Yunan hediyesi fedası

Satrançta, Yunan hediyesi fedası olarak da bilinen klasik fil fedası, rakip şah kanadına rok attıktan sonra bir noktada beyazın Fxh7+ oynayarak veya siyahın Fxh2+ oynayarak yaptığı tipik bir fil fedasıdır; amaç genellikle saldırıp şah mat yapmak veya materyal kazanmaktır. Rakibin savunmasını dikkate almak önemlidir.

Yunan Hediyesi Fedası veya bununla ilgili tehditler özellikle amatör düzeyde oyunlarda nispeten sık görülür. Bu feda, en ünlü örneklerinden biri olan Edgard Colle - John O'Hanlon, Nice 1930 partisinde bulunur ^[1] Daha az yaygın olarak, Lasker-Bauer, Amsterdam 1889'da görüldüğü gibi, bir Yunan Hediyesi Fedası fil çifti fedasının başlangıcı olabilir.^[2]

Gereksinimleri

Yunan Hediyesi Fedası'nın başarılı olabilmesi için gerekli ön koşullar vardır.^[3] Genel olarak saldırı şu durumlarda başarılı olacaktır:

• Saldıran tarafın g5 karesi üzerinde savunan taraftan daha fazla kontrolü vardır,
• Saldıran taraf at ile g5 şah çekebilir,
• Saldıran tarafın veziri, genellikle h dikeyinde saldırıya katılabilir;
• Savunan taraf h7 (veya h2) karesini güvenli bir şekilde savunmak için bir taşı hareket ettiremez;
• Savunan taraf savunmasını kolaylıkla organize edemez.

Eğer e7'de (veya e2) savunan bir fil varsa, h4'te (veya h5) bir piyon gereklidir.^[4] Aksi takdirde faydalı olabilir.

Açıklaması

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

6...0-0??'dan sonraki konum. Beyazlar, Yunan hediyesi fedası ile kazanır.

1.e4 e6 2.d4 d5 3 hamlelerinden sonraki konum. Ac3 Af6 4.e5 Afd7 5. Af3 Fb4 6. Fd3 0-0?? (diyagram) Yunan Hediyesi Fedası'nın işe yaradığı basit bir örnektir. Beyaz 7.Fxh7+! Şxh7 8. Ag5+ oynar ve matı engellemek için siyahı vezirini bırakmaya zorlar:

• 8...Şh8 9.Vh5+ Şg8 10.Vh7#
• 8...Şg8 9.Vh5, 10.Vh7# tehdidiyle, buna verilebilecek uygun yanıtlar:
  • 9...Vxg5 10.Fxg5 beyaz vezir kazanıyor ve
  • 9...Re8 10.Vxf7+ Şh8 11.Vh5+ Şg8 12.Vh7+ Şf8 13.Vh8+ Şe7 14.Vxg7#
• 8...Şh6 9.Axf7+ beyaz vezir kazanıyor.
• 8...Şg6 9.h4 ve 10.h5+ Şh6 (10...Şf5 11.g4#) tehdidini karşılamanın tatmin edici bir yolu yok.11.Axf7+ ile beyazlar vezir kazanıyor.

Etimoloji

"Yunan Hediyesi" ifadesinin etimolojisi tam olarak açık değildir. Açık olan açıklama, bunun Truva Atı'na ve özellikle de Laocoön'ün ünlü Timeo Danaos et dona ferentes'ine ("Hediye getirdikleri zaman bile Yunanlılardan korkuyorum", Vergilius'un Aeneis II.49'una) gönderme yaptığıdır. Ancak Oxford Companion to Chess, açıklamasında fedanın Gioachino Greco'nun oyunlarında sıklıkla gerçekleştiğini öne sürüyor.^[5]