Teoman

Başlığın diğer anlamları için Teoman (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Teoman ya da Toman (Çince: 頭曼單于; pinyin: Touman), Asya Hun İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı olan Hun devlet adamı, Tuvu Tanhu'nun (Tuvu Bey) oğlu^[1] ve Mete Han'nın babasıdır. MÖ 3. yüzyıl dolaylarında yaşayan Teoman, bilinen ilk Hun (Şyung-nu) hükümdarıdır. Oğuz Han'ın babası Kara Han ile aynı kişi olduğu düşünülmektedir.

Teoman Han Toman
Hun Tanhusu
Hunlar'ın Hüküm Sürdüğü Bölgeler
1. Asya Hun İmparatoru
Hüküm süresi	MÖ 220-MÖ 209
Taç giymesi	MÖ 220
Önce gelen	Tuvu Tanhu (Huyi Kuyen lideri olarak)
Sonra gelen	Mete
Ölüm	MÖ 209 Moğolistan
Eş(ler)i	Yen-sih
Çocuk(lar)ı	Mete
Hanedan	Luanti Hanedanı
Babası	Tuvu Tanhu

Hayatı

Teoman, Türk boyları dahil olmak üzere çeşitli gruplar arasında birliği sağlayarak merkezi bir yönetim kurmuş ve böylece MÖ 220 yılında ilk tanhu olarak iş başına geçmiştir.

Teoman zamanında Kuzey Çin bölgesinde birçok göçebe devleti vardı. Bunlardan Donghular denilen Doğu Barbarları ve Yüeçiler başı çekiyordu. Kısacası Kuzey Çin'de güvensiz bir ortam vardı. Qin Hanedanı'nın kurucusu Çin Şi Huang, Meng Tian komutasında 300.000 kişilik bir orduyu kuzeye gönderdi ve bu bölgedeki göçebe devletlerinin çoğunu yaklaşık 400 km kuzeye sürdü. Teoman da güçlü bir göçebe lideri olmasına Çin ordusuna direnemedi. Meng Tian'ın ölümünden sonra Teoman, halkıyla yeniden Sarı Irmak kıyılarına geldi.

Türk boyları o zamana kadar en yakınlarındaki Çin İmparatorluğu'na birçok akın gerçekleştirmişti. Her ne kadar bu akınlar Çinliler için tehdit oluştursa da, göçebe boyları hiçbir zaman birlikte hareket etmedikleri için büyük bir Hun akını olmamıştı. Teoman, boyları birleştirince en başta Çin olmak üzere o dönemde Orta Asya'daki birçok farklı grubu ve topluluğu korkuttu.

Teoman'ın büyük oğlu olan Mete, veliahtı sayılıyordu. Yine de Teoman, başka bir karısına olan bağlılığı yüzünden Mete yerine, bu karısından olan oğlunu veliaht yapmak istedi. Efsaneye göre Mete'yi Yüeçiler'e rehin olarak verdi. Sonra da Yüeçiler'e saldırdı. Bu saldırı üzerine Yüeçiler'in Mete'yi öldüreceğini biliyordu ancak Mete kaçıp kurtuldu. Tüm bunlar Mete'nin ondan nefret etmesine neden oldu ve Mete tahtı babasından almak ve babası ile eşinden öç almak için bir ordu topladı. Mete 10.000 kişilik ordusu ile babasının üstüne yürüdü. Teoman'ı, Teoman'ın eşini ve bu eşinden olan veliahtı yapmak istediği oğlunu MÖ 209'a öldürdü.

Ayrıca bakınız

• Mete
• Orta Asya Hunları
• Şyung-nu
• Ön Türkler
• Oğuz Han
• Kara Han