nedeniyle hastaneye gidememekte ve bu vakalar ölümle sonuçlanabilmektedir.^[3]

Bonzai kullanımın belirtileri[3]

Bonzai kullananlarda vücut sıcaklığı yükselir, ağrı algısı azalır, hareketleri yavaşlar ve yüz ifadesi donuklaşır. Kullanıcıları vücutlarını, kol veya bacaklarını farklı pozisyonlara sokar ve uzun süre öyle kalırlar. Bonzai, vücutta doğal olarak bulunan kannabinoidlere göre, beyinde bulunan CB1 ve bağışlılık sistemi ile ilgili CB2 reseptörlerini çok daha güçlü uyardığından etkileri daha uzun sürer. Bu nedenle Bonzai kullanımında ölüm oranları daha sık görülmektedir.

Bonzai kullanımının başlıca belirtileri şunlardır;

• Baş dönmesi
• Halüsinasyon, hafıza kaybı, duygu ve düşünce bozuklukları, oryantasyon bozukluğu
• Görme ve işitme ile ilgili, algıda bozukluklar
• Geçici felç durumu, bilinç kaybı
• Ağrılı uyaranlara duyarsızlık, nöbetler ve koma
• Çarpıntılar, ritim bozuklukları, kalp atışlarının artması, nabız yükselmesi, kan basıncında (tansiyonda) hızlı düşme, şok, kalp krizi
• Nefes darlığı, öksürük, kas kasılması, göğüs ağrıları
• Ağız kuruluğu, bulantı ve kusma, yutma güçlüğü
• Karın ağrıları ve kanamalar gibi mide bağırsak etkileri
• Hareket bozuklukları, kaslarda ağrı, sertlik ve kramplar
• Kan şekeri düşüklüğü
• Açlık hissi, iştah bozuklukları, sıvı kaybı
• Elektrolit bozuklukları, vücut sıcaklığının yükselmesi (hipertermi), aşırı terleme gibi metabolik bozukluklar

Kullanımının tespiti

Yasadışı birçok uyuşturucu madde gibi Bonzai kullanılıp kullanılmadığı, idrar, kan, tükürük, saç ve ter testleri ile belirlenebilir. Ancak, hastane laboratuvarlarında çoğunlukla daha kolay ve hızlı sonuçlar alındığı için, negatif ve pozitif test sonucu veren idrar testleri kullanılır. Daha sonra ise, bu test sonuçları yorumlanarak çok daha hassas ve spesifik doğrulama testi ile teyit edilir.^[3]

Yasal durum

Almanya

JWH-018, CP 47,497 ile CP 47,497 (C6, C8 ve C9) 22 Ocak 2009'dan beri Almanya'da yasaktır.^[4]

Birleşik Krallık

Aralık 2009'dan önce yasaktı.^[5]

Güney Kore

JWH-018, CP 47,497 ve HU-210 resmen 1 Temmuz 2009'da yasaklandı.^[6]

Romanya

15 Şubat 2010'da yasaklandı.^[7]

Türkiye

13 Şubat 2011'de Bakanlar Kurulu kararı ile yasaklandı. Karar kapsamında fenetilamin grubu maddelerden 2C-B (4-Bromo-2,5-dimetoksifenetilamin) ve 2C-P, sentetik kannabinoidlerden JWH-018, P 47, 497, JWH-073, HU-210, JWH-200, JWH-250, JWH-398, JWH-081, JWH-073 metil türevi, WH-015, JWH-122, JWH-203, JWH-210, JWH-019, ayrıca katinon, katin ve catha edulis isimli bitkiler; Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamına alındı.^[8]