Zorunlu programlama

Bilgisayar biliminde zorunlu programlama ya da emperatif programlama, programın durumunu değiştiren ifadeler kullanan yazılımın programlama paradigmasıdır. Doğal dillerdeki zorunlu kipin komutları ifade etmesi gibi, zorunlu program da bilgisayarın gerçekleştireceği komutlardan oluşur. Zorunlu programlama, beklenen sonuçlarının üst düzey tanımlarından ziyade programın nasıl adım adım çalıştığını açıklamaya odaklanır.^[1]

Terim genellikle, programın sonuca "nasıl" ulaşacağının tüm ayrıntılarını belirtmeden programın "neyi" başarması gerektiğine odaklanan bildirimsel programlamanın aksine kullanılır.^[2]

Zorunlu programlamada, programcı, bilgisayarın belirli bir görevi nasıl gerçekleştirmesi gerektiğini adım adım tanımlar. Bu tür programlama, düşük seviyeli donanım etkileşimleri ve bellek yönetimi gerektiren durumlarda yaygın olarak kullanılır.^[3]

Yordamsal Programlama

Yordamsal programlama, programın bir veya daha fazla yordamdan (alt programlar veya işlevler olarak da adlandırılır) oluşturulduğu bir zorunlu programlama türüdür. Terimler genellikle eşanlamlı olarak kullanılır ancak yordamların kullanımının, zorunlu programların nasıl göründüğü ve nasıl yapılandırıldıkları üzerinde çarpıcı etkisi vardır. Durum değişikliklerinin yordamlara yerelleştirildiği veya açık argümanlar ve yordamlardan geri dönüşlerle sınırlandırıldığı ağır yordamsal programlama yapısal yapılandırılmış programlama biçimidir. 1960'lardan bu yana, yapısal programlama ve genel olarak modüler programlama, zorunlu programların sürdürülebilirliği ve genel kalitesini iyileştirme teknikleri olarak tanıtıldı. Nesne yönelimli programlama arkasındaki kavramlar bu yaklaşımı büyütmeye çalışır.^[4]

Tarihçe

Zorunlu programlama, bilgisayar biliminin başlangıcına kadar uzanır ve Assembly dili gibi düşük seviyeli programlama dillerinde kullanılmıştır. Zamanla, Fortran, C ve Pascal gibi yüksek seviyeli dillerde de benimsenmiştir.^[5]

Uygulama alanları

Zorunlu programlama, özellikle performansın kritik olduğu durumlarda ve sistem programlamada kullanılır. İşletim sistemleri, gömülü sistemler ve gerçek zamanlı uygulamalar bu paradigmayı yaygın olarak kullanır.^[6]

Avantajları ve dezavantajları

Zorunlu programlama, işlemlerin sıralı ve kontrol edilebilir olmasını sağlar, bu da hataların izlenmesini ve yönetilmesini kolaylaştırır. Ancak, bu yaklaşım, karmaşık ve büyük yazılım projelerinde bakım ve sürdürülebilirlik sorunlarına yol açabilir.^[7]