Tortilla

Tortilla (İspanyolca tortilla «turtacık» < torta + -illa küçültme eki), Meksika, Orta Amerika, Karayipler, ABD ve Kanada'da mayasız ince ve yassı olup, mısır unu veya beyaz undan yapılan bir çeşit ekmektir.^[1] Benzer türde bir ekmek de Güney Afrika'da yapılan arepadır. Öte yandan arepa tortilladan daha kalındır. Bu ekmek türü, Avrupalıların Amerika'ya varmasından önceki döneme aittir. O dönemde İspanyollarca, geleneksel mayasız İspanyol kekleri ve omletlerine (orijinalinde Güney Amerika'nın yerel yiyeceği olan patates bulunmaz) benzerliği nedeniyle "tortilla" adı verilmiştir. Aztekler ve Nahuatl dili konuşan diğer toplumlar, kendi tortillalarını "tlaxcalli" olarak adlandırılır. Bu tür, tortilla prototipi haline gelmiştir. Mısır unlu versiyonu orijinal Kuzey Amerika tortillasıdır ve çoğunlukça "otantik tortilla" kabul edilir. Beyaz undan yapılan tortillalar, Meksika'nın mısır yetiştirilmeye uygun olmayan bölgelerinde ortaya çıkmıştır. Türkiye'deki ismi ise yufka ekmektir. Biraz daha büyük yapılır. Genellikle Anadolunun köylerinde yapılan bir çeşididir.

19. yy'ın başlarında Meksika'da tortilla yapan kadınları gösteren bir taş baskı (Carl Nebel)

Beyaz undan yapılmış tortillalar (tortilla de harina)

Diğer türleri

• Tortilla chip («cips tortilla») mısır unundan yapılan cipsleri andırır ve Türkiye'deki mafiş adlı kızartma hamurişine benzer. İlk kez 1940 larda Los Angeles'ta yapılmaya başlansa da Meksika mutfağına dahil edilir.
• Tortilla de harina («un [buğday unu] tortillası») ya da tortilla de trigo («buğday tortillası») Meksika'da yaygındır ve Türkiye'deki bazlama ekmeğinin çok incesidir.
• Tortilla de rodilla («diz tortillası») İspanya'da özellikle Bolaños de Calatrava yöresinde popülerdir ve buğday unundan hamuru diz üzerinde yayılarak açıldığı için bu adı alır ve içine meyve katılarak tavada kızartılır.
• Tortillita de camarones («karidesli tortillacık») buğday ve nohut unuyla soğan, maydanoz ve karides (tercihen canlı) katılarak kızartılır. Günümüzde Endülüs bölgesinin tipik yemeğidir ve özellikle de Cádiz'de popülerdir.