Yugoslav Partizanları

Yugoslav Partizanları^{[Note 1][6]} ya da Ulusal Kurtuluş Ordusu,^{[Note 2]} resmi adıyla Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri,^{[Note 3][7]} komünist olmayan otonomik bir yapıda olan Leh direniş hareketiyle karşılaştırılan Avrupa'nın en etkili Anti-Nazi direniş hareketiydi.^[8][9] Yugoslav Direnişi II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Komünist Partisi önderliğinde sürdürülmüştür.^[10]

Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri
Kuruluş	1941–1945
Lider(ler)	Josip Broz Tito
Merkez(ler)	mobil, Ana Operasyon Grubu'na bağlı olarak
Etkin bölgeler	Mihver Devletleri işgalindeki Yugoslavya
İdeoloji	Komünizm,[1][2][3][4][5] Sosyalizm, Cumhuriyetçilik, Federalizm, Titoizm Yugoslavizm
Büyüklük	80,000–800,000
Müttefikler	Yunan Halk Kurtuluş Ordusu, Bulgar Partizanlar, Sovyetler Birliği, Arnavut Partizanları ve diğer Müttefik Devletler
Rakip(ler)	Almanya, İtalya, NDH, Bulgaristan (9 Eylül 1944 yılına kadar), Çetnikler, Balli Kombëtar, Macaristan
Ardıl Yugoslav Halk Ordusu

Yugoslavya Krallığı Nisan 1941'de Almanya'nın öncülüğünde Mihver kuvvetlerince işgal edildi. Josip Broz Tito yönetimindeki Yugoslavya Komünist Partisi Temmuz 1941'de işgale karşı bir silahlı ayaklanma başlattı. Başlangıçta çoğunluğu Hırvatlardan oluşan Partizanlar, buna rağmen etnik bir ideale bağlanmadıklarından dolayı, yavaş yavaş tüm bölge halklarını kapsamaya başladı, amaçları ise sosyalist bir düzende Yugoslavya halklarını birleştirmekti.^[11]

Mihver birliklerinin savaşın en kızgın döneminde Partizanları sindirmek için yedi saldırı harekâtı düzenlemesi, öteki Müttefik cephelerinden çok sayıda düşman askerinin çekilmesini sağladı. Savaş sırasında iki önemli siyasi toplantı (Kasım 1942'de Bihać, Kasım 1943'te Jajce) düzenleyen Partizanlar, kurtarılmış bölgeleri kapsayan, geçici nitelikte yerel ve federal yönetim organları oluşturdular. Partizanların denetimindeki bu örgütlenme ağı, komünistlerin savaş sonrasında iktidarı ele geçirmesinde belirleyici rol oynadı. Tito'nun 1948'de Stalin'in siyasal saldırılarına karşın ayakta kalmasını sağlayan en önemli etken de Partizanların yurtseverliği ve Tito'ya bağlılığı oldu.

Ayrıca bakınız

• Faşizme ölüm, halka hürriyet
• Üniter Ulusal Kurtuluş Cephesi

Kaynakça

1. Sırp-Hırvatça, Makedonca, Slovence: Partizani, Партизани
2. Sırp-Hırvatça: Narodnooslobodilačka vojska (NOV), Народноослободилачка војска (НОВ); Makedonca: Народноослободителна војска (НОВ); Slovence: Narodnoosvobodilna vojska (NOV)
3. Sırp-Hırvatça: Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije (NOV i POJ), Народноослободилачка војска и партизански одреди Југославије (НОВ и ПОЈ); Makedonca: Народноослободителна војска и партизански одреди на Југославија (НОВ и ПОЈ); Slovence: Narodnoosvobodilna vojska in partizanski odredi Jugoslavije (NOV in POJ)