Вена (анатомия)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Вена - йөрәккә кан ташучы кан тамыры. Веналар посткапилляр венулалардан кан ала. Веналар йөрәк-кан тамырлары системасының бер өлешен тәшкил итүче веноз системага берләшәләр. Канны йөрәктән ташучы тамырлар артерияләр дип атала.
Барлык веналар да углерод диоксидына бай веноз кан йөртмиләр, артерияләр дә гел кислородка бай артериаль кан белән тулы булмый. Мәсәлән, үпкә веналары йөрәккә артериаль кан китерә, ә үпкә артериясе йөрәктән үпкәгә веноз кан йөртә. Бу шулай ук яралгыдагы кендек тамырларына кагыла.
Берничә системада тамырларның капилляр челтәренә бүленү һәм вена системасына яңадан берләшү күренеше бар. Бу лат. rete mirabile venosum - "могҗизалы веноз челтәр" дип атала - мәсәлән, бавырның капка системасында (капка венасы) һәм гипоталамуста. Могҗизалы челтәрләрнең мәгънәсе алардагы кан агымын әкренләштерүдә тора.
Кан тамырларын флебология дип аталган медицина тармагы өйрәнә. Ул тамырларның структурасын һәм эшләвен, аларның авыруларын һәм патологик хәлләрен, диагностикалау, профилактикалау һәм дәвалау ысулларын тикшерә [1] .
Remove ads
Гомуми үзенчәлекләр
Артерияләрдән аермалы буларак, тамырлар организмга һәм тукымаларга кан таратмыйлар, ә алардан канны җыялар һәм кире йөрәккә кайтаралар. Веналар диварлары артерия диварлары белән бер план буенча төзелгән. Ләкин, тамырларның диварлары артерияләрнекенә караганда нечкәрәк һәм сыгылмалыклары азрак (шуның аркасында буш веналар "шиңә").
Веналардагы кан басымы түбән ( терекөмеш баганасының 15-20 мм). Веналар бер-берсе белән анастомозлар аша тоташып, веноз үрелмәләр барлыкка китерәләр (гадәттә органнар янында). Бер-берсенә кушылып, кечерәк тамырлар ахыр чиктә зур вена кәүсәләрен - йөрәккә баручы веналарны барлыкка китерәләр.
Канның кирегә агуын булдырмас өчен, веналарда клапаннар бар.
Remove ads
Классификация
Вена диварлары өч катламнан, яки тышчадан тора: эчке яки эндотелий (тоташтыргыч тукымалар катламында урнашкан эндотелий күзәнәкләреннән тора), урта (эластик тукымалар һәм шома мускул җепселләре), һәм тышкы катлам, адвентиция (тоташтыргыч тукымалардан). Бу тышчаларның үсеше һәм аларның структурасы үзенчәлекләре төрле тамырларда аерылып тора .
Вена стеналарындагы мускул элементлары үсешенә нигезләнеп, алар ике төркемгә бүленәләр: мускулсыз (җепселле) һәм мускуллы веналар. Мускуллы веналар, үз чиратында, мускул элементларының зәгыйфь, уртача һәм көчле үсешенә ия тамырларга бүленәләр .
Remove ads
Иң мөһим веналар
Тәннең иң мөһим веналары:
- Муен венасы
- Үпкә веналары
- Капка венасы
- Өске куыш вена
- Аскы куыш вена
- Кабырга белән эч арасындагы вена
- Бот венасы
- Тез асты венасы
- Аякның зур тире асты тамыры
- Аякның яшерен кече венасы
Шулай ук карагыз
- Гемодинамика
- Варикоз
- Тирән тамырлар тромбозы
Искәрмәләр
Сылтамалар
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads