Sentriyol

Sentriyol, varil biçimindeki hücre organelleridir. Ökaryotik hücrelerin çoğunda bulunsalar da damarlı bitkilerde ve mantarlarda bulunmazlar. Nöron, olgun yumurta, çizgili kas hücresi hücrelerinde de yokturlar. Alglerde görülürler.

9 mikrotübüllü bir sentriyol - TEM'de çekilmiş.

Yapı

Bir sentriyolün 3 boyutlu görünümü

Sentriyoller, küçük, silindir yapıda ve 0,2 μm genişlikte ve 0,4 μm uzunluğundadırlar. Sentriyolün her bir duvarı genellikle üçlü gruptan oluşan dokuz mikrotübülden oluşur. Hayvan hücrelerinde bir çifti sentrozomun merkezinde bulunur.

Drosophila melanogaster embriyolarında, çiftli olarak, Caenorhabditis elegans sperm hücrelerinde ve erken embriyolarında tekli, ama dokuz tane olarak görülürler.^[1][2] Bunlar değiştirilmemiş tubulinden daha kararlı yapılar meydana getirmek için oluşturulmuşlardır. Sentriyollerin ilişkilendirilmiş çiftleri dikey olarak sıralanır, sentrozom olarak bilinen yapıyı oluşturur, matriksle çevrili olan sentriyol çiftleridirler.

Her sentriyol enine kesitte dairesel olarak dizilmiş 9 fibrilden oluşur. Her fibril 3 subfibril (mikrotubulus) ihtiva eder. Fibriller bir matriksle sarılıdır. Sentriyoller hücre bölünmesi sırasında çoğalıp birer çift halinde hücrenin her iki kutbuna giderek aster denen ipliklein oluşumunu ve asterler yardımıyla kromozomların sentromerlerinden yakalanıp kutuplara çekilmesini sağlar.

Görevi

Hücre bölünmesinde görev yaparlar. Replikasyon sırasında, eşleştirilmiş her yeni sentriyol grubu, hem sentriyol çiftini hem de orijinal çifti barındırır. Eğer sentriyoller kendiliğinden hareket eden kamçı ya da sil organellerinin şekillendirilmesinde kullanılırlarsa, sentriyollerin yaşlı olanı, anne sentriyol, organel yapısını organize eden bazal gövde haline gelir.^[3]