Topaz

Başlığın diğer anlamları için Topaz (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Topaz, kimyasal yapısı Al₂SiO₄(OH, F)₂ olan, kıymetli taş özelliğine sahip florlu alüminyum silikat minerali. Beyaz topaz buji porseleni yapımında kullanılır. Isıya dayanıklılığı oldukça yüksektir. Katışıksız topaz renksiz olabilir ve pırlanta kesim yoluyla traşlandığında elmasla karıştırılabilir. Topaz sarı, kırmızı, pembe, mavi veya kahverenginin çeşitli tonlarında da olabilir. Taşın rengi çoğunlukla kararsızdır ve güneş ışığında rengini kaybedebilir. Mesela Sibirya'nın kahverengi topazı güneş ışığında beyazlaşır. 1750'lerde ilk defa bir kuyumcu Brezilya topazının hafifçe ısıtıldığında pembeleştiğini buldu. Sonra bu metot yaygınlaştı. Böyle yanık topaza çoğu yerde Brezilya yakutu denir ve nadir bulunan tabii kırmızı topaz aynı isimle anılır.

Topaz

Beyaz matris üzerinde topaz kristali
Genel
Kategori	Nesosilikat
Formül (tekrarlayan birim)	Al 2SiO 4(F, OH) 2
IMA sembolü	Tpz[1]
Strunz sınıflandırması	9.AF.35
Kristal sistemi	Ortorombik
Kristal sınıfı	Dipiramidal (mmm) H–M sembolü: (2/m 2/m 2/m)
Kristal ikizlenme	Pbnm
Kristal yapı	a = 4,65 Å, b = 8,8 Å, c = 8,4 Å; Z = 4
Kimyasal Özellikler
Renk	Renksiz (safsa), beyaz, mavi, kahverengi, turuncu, gri, sarı, sarımsı kahverengi, yeşil, pembe, kırmızımsı pembe veya hatta kırmızı
Kristal biçimi	Prizmatik kristal
İkizlenme	[111]'de nadiren[2]
Dilinim	[001] Mükemmel
Kırık	Subkonkoidal ila düzensiz
Mohs sertliği	8 (mineral tanımlayıcı)
Luster	Camsı
Çizgi rengi	Beyaz
Saydamlık	Şeffaf
Bağıl yoğunluk	3,49–3,57
Optik özellikler	İki eksenli (+)
Kırılma indisi	nα = 1,606–1,629 nβ = 1,609–1,631 nγ = 1,616–1,638
Çift kırılma	δ = 0,010
Pleokroizma	Kalın kesitlerde zayıf X = sarı; Y = sarı, mor, kırmızımsı; Z = mor, mavimsi, sarı, pembe
Ultraviyole Floresans	Kısa UV altında altın sarısı; uzun UV altında krem rengi
Kaynakça	[3][4][5][6]

Topaz

Topaz

Topaz granit ve pegmatit kristalleri içinde bulunur. Brezilya'nın Ouro Preto bölgesinde çok çıkar. Sibirya, Sri Lanka ve Nijerya'da da topaz yatakları oldukça fazladır.

Topazın sertliği 8, özgül ağırlığı 3,5-3,6 ve kristal sistemi ortorombiktir.