VTOL

VTOL, Dikey Kalkış ve İniş (İngilizce: Vertical Take-Off and Landing) sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu sınıflandırma az sayıda hava aracını kapsar; helikopterler, otojirler, balonlar ve hava gemileri (zeplinler) genellikle VTOL olarak sınıflandırılmazlar. Bazı hava araçları VTOL moduna ek olarak CTOL (Konvansiyonel Kalkış ve İniş/Conventional Take-off and Landing) ve/veya STOVL (Dikey İniş ve Kısa Kalkış/Short Take-Off and Vetical Landing) de yapabilirler. Bazı araçlar ise iniş takımları yatay hareketi desteklemediği için sadece dikey iniş-kalkış yapabilirler (Örneğin Convair XFY).^[1]

AV-8 Harrier II

 

F-35 uçuşu, VTOL konfigürasyona geçişi, dikey kalkışı, havada yakıt ikmali, dikey havada asılı kalışı ve inişi.

Günümüzde iki pratik VTOL uçak türü vardır:

• Rotor döndüren sistemler - Bell Boeing V-22 Osprey ve Bell V-280 Valor emsali
• Yönlendirilmiş jet itkili sistemler - Harrier Jump Jet ailesi ve F-35 emsali.